Millóns de traballadores están empobreciéndose pola falta de renovación de moitos convenios sectoriais

En España, os salarios acollidos a convenios colectivos están regulados pola Lei do Estatuto dos Traballadores e pola negociación colectiva entre os sindicatos e as empresas.

Os convenios colectivos son acordos entre os representantes dos traballadores e as empresas para regular as condicións laborais, incluíndo os salarios, nunha determinada actividade económica ou sector. Estes convenios teñen unha duración determinada e deben ser rexistrados na autoridade laboral correspondente.

Os salarios que se establecen nos convenios colectivos deben cumprir cos salarios mínimos interprofesionais (#SMI), que son fixados cada ano polo Goberno e que establecen o salario mínimo que debe percibir calquera traballador en España, independentemente do sector ou a actividade na que traballe. O último ano Moncloa subiuno un 8 por cinto.

Os convenios colectivos tamén poden establecer outros complementos salariais, por exemplo, pagas extras, incentivos, etc. Estes complementos deben estar en consonancia coa actividade económica á que se refire o convenio e coas posibilidades económicas das empresas afectadas.

Os salarios pactados en convenio subiron de media un 2,89% até febreiro, cifra lixeiramente superior á rexistrada en xaneiro (2,81%), pero 3,2 puntos inferiores ao último IPC adiantado, cuxa taxa interanual escalou no segundo mes do ano até o 6,1%, segundo datos extraídos da estatística de negociación colectiva do Ministerio de Traballo e Economía Social.

Este incremento salarial é menor que a subida do 8% acordada entre o Goberno e os sindicatos para o salario mínimo interprofesional (#SMI) deste ano e que a alza experimentada polas pensións contributivas (+8,5%) e está algo máis en liña coas directrices marcadas no último pacto de convenios que asinaron #CCOO, UXT, CEOE e Cepyme, cuxa vixencia finalizou en 2020.

Os sindicatos queren renovar este acordo coas organizacións empresariais e xa fixeron unha proposta para negociar coa patronal. De feito, teñen previsto reunir este luns, 13 de marzo, para abordar esta negociación.

Na súa proposta, difundida hai uns días, CCOO e UXT piden a CEOE subidas salariais iniciais do 5% para 2022, do 4,5% para 2023 e do 3,75% para 2024, coa inclusión dunha cláusula de revisión salarial mixta que atenda tanto ao mantemento do poder de compra dos salarios como á situación económica das empresas, medida pola evolución da súa marxe de beneficios.

Desta forma, os sindicatos han reformulado a súa proposta salarial introducindo novos criterios sobre a cláusula de revisión salarial, que xa non se ligará só á evolución dos prezos, senón tamén á marcha económica das empresas.

Así, CCOO e UXT propoñen que ás subidas salariais iniciais expostas para cada ano do período 2022-204 (5%, 4,5% e 3,75%) súmeselles unha alza adicional pola desviación da inflación en cada un dos anos do acordo.

Ademais, devandita subida salarial adicional, que se fixará a través da cláusula de revisión, vincularase á información que se obteña a través do Sistema de Información Económica para a Negociación Colectiva (SIENC) para que a recuperación do poder de compra dos salarios teña relación coa evolución económica dos sectores a través de "un dato fidedigno".

Segundo a proposta sindical, esta cláusula de recuperación salarial operará preferentemente ao peche de cada un dos anos e, en todo caso, serán os propios convenios colectivos os que establezan outras secuencias de entrada en vigor da cláusula: ao final do ciclo 2022-2024 ou unha distribución porcentual en ambos os tempos (unha porcentaxe da recuperación ao final do ano e outro ao final do ciclo).

Os sindicatos defenden que a negociación con CEOE deste pacto de convenios non pode ir máis aló do 1 de maio, e si non logran acordo, instaron ao Goberno a establecer unha contribución mínima no Imposto sobre Sociedades do 15% ou o 20% sobre o total de beneficios, unha formulación que non gustou a CEOE.

44 CONVENIOS ASINADOS EN 2023 CON SUBIDA SALARIAL MEDIA DO 5,2%

A maior parte dos convenios rexistrados até febreiro na estatística de Traballo asináronse en exercicios anteriores, aínda que teñan efectos en 2023.

En concreto, até o segundo mes do ano había rexistrados un total de 1.941 convenios colectivos con efectos económicos en 2023, dos que só 44 asináronse leste mesmo ano, cunha subida salarial media do 5,21%. O resto, 1.897, asináronse en exercicios anteriores e recollen un incremento salarial medio bastante inferior, do 2,79%.

Os 1.941 convenios rexistrados até febreiro daban amparo a case seis millóns de traballadores.

O 72% DOS TRABALLADORES, SEN CLÁUSULAS DE REVISIÓN

Segundo a estatística de Traballo, a maior parte os convenios rexistrados até febreiro non contan con cláusula de revisión salarial para evitar perdas de poder adquisitivo. En concreto, dos 1.941 convenios contabilizados, só o 16,6% (322) contaban cunha cláusula de garantía salarial e deles, 228 contemplan que esta aplíquese con efectos retroactivos.

Os convenios que recollen cláusula de revisión afectan a algo máis de 1,64 millóns de traballadores, dos case 6 millóns amparados polos convenios rexistrados até febreiro, o equivalente ao 27,4% do total.

Así, o groso dos traballadores (sete de cada dez) carecen de cláusulas de salvagarda nos seus convenios colectivos, aínda que a cifra de traballadores protexidos con este instrumento aumentou respecto da existente en decembro de 2022 (21,08%) e xaneiro de 2023 (27,2%) e achégase á de marzo de 2022, onde se chegou a superar o 29%.

TRES DE CADA DEZ CONVENIOS RECOLLEN SUBIDAS DE MÁIS DUN 3%

Do total de convenios rexistrados até febreiro, 1.441 eran de empresa, con efectos sobre 366.400 traballadores e unha subida salarial media do 2,76%, mentres que 500 eran convenios sectoriais e daban cobertura a 5,6 millóns de traballadores, cunha subida salarial media do 2,90%.

A xornada media pactada en convenio situouse até febreiro en 1.753,3 horas anuais por traballador (1.704,6 horas nos convenios de empresa e 1.756,5 nos convenios de ámbito superior).

Dos 1.941 convenios rexistrados até febreiro, un total de 56, o equivalente ao 2,9%, contemplaba conxelación de soldos, mentres que o 32,6% dos convenios, tres de cada dez, recollía unha subida salarial superior ao 3%, sendo a media do 4,79%.

Máis da metade dos convenios, en concreto o 52,6%, móvese en subidas salariais medias que van desde o 0,5% até o 2,5%. A estatística non recolle ningún convenio con recorte salarial.

Os TRABALLADORES AFECTADOS POR 'DESCOLGUES' SOBEN UN 40%

A estatística de Traballo revela ademais que até febreiro se rexistraron 155 inaplicacións de convenios, por encima das 129 do mesmo período de 2022 (+20,1%).

Estes 'descolgues' afectaron a un total de 6.516 traballadores, fronte aos 4.635 afectados nos dous primeiros meses de 2022, o que supón un aumento do 40,6%. O 'descolgue' dos convenios supón a revisión das condicións laborais nas empresas.