A UE a 27 aproba as condicións para o Brexit sen mencionar Xibraltar

A Unión Europea a Vinte e sete cumpriu este luns o último paso formal para lanzar as negociacións de saída de Reino Unido do club comunitario, ao adoptar o marco que aposta por unha negociación progresiva, adaptada ás prioridades do bloque, e que deixa fóra das conversacións o futuro de Xibraltar.

Con esta decisión, o bloque marca o "pistoletazo de saída" para iniciar as conversacións con Londres, aínda que na práctica os contactos non serán posibles ata que se celebren as eleccións británicas o 8 de xuño e se forme o novo Goberno.

Tamén se formalizou a creación dun grupo de traballo 'ad hoc' para asesorar aos Vinte e sete a nivel político e técnico en todo o que teña que ver coa retirada de Reino Unido.

Non hai unha data concreta para o arranque formal, aínda que Bruxelas traballa coa hipótese de que sexa en torno ao 19 de xuño. É, con todo, unha data orientativa que non está "gravada en pedra", segundo dixo á prensa o ministro español de Asuntos Exteriores, Alfonso Dastis, ao ser preguntado polo calendario.

En concreto, os Estados membros deron luz verde ás distintas decisións que arman a posición europea, desde a confirmación da Comisión Europea como xefe negociador --a través do excomisario Michel Barnier-- ata o mandato detallado que marcan as súas 'liñas vermellas' na primeira fase da negociación.

O mandato apenas cambiou desde o borrador que presentou Barnier o pasado 3 de maio e as modificacións responden á necesidade de aclarar algunhas das disposicións ou para recoller con maior fidelidade as directrices políticas que marcaron os líderes da UE a 27 no cume do 29 de abril.

É un texto moi consensuado que satisfai a todas as delegacións, segundo sinalaron distintas fontes europeas, o que permitiu adoptalo tras apenas dúas horas de reunión en Bruxelas.

Ademais, irase adaptando tantas veces como sexa necesario ao longo do proceso, a medida que vaian avanzando no tempo e no fondo das conversacións cos británicos.

A Unión Europea e Reino Unido teñen dous anos (a contar desde o 29 de abril de 2017) para acordar as condicións dun divorcio que permita unha retirada "ordenada", antes de que deixen de aplicarse as leis europeas no territorio británico.

NEGOCIACIÓN GRADUAL, CONDICIONADA A PRIORIDADES

Con todo, os 27 avogan por un proceso "gradual, por fases", para centrar a primeira etapa en resolver tres asuntos crave: os dereitos dos cidadáns, a 'factura' de saída e a fronteira no Úlster.

Barnier reclamará a Londres garantías de que os cidadáns europeos que residiron, residen ou residirán en Reino Unido ata que se materialice o 'Brexit' conservarán os dereitos adquiridos como residentes comunitarios "para sempre".

Así, o documento esixe garantías "efectivas, aplicables, non discriminatorias e amplas" para os europeos en chan británico, incluído o dereito a residencia permanente "e todos os dereitos asociados" para quen leve vivindo un período continuado de cinco anos no país.

A UE tamén quere que nese primeiro período quede definida a metodoloxía de cálculo dos compromisos e obrigacións que ten Reino Unido co orzamento comunitario, que servirá para poñer cifra ao custo que deberá asumir o país antes de deixar o bloque e que en Bruxelas calcúlase en polo menos 50.000 millóns de euros.

"Deben entender que se es parte dun club e queres deixalo -e isto é moi británico- debes pagar unha contribución", ironizou o ministro de Exteriores holandés, Bert Koenders, á súa chegada á reunión na que a UE referendou a súa posición. A cuestión orzamentaria e a defensa dos dereitos dos europeos en Reino Unido son "elementos moi xustos", insistiu o holandés.

Ademais o bloque sostén que o Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TUE) deberá seguir sendo competente naqueles asuntos que afecten a Reino Unido e queden por pechar na data en que se produza o divorcio.

Ata que non se constaten "avances substanciais" neses tres alicerces, a Unión Europea rexeita iniciar sequera a reflexión sobre a forma que podería ter o marco de relacións futuras. Os 27, ademais, foron firmes na idea de que en ningún caso pactarán as condicións da nova relación ata que non se asine o 'Brexit'.

XIBRALTAR, FÓRA DA NEGOCIACIÓN

Por iso, o mandato de negociación abarca unicamente os límites e esixencias das tres prioridades e non menciona outros como, por exemplo, a situación de Xibraltar.

"Do futuro de Xibraltar non se vai a falar, agora Xibraltar vai saír, como sabemos, e se quere volver no futuro forma parte da segunda fase das negociacións, ás que non se aplican estas directivas", indicou o ministro español de Asuntos Exteriores, Alfonso Dastis, para explicar que non haxa referencias ao Penedo no mandato.

Os xefes de Estado e de Goberno da UE tamén recolleron nas súas directrices políticas de abril que a cuestión de Xibraltar é un asunto bilateral entre España e Reino Unido, que non se negociará durante o proceso de desconexión. Entón tamén apuntaron o dereito para veto de España sobre calquera entendemento futuro que afecte o territorio con respecto á UE.