Altri e a nova invasión de eucaliptus: a masa forestal deberá aumentar un 50%

A planta de Altri proxectada en Palas de Rei implicaría o acrecentamento da superficie arboredo con eucalipto, ademais de inxentes cantidades de auga e terreo para a súa construción e funcionamento. Isto traería necesariamente unha substitución de especies autóctonas e plantación de terreos que quizá antes non estaban dedicados á silvicultura. Por outra banda, existe a pregunta de si este aumento de eucaliptus en áreas do interior de Galicia podería levar o aumento de incendios de quinta e sexta xeración. Un risco que podería afectar a todo o territorio galego en caso de non haber unha “barreira” natural e a ausencia de prevención contraincendios.

ALTRI E O EUCALIPTO EN PORTUGAL

Paulo Fernandes, profesor de enxeñaría forestal na UTAD (Universidade de Trás-vos-Montes e Alto Douro) ante a pregunta de si un proxecto como o de Altri para Palas de Rei podería recibir fondos públicos europeos en Portugal, responde que “os beneficiarios directos do Plan de Recuperación e Resiliencia deben ser entidades públicas e non privadas”. Isto en referencia á posibilidade de que no caso galego póidanse destinar fondos Next Generation á macroplanta planificada na Ulloa.

Ante a pregunta de si sería posible a aparición de incendios de quinta e sexta xeración, Fernandes destaca que o tamaño dos incendios non está ligado á especie arbórea pero si á súa extensión. “O problema co eucalipto e calquera outra especie é a falta de xestión”. Por outra banda, en Portugal “o risco de incendio levou a unha substitución do piñeiro polo eucalipto: o eucalipto córtase de 12 a 12 anos, o piñeiro necesita corenta anos para desenvolver, por tanto a probabilidade de que o piñeiro arda é maior”.

A este respecto, a xestión do monte, no caso portugués os montes propiedade de Altri están ben xestionados en canto a limpeza e ordenación, di Fernandes. Outra cuestión é a falta desa xestión en terreos de pequenos propietarios. En Galicia un dos puntos máis reclamados ao goberno autonómico, posuidor das competencias en tema de montes, é a prevención e a ordenación do monte, aspectos reivindicados por diversos colectivos relacionados coa política forestal. 

GALICIA E ALTRI

“A planta de Altri sería máis grande que as existentes en Pontevedra e en Navia (Asturias), sería necesario aumentar a superficie actual de eucalipto nun 50% para satisfacer as necesidades desta factoría” di Serafín González da Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN). En paralelo a isto, as condicións climáticas da comarca, con invernos normalmente moi fríos, non a farían un lugar idóneo para a plantación do eucalipto.

Isto último solucionouse nas últimas décadas coa plantación en zonas altas e frías da especie eucaliptus nitens, máis resistente ás baixas temperaturas que o eucaliptus globulus, até agora a especie imperante en Galicia. “As celulosas prefiren o glóbulus ao nitens” sinala González, pero o nitens ten esa vantaxe de soportar o frío, o que o converte nunha especie idónea para Terra Cha e Ulloa.

Si realízase unha substitución do bosque e a matogueira autóctona por nitens, cales serían as consecuencias sobre a fauna? “Poderían dar desaparicións locais de determinadas especies” sobre todo invertebrados. Algunhas aves poderían adaptar pero a introdución dunha especie foránea alterará toda a cadea natural do espazo ocupado. Crese que a fauna máis afectada sería a de invertebrados, pois estes non están adaptados a consumir tanto as follas como a cortiza de eucaliptus, o que impide a súa degradación rápida para formar o mantillo de humus nos bosques. Sobre grandes incendios, aínda non se valorou a posibilidade de risco, aínda que este tipo de lumes si se poden dar en toda a franxa costeira.

Até o momento non se pode afirmar con rotundidade cales serán os efectos da instalación de Altri, pero as hipóteses máis realistas apuntan a un aumento do eucaliptal, unha alteración do medio que porá en perigo diversas especies autóctonas de fauna e flora.