"Facemos exames en liña de forma presencial" protestan universitarios inquietos pola súa saúde

Galicia entra este mércores en o nivel máximo de restricións que pode aplicar a Xunta. O peche de bares ou ximnasios ou limitar a apertura dos establecementos non esenciais ata as 18 horas é a penúltima baza -queda o confinamento domiciliario- do Goberno para frear unha pandemia desbocada. 

O fin último, como indicou o presidente Alberto Núñez Feijóo durante a súa comparecencia o luns, é limitar na medida do posible tanto a mobilidade como os contactos exclusivamente á unidade de convivencia durante, polo menos, tres semanas coa esperanza de cortar a cadea de contaxio e aliviar así a presión asistencial.

As universidades galegas manteñen os exames presenciais, para malestar do alumnado | Foto: EP

As medidas, con todo, non chegan a todos os recunchos da sociedade, xa que aínda que Feijóo instou as empresas a apostar polo teletraballo, moitas persoas seguirán véndose obrigadas a tomar o transporte público para acudir aos seus centros de emprego, como poden ser as moitas conserveiras ao longo e ancho do país que a diario reúnen por centos de persoas nas súas instalacións. E a estes hai que engadir os universitarios galegos, que en plena terceira onda teñen que asumir dous difíciles retos: axudar a dobregar a curva e aprobar os exames, que seguirán sendo presenciais.

Os estudantes, moi sinalados durante esta crise sanitaria como responsables do rebrote, agora ven con incredulidade como todo o país párase porque a situación é límite mentres eles teñen que seguir acudindo ás súas facultades durante a época de exames. Xa en decembro o estudantado advertiu dos riscos existentes e presionou ás universidades galegas para que rectificasen a súa decisión de realizar os exames presenciais e optar por unha avaliación telemática, opción que foi desestimada pola USC, a UVigo e a UDC, como tamén desestimaron o luns a alternativa de cambiar o calendario de exames e realizar as probas que quedan de forma en liña ata o 8 de febreiro, momento en que renovarán as clases, agora si desde os seus fogares.

A MATERIA EN LIÑA PERO O EXÁMEN PRESENCIAL

Con Galicia máis castigada que nunca, miles de estudantes procedentes de distintos puntos da comunidade e doutras rexións ven abocados a ser avaliados de forma presencial, algo que moitos consideran evitable e que non fai máis que poñer en risco tanto a eles como ás súas familias. “Prefiren que fagamos os exames presenciais obviando as nosas preocupacións, correos, situacións persoais, xa sen mencionar as familiares, porque hai xente que vive con persoas de risco… Paréceme indignante”, denuncia unha alumna desde Ferrol.

“Os exames son presenciais porque as universidades son espazos seguros, pero a decisión sobre se debían ser ou non presenciais tomárona nunha reunión telemática”, ironiza un alumno da UVigo. “Vendéronnos que as aulas son espazos seguros porque hai distancia, máscaras, desinfección…pero cada un vén da súa casa, do seu pobo ou cidade”, esgrime unha alumna da USC, na mesma liña que outro da UDC, que ve moi incoherente “pechar bares e teatros” e á vez “meter a 200 persoas nunha aula”.  

A continuación, os tres alumnos lembran que os exames son presenciais nunha época onde predominou a semipresencialidad nas tres universidades galegas, o que en si mesmo resulta un contrasenso. “Tiven materias con clases presenciais unha semana de cada tres. Unha clase cada 21 días!”, critica unha alumna da USC, á vez que mostra as súas dúbidas sobre se volverán ou non ás aulas no que queda de curso, aínda que iso non evitará que sigan pagando alugueiros e facturas. “Non ten sentido asistir a clases en liña todo o cuadrimestre pero cando as cousas póñense fodidas de verdade obrígannos a que todo sexa presencial”.

AGLOMERACIÓNS, VENTILACIÓN, DISTANCIA MÍNIMA, PASEOS INNECESARIOS…

Antonio López, reitor da universidade compostelá, aseguraba que neste escenario reforzarase a vixilancia para evitar aglomeracións e garantir o cumprimento das medidas. Con todo, esta mensaxe, que tamén chegou aos alumnos, anulaba a potestade dos profesores para adaptar os seus exames atendendo a criterios propios. Algúns alumnos sinalan que o comunicado do reitor fixo a algúns docentes dar marcha atrás na súa decisión de realizar algúns exames en liña unha vez vistas as medidas da Xunta, o que trastornou mesmo a organización do propio alumnado e provocou présas entre os profesores para volver adaptar as súas probas.

O reforzo, en cambio, chega tarde para as aglomeracións. “Non existe un protocolo universal antes de entrar á aula. Danse ocasións nas que estamos todos xuntos nos corredores e é imposible gardar a distancia”, lamenta unha alumna de Socioloxía da UDC. “A xente nos corredores non respecta a distancia de seguridade. Vale que os profesores non son policías, como tampouco o son os camareiros ou dependentes, pero non hai ninguén que diga que iso non se pode facer e nos bares e tendas si o fan”, reprocha outra estudante de Educación Infantil no campus de Lugo.

Un alumno de Farmacia, en cambio, sinala que nalgúns exames os profesores si lograron evitar as aglomeracións: “En dous exames os profesores chegaron tarde e tocounos esperar a que nos abrisen a porta para ir ao noso sitio. Houbo aglomeracións durante polo menos 15 minutos”.

Os matriculados en Farmacia, ademais, foron dobremente castigados nesta pandemia, porque ao non contar con facultade propia –algúns obterán o titulo sen pisar nunca a súa facultade- dependen dos espazos libres que queden noutras instalacións. “Nalgunhas aulas as xanelas eran moi pequenas como para que a ventilación fose suficiente. A ranura é case como a dun folio”, explica un alumno.

Esta é unha vivencia compartida por moitos alumnos, que aínda que sinalan que nos exames tratan renovar constantemente o aire, ter as xanelas e portas abertas moitas veces é insuficiente, ademais de que obriga aos estudantes para necesitar moita roupa de abrigo. “Tocounos facer exames en plena onda de frío coas xanelas abertas”, denuncian, mentres outros alegan que hai ventilación “cando se acordan os profesores”.

Doutra banda, moitos alumnos critican que, aínda que se trata de reducir a mobilidade e evitar os contactos, ao finalizar os exames deben entregarse en man ao profesor, o que obriga a moitos a percorrer a aula ou pasalos de man en man. “Imaxínache: 150 papeis tocados por todos os alumnos”.

Tamén engaden que aínda que hai hidrogeles “todos tocamos o mesmo desinfectante ao entrar” e que aínda que tratan de cumprir coa distancia de seguridade, nalgunhas aulas, polas súas dimensións e o número de alumnos convocados, é imposible gardar a distancia obrigatoria xa que “non hai espazo físico para gardar a distancia”. “Unha compañeira queixouse de que con alguén sentado na mesa de detrás mesmo notaba o alento na caluga”, denuncia unha alumna, que cre que se debería ser máis previsor e dividir os grupos en máis clases.  

“HAI EXAMES QUE PODERÍAN SER EN LIÑA”

Cabe destacar o feito de que, algunhas materias, especialmente aquelas de carácter práctico ou que necesitan de fórmulas ou operacións matemáticas, é moi difícil avalialas desde casa. “Obríganche a facer fotos a exercicios e é complicado adaptar un exame de problemas con ecuacións ao formato en liña”, considera un alumno. Unha alumna do máster Dereito esgrime que, ademais, a presencialidad dá a oportunidade a profesor e alumno de aclarar dúbidas e non estar tan atados ao reloxo, algo que si ocorre nos exames en liña, onde o tempo que fixan os test para as respostas é demasiado conciso en moitos casos. “Ademais, avalíannos simulando un proceso xudicial, e a simulación do xuízo ten un gran peso. Sería imposible facelo en liña”, agrega.

A pesar de todo, a maioría coincide en que moitos exames presenciais, aqueles de máis carga teórica, poderían realizarse en liña. “Xúntannos innecesariamente con persoas que teñen contacto coa saber quen… Algúns traballan en hospitais”. Outra estudante di que os seus cinco exames foron presenciais e tipo test. “Poderían ser en liña perfectamente”, razoa.  

O MEDO “IRRACIONAL” DOS PROFESORES para COPIAR

O sentir xeral é que criterio para determinar a presencialidad non dependía tanto dos contidos como do medo imperante na educación española a que os alumnos copien. “Non se podían arriscar a que copiásemos”, xustifica un alumno da universidade compostelá, que cre que hai un medo “irracional” por parte do profesorado a que os alumnos copien. “Dincho ata os propios profesores. Algúns viven obsesionados e se se parecen dúas respostas, aínda que sexa minimamente, anúlanas ou che suspenden directamente”, argumenta un alumno, que tacha de “innecesarias e absurdas” medidas como ter sempre a cámara do computador acendida.

Ademais, a fenda dixital tamén se fai notar entre os docentes, que aínda non se adaptaron ás alternativas que ofrecen os campus en liña. Ese medo a que os alumnos copien provocou situacións berlanguianas, como a que relata unha alumna de Podoloxía no campus de Ferrol: “Fixemos un exame todos xuntos na aula, pero cada un co seu computador persoal. Era un exame presencial e en liña ao mesmo tempo”.

O consenso xeral do alumnado é que, a pesar de que son conscientes de que a xestión é complicada, as universidades están a suspender neste apartado. “A xestión é ridícula ou nula”, censura un alumno santiagués, mentres que desde A Coruña cuestionan a posibilidade de que os exames en liña poidan “devaluar” os títulos das universidades españolas.  “Queren quedar ben para a galería e dicir: ‘Mira que ben vai todo que o noso alumnado pode vir examinarse ’; non coa”. “Que prevaleza o aprobado limpo sobre a saúde di moito da organización e da xente que está aí metida”, resolve unha alumna, que non ten tempo para desenvolver moito máis o seu malestar porque ten que preparar o exame do xoves que realizará xunto a todos os seus compañeiros.