O CHUS permitirá que as embarazadas poidan estar acompañadas despois de negarllo "por obras"

A polémica medida recibiu a xustificación do Clínico compostelán "por obras de acondicionamento das salas para a protección ante a covid-19".

Con todo, as gestantes galegas criticaron con dureza estas medidas que as deixaron "soas" durante estes meses e tachan de "arbitraria" a decisión do complexo hospitalario. As afectadas narran a súa experiencia. 

Unha ecografía | Foto: EP

O embarazo é para moitas mulleres unha das experiencias máis importantes da súa vida, pero tamén un dos momentos máis duros e "angustiosos" aos que probablemente se vaian a enfrontar, como así o lembran as matronas consultadas. Por iso, durante toda a pandemia as embarazadas mostraron a súa preocupación por non poder estar acompañadas en probas como as ecografías, algúns dos momentos clave no embarazo para coñecer a boa evolución.

En xaneiro de 2021 consolidouse no Diario Oficial de Galicia o seu dereito para estar acompañadas, pero as gestantes que acudían diariamente a o Complexo Hospitalario Universitario de Santiago (CHUS) viron cernado este dereito en base á "arbitrariedade", como denunciaron en distintos foros, xa que non en todos os casos recibían o acompañamento das súas parellas, a pesar de que eran os seus conviventes --e as limitacións de reunión ou permanencia con persoas en ningún caso restrinxiuse para os conviventes durante a pandemia en ningún ámbito--.

Esta situación levou a que, co DOG na man, varias embarazadas presentasen queixas por escrito no Hospital Clínico e mesmo recorreron a a Valedora do Pobo, que intercedió neste caso. A Xerencia da área escúdase na existencia dunhas obras de acondicionamento que, catro meses despois da entrada en vigor do DOG que avala o acompañamento, permitirá, desde o luns, que as gestantes acudan sempre acompañadas.

"As embarazadas, a pesar de ser un grupo especialmente vulnerable, foron as grandes esquecidas desta crise sanitaria, sentíronse soas", afirmou María Porto, responsable do grupo de Facebook 'Embarazadas Galicia', "unha comunidade creada para que estas mulleres teñan un sitio no que desafogarse e compartir experiencias".

Esta incerteza estendeuse a todos os aspectos que conleva un embarazo --tamén en canto á educación maternal--, pero repercutiu sobre todo na atención en consulta e no que respecta a a presenza de acompañantes nas ecografías.

DENUNCIAS NO CHUS

Moitas gestantes denunciaron que, en casos concretos como o do Hospital Clínico de Santiago (CHUS), non se lles permitiu pasar acompañadas ás ecografías, a pesar de normativas oficiais e recomendacións que así o permitían, o cal a xerencia xustificou "por obras de acondicionamento das salas para a protección ante a covid-19".

"Entendo que hai que defenderse da covid-19, que entraña uns riscos, pero durante todo o embarazo tiven a sensación de que se escusaron na pandemia para moitas cousas", indicou unha das gestantes. Unha afirmación na que coincidiron varias mulleres consultadas por Europa Press.

"Quedei embarazada a finais de 2019 e, en canto empezou todo isto, prohibiron ao meu marido entrar comigo ás ecografías. Entrou á primeira, e non volveu pasar ata que lle detectaron ao feto unha anomalía. Cun embarazo de risco, estiven a ir ao hospital todos os meses, despois cada 15 días, soa", explicou esta muller atendida no Complexo Hospitalario Universitario da Coruña.

"O peor", tanto para ela como para o seu marido, era a arbitrariedade. "Cada xinecólogo facía un pouco o que quería. Mentres o meu marido protestaba porque non lle deixaban pasar, viamos como na sala de á beira si entraba a parella".

O DOG PERMITE ACOMPAÑANTE

A prohibición "aleatoria" de acudir acompañada ás ecografías foi a tónica habitual durante toda a pandemia, mesmo, segundo confirmaron algunhas gestantes, tras a publicación do DOG do 26 de xaneiro de 2021 no que se autorizaba "a presenza por usuario/a no caso de menores, maiores dependentes ou mulleres gestantes".

"Unha compañeira de traballo preguntoume se era normal que non deixasen pasar á súa parella ás ecografías, ao que eu contestei que ela xa non debería ter ese problema porque xa se publicou o DOG, non como no meu caso, que acudín soa a todas. Díxome que aínda apelando á orde, tivera que entrar soa", comenta outra gestante, esta vez do Clínico de Santiago.

"Eu vivino soa. Cando empezou todo isto quedábanme as últimas consultas e non deixaron pasar ao meu acompañante nunca", corrobora outra muller que deu a luz en abril de 2020 no hospital do Salnés. "O peor era a incerteza. Os protocolos ían cambiando día a día, segundo o médico que che tocase, e non nos dicían nada", insiste.

O Hospital Clínico de Santiago, pola súa banda, achacou dita "aleatoriedad" ás diferenzas entre instalacións e ás obras que nelas estivéronse realizando para garantir a máxima comodidade e seguridade dos pacientes. "As obras de acondicionamento finalizarán esta fin de semana. A partir dese momento, todos os acompañantes poderán entrar ás consultas e ecografías", confirmou fontes do CHUS a Europa Press.

"De maneira centralizada o Sergas publica unhas recomendacións que, ao final, non deixan de ser iso, recomendacións. Cada área sanitaria aplícaas á súa maneira, segundo o que eles consideran conveniente", sinala a presidenta de AGAM e matrona no hospital do Salnés, Isabel Abel. "Agora mesmo non habería motivo para prohibir a presenza de acompañantes, pero en moitos sitios seguen sen deixarlles, e non sabemos os motivos".

"RESTRICIÓNS POR SEGURIDADE"

Desde AGAM animan a todas as gestantes que se enfrontaron a unha situación así a reclamar ante o Sergas e o Valedor do Pobo. Na área sanitaria de Santiago, unha embarazada de 17 semanas si interpuxo queixas. "Tras interpoñer senllas reclamacións, recibín dúas cartas 'tipo' nas que me dicían que aceptaban a reclamación e que investigarían o caso", indicou.

Tan só unha semana despois, esta muller volveu reclamar ao hospital que o seu marido non puidese acompañala nas probas que lle realizan ao feto para detectar posibles enfermidades ou malformacións. "Volvín recibir a mesma carta tipo", sinala.

A Valedora do Pobo confirmou que investigan as denuncias presentadas polas embarazadas e remitiu a resposta oficial ofrecida pola Consellería de Sanidade, que achaca "as prohibicións puntuais en centros concretos" a problemas coas medidas de seguridade sanitarias, como o aforo e o espazo interpersoal.

Con todo, esta situación provocou que cada vez máis mulleres opten por acudir a xinecólogos privados, onde os acompañantes si puideron entrar en todas as consultas, explicaron. Ademais, segundo indica Abel, tamén repercutiu no chamado 'turismo obstétrico', é dicir, ser asistida no hospital cuxa atención prefira a gestante, e non no que lle tocaría por residencia.