O Festival PortAmérica é tan grande que queda pequeno

Este 2025 o PortAmérica rompeu todos os rexistros. Atopar un sitio para aparcar foi unha tarefa hercúlea, pero tampouco resultou menos laborioso mover polos terreos da Azucareira de Portas, sacar un ticker para gozar dos petiscos gourmet ou, mesmo, atopar un lavabo buxán. Todo foron colas, máis curtas ou máis longas, pola gran afluencia de público que experimentou unha das citas culturais do verán en Galicia e un dos festivais referencia a nivel nacional, que coa súa tendencia á alza obriga a cuestionar si alcanzou o seu teito ou si ten aínda marxe para crecer aínda máis á velocidade exponencial á que o vén facendo.

65.000 GRAZAS

Nesta edición foron 65.000 as grazas que houbo que repartir entre o público, pero pareceron máis. Non quedou papel nos despachos de billetes do PortAmérica, onde esgotaron todos os boletos para os tres días de música e alta cociña, e notouse. Había xente en todas partes. Daba igual se ías aos escenarios principais, como ao Showrocking, como ao mercado de talentos, como á Duendeneta, coma se andabas bichear entre as moitas actividades paralelas do recito... Todo estaba até a bandeira, sinónimo do éxito de crítica e público do que goza o festival. 

A proposta non pode ser máis sedutora, pois entre as súas virtudes o PortAmérica destaca por ser un trampolín para artistas emerxentes, como a berciana afincada en Vigo Carla Lourdes, e para consolidar voces que, talvez, xa non necesiten presentación, como ocorre con Carlos Ares ou Travis Birds, dous exemplos do bo momento que vive a canción de autor. 

En paralelo, atopamos a cociña de autor, que neste sábado con sabor a despedida endulzaron a destreza culinaria da colombiana Catalina Vélez, a arxentina Carito Lourenço ou o mexicano Fabián Delgado, flanqueados por titáns da cociña nacional como Alén Tarrío, Álex Marugán, Begoña Rodrigo ou Dani Carnero, por citar a só algúns da lista que compuxo un ano máis o PortAmérica durante tres días de fogóns a lume para deleitar a miles e miles de padais baixo o liderado de Pepe Solla, que se desenvolve igual de ben cunha tixola como cunha guitarra. 

Máis aló das sorpresas, a ninguén sorprendeu ver a cen gaivotas sobrevoando a Azucareira, pois Duncan Dhu soltounas na viaxe dos guipuscoanos aos seus grandes éxitos. Tampouco escatimaron en temazos os compoñentes de Sidonie, tan en forma como sempre co seu cuarto de século de psicodelia ás costas e máis dunha decena de discos contemplando a súa traxectoria. 

Desenfreados como o primeiro día, navegan entre o público sen medo a perder entre a xente, porque aínda que non poidan velos, sempre están aquí, e porque aínda que sosteñan unha e outra vez que non salguen máis, sempre están dispostos a unha última rolda. A nós gústannos todo o intre, mesmo cando Axel saca un sitar e o PortAmérica voa até a India. Con razón estamos todos tan fa-fa-fa-fa-fascinados co seu estilo. 

MOITO SABE A POUCO

A pesar de todo, quedou patente que ao que esperaba o público era a Melendi. Unha panorámica basta para constatar que non entraba ninguén máis para ver ao asturiano, que leva máis de 20 anos dando unhas noticias que non terminan de chegar. O de Oviedo, despois de moitas e distintas etapas, parece haber reconciliado consigo mesmo e os seus guerreiros agradéceno, pois dunha forma ou outra a súa música acompañou a moitas xeracións que creceron ao abrigo dos seus grandes éxitos rompe pistas como 'Coa lúa chea', 'O parto', 'Barbie de arrabalde', 'Bágoas desordenadas' ou 'A promesa', cancións de distintos Melendis pero que seguen soando frescas e actuais para os seus incondicionais, que abarrotaron o lugar e deixaron pequena a Azucareira.

Aínda que cando lle tocou a quenda a Viva Suecia un sector baleirouse parcialmente, seguía o festival moi vivo e repleto para gozar dunha das bandas referencia do indie nacional. Os murcianos con pasaporte escandinavo envórcanse cada vez que veñen a Galicia e poucos grupos implícanse tanto co seu público e co lugar que visitan como eles. Unhas poucas palabras nun galego máis que correcto bastan para recoñecer o empeño que Rafa Val e a banda que comanda pon en cada actuación para que esta sexa memorable.

Detalles como unha camiseta do Xabarín Club ou pór fin á disputa de si a canción de Dragon Ball en galego é superior ás demais versións fan de Viva Suecia un grupo diferente, próximo e aterrado sempre a pesar de ocupar o pódium do indie español nestes momentos. Non teñen un só tema malo e aínda que non sempre poidan compartir escenario con Leiva, Siloé, Dani Fernández ou Valeria Castro para entoar as moitas colaboracións que descubriron ao longo dos anos, non se bota en falta aos ausentes, pois os murcianos se sobran e bástanse para encher o escenario por eles mesmos. Somos os fregueses os que, a pesar de habelos visto unha e mil veces, non aprendemos nada, pois cada concerto de Viva Suecia é novo, cousa que non podemos máis que agradecer e celebrar. 

A traca final correu a cargo de Galician Army, que se encargou de darlle un final de relumbrón ao PortAmérica e un último baile aos irredutibles que aguantaron até a madrugada do domingo, que botou a chave a unha nova edición do festival de Portas, tan cheo de sabor como sempre. Ou como nunca. Porque cada ano se superan a si mesmos e porque, por moi rico que resulte, sempre nos vai a saber a pouco.