Belén Toimil, lanzada a París 2024: "En Tokio non saíu como quería; agora non quero obsesionarme, senón gozar"

O primeiro de todo, como che atopas? Con que sensacións estás a chegar a este tramo no que se deciden tantas cousas?

Estamos a volver a adestrar despois de acabar a tempada de inverno. Queremos preparar as competicións de verán e aínda que agora empezarei a competir en abril non chegarei ao meu pico de forma até o Europeo en xuño ou os Xogos en agosto. Aos poucos. É un camiño que hai que percorrer con calma. Sempre queremos todo moi rápido, pero todo ten as súas fases. 
 

Hai pouco lin que recentemente incorporaras cambios no teu método para lanzar, buscando chegar até os 19 metros. Como é ese proceso? Canto che condicionou na túa preparación este novo sistema? 

Non é tanto un novo sistema como aplicar cambios na técnica. Sigo lanzando xiratorio e demais. Agora o que incorporamos son cambios específicos na propia técnica para xerar mellor a forza. Estou aí, tentándoo, ás veces salgue e outras non, porque hai xestos e automatismos que hai que asentar, pero me atopo ben. Haberá que esperar a ver se salgue no verán, pero son xestos específicos que hai que puír e practicalos. 

A algúns pode sorprender que, tendo a marca de España e o campionato nacional, en plena véspera das Olimpíadas, quedases fose da convocatoria ao mundial de Glasgow. Como se explica unha decisión así?

Xa. Eu tampouco ma explico, honestamente. Sen entrar en polémicas non o explico. Non quero rajar, pero tampouco podo calarme. Estaba en 13ª posición e por marcas podería quedar no TOP-10 mundial. É algo que che mingua un pouquiño. Intento non pensar niso, pero en ocasións vénche á cabeza e é como…jolín, estou a preparar uns Xogos e nun nivel de poder competir. Para alguén que non entenda as mínimas de excelencia da Federación só ve que Belén Toimil non foi ao Mundial, como que non teño o nivel. Eu considero que si o tiña. É un pau, pero hai que seguir adestrando. Por sorte si fixen a mínima dos Xogos e é no que me estou centrando. 
 

E, con campionatos importantes por diante, como se dixire unha noticia así? Como o utilizas para fortalecerche? Porque no plano mental pode chegar a desestabilizar algo así e é un aspecto fundamental, a concentración, dentro do teu deporte. 

Como foi nun prazo duns días, cando quedei fóra do Mundial, fixen a mínima para París, foi como pensar: “Vale, non teño isto, pero si o verdadeiro obxectivo da tempada”. Entón sacas o positivo e consólache. Eu tómomo vendo os rankings, vendo a miña posición e as competicións que se me presentan. Sei que podo estar con elas, cos meus rivais, e é no que me centro. 

Ti mesma mencionaches que non acudir a Glasgow ten consecuencias máis aló das puramente deportivas, xa que afecta a aspectos como as bolsas. Cres que se foi inxusta contigo ou sinxelamente hai que darlle unha volta ao sistema actual de bolsas? 

Actualmente o sistema permíteche conseguir axudas a posteriori de lograr algo coa selección. É un premio tras un campionato, entón o non acudir aos campionatos impídeche conseguir esas cousas que che solicitan para obter as axudas. Todo está relacionado. Pero non quero darlle máis voltas, foi unha decisión estrita, creo que desmedida, xa non pola marca senón pola pouca flexibilidade para valorar un caso individual. O atletismo, o deporte en xeral, non é unha ciencia exacta. Hai que ver a propia posibilidade do atleta no campionato e outros factores. Non son valores que teñan que estar labrados en pedra. 

CON ROMA E PARÍS NA CABEZA

En calquera caso, faltan dous meses para o Europeo de Roma. Cales son as claves? Se tomamos as referencias do pasado Europeo, os 19 metros danche acceso a medalla…

Si, creo que a medalla pode estar nesas marcas. Vendo os resultados do último ano creo que no Europeo pode estar nos 19 e pico a medalla. Pero igual nos sorprende a xente preparando os Xogos e baixa o nivel! É que non o sei, é unha curiosidade que teño, ver con que me atopo e como se presentará o Europeo a un mes e pouco dos Xogos. Talvez moitos preparen o seu pico de forma para agosto e non antes. Creo que haberá un nivel moi alto, as rivais lanzan moito, pero o meu obxectivo é achegarme o máximo a esa marca para ter un bo resultado e pelexar pola medalla.. 

Na República Checa lanzaches a 18,38. Quedaches terceira e fixeches a mínima olímpica. Vesche nunha mellor progresión que cando preparabas Tokio?

É diferente. Son anos distintos e houbo moitos cambios polo medio, xa non só en cantos adestramentos, senón no aspecto da actitude, o plano mental… Estou a afrontar todo dunha forma diferente, día a día, traballando, e o que saia recibireino con alegría. Non quero obsesionarme, senón gozar do traxecto e, sobre todo, das Olimpíadas. A Tokio acudín moi obsesionada, cunha gran cabezonería polos obxectivos fixados, e saíume unha competición de merda e paseino fatal, chorei moito e non gocei. Non quero que me volva a pasar, quero estar tranquila e gozar competindo, que é cando me saen as cousas. 

Ti xa sabes o que é esa sensación, aínda que as anteriores Olimpíadas fosen algo amargas. Con todo, todos os olímpicos de Tokio repiten o mesmo: París vai ser distinto porque o de Xapón era un ambiente enrarecido pola pandemia. Coa experiencia adquirida e cunha contorna menos hostil, danse as condicións para un mellor concurso?

Hai un aspecto curioso que é que en Tokio non houbo público. Tampouco se podía saír…si que era un ambiente enrarecido. Cando falas con outros compañeiros que acudiron a Londres, a Río, cóntanche cousas das cidades, é todo unha festa, pero en Tokio non foi así. Foi brutal estar na Vila, pero París ten pinta que vai ser, no seu conxunto, uns Xogos como eran antes da pandemia. Teño moita ilusión por ir e vivir unha experiencia como as anteriores. E na competición, imaxínome o estadio a rebordar…e é todo completamente distinto. Teño moitas ganas de vivilo.
 

"A Tokio acudín moi obsesionada, cunha gran cabezonería polos obxectivos fixados, e saíume unha competición de merda e paseino fatal, chorei moito e non gocei. Non quero que me volva a pasar"

Que recordo tes da Vila Olímpica?

En canto chegas xa alucinas, porque era todo incrible e filmábaos todo co teléfono. Un  comedor aberto para todos, as 24 horas, con pratos de todo o mundo, e cruzarche con deportistas que só ves pola tele, de moito renome, ou estar na túa propia selección con deportistas que admiras, como Pau Gasol, pensar que formades parte do mesmo equipo e que todos ides con España a pelexar. Desde o punto de vista deportivo, pensar que estabamos todos por un mesmo soño, foi brutal. Pero claro, o non poder saír á rúa. Eu só vin Tokio desde o autobús, no percorrido da Vila á pista. Quédache a espinita, pero non é como para queixar, era o mesmo para todos. 

“SE FALO DA miña PARTICIPACIÓN EN TOKIO AFÚNDOME”

Fúchesche a León moi novo. É un deses sacrificios que fan os deportistas e que moitas veces non ven. Pasaches por moito, como as lesións. Hai moito esforzo para manter a motivación pero, cando se completa un ciclo olímpico e bótase a vista atrás, que sentes?

Por unha banda é un momento de calma. A preparación e a competición supón traballar moito, facer que todo saia rodado, concentrar, son moitas emocións. Pero cando acaba…xa está, empezas a valorar a experiencia, ser consciente da túa satisfacción coa competición. Eu tiven moito traballo co psicólogo, aínda hoxe se falo en profundidade da miña participación en Tokio afúndome, porque sentín unha fracasada como quen di. Chegaba con moitas expectativas e non saíu como quería. 

Con iso temos que lidar os deportistas, coa autopresión, a esixencia. Todo ten cousas boas e malas, pero se aprende a xestionalas aos poucos. Agora que pasaron uns anos sérveche como experiencia para os seguintes e saber que queres fomentar e que non para ter unha experiencia o máis agradable posible. 

"Eu tiven moito traballo co psicólogo, aínda hoxe se falo en profundidade da miña participación en Tokio afúndome, porque sentín unha fracasada como quen di. Chegaba con moitas expectativas e non saíu como quería"

Máis aló do deporte, tamén es unha voz crítica co mundo das redes sociais ou mesmo cos canons de beleza irreais aos que ven sometidas moitas nenas. É importante que deportistas de elite como ti alcen a voz neste sentido e falen de diversidade, tamén nos corpos. 

Especialmente no ámbito do deporte. É importante que a xente se conciencie e asuma que non importa o corpo que teñas, sempre podes facer deporte. O deporte é súper san, recomendable, e hai moitísimos tipos de deporte que podes practicar sen importar o físico que teñas. Iso é o que hai que fomentar. Non importa si mides máis ou menos, ou que peses máis ou menos, ou si tes gafeñas… Tes que probar, non pódenche encasillar nun, hai mil deportes. É tan reconfortante adestrar, ver progresión e sentirche ben, facer amigos, no meu caso o meu círculo social son moitos deportistas. É algo que che enche por dentro, non soamente no físico senón a nivel mental. 

Mencionas a presión á que vos vedes sometidos. Ti tes a marca de España e esa notoriedade é a que falta moitas veces en deportes minoritarios como o teu, con tantos deportistas custeando os seus adestramentos e desprazamentos porque non reciben a atención nin as axudas doutros deportes máis mediáticos. Con todo, en París parece que vos imos a esixir a todos unha medalla. Percibes esa desigualdade?

Non podo falar doutros deportes, pero si de atletismo. A nivel marcas adoitan apostar por corredores ou saltadores porque locen máis as zapatillas, supoño. Tampouco sei si inflúen os seus seguidores en Instagram ou o seu físico. Fan zapatillas para correr e é o que queren vender. Pero os lanzadores non podemos vender moitas zapatillas, e enténdoo. Pero tamén as uso. E tops, mallas, camisetas e máis material deportivo. Ao final pensas si mídese o nivel deportivo, ou os seguidores…non teño a clave, non teño unha empresa para saber como funciona. Pero a diferenza existe. 

Eu por sorte conto co patrocinio de Iberdrola e co de Mugardos, o meu pobo, así como apoios da Deputación dá Coruña e outros. Por iso pódome dedicar a isto. Se non me saísen patrocinios para poder adestrar tranquila tiraríame dos pelos, pero teño outros compañeiros que están a adestrar e traballando á vez porque en ocasións non dá. Se se axuda ao deportista e pódese facer que adestre e descanse con medios e tranquilidade, entón chegarán os resultados.