​“Os incendios evolucionan; as condicións laborais non”: 25 meses de loita dos técnicos de prevención de incendios contra a Xunta

Os técnicos de prevención de incendios irán á folga o próximo 1 de agosto despois de manter un pulso durante dous anos co Goberno de Galicia, “responsable de manter vivo o conflito” ao non achegar solucións aos seus problemas neste tempo.

Xabier Bruna, membro da CIG, é unha das persoas que se atopa no medio desas negociacións que empuxou ao sector a unha folga que terá lugar en plena tempada de alto risco de incendios. Ademais, o escenario postconfinamiento deixou a Galicia cos deberes a medio facer no que se refire á limpeza dos montes, xa que está non se puido levar a cabo na súa totalidade pola corentena. Isto é un risco engadido nunha loita, a contra incendios, que este verán andará curta de efectivos.

Os técnicos de prevención de incendios inician a súa folga o próximo 1 de agosto

Os incendios convertéronse , lamentablemente, nun elemento máis do verán galego. Cada vez máis indomables e destrutivos, os lumes na comunidade representan o 40% a nivel estatal e rolda o 10% no referido ao continente europeo. Neste escenario, o día 1 de agosto comezará a folga indefinida dos técnicos de prevención de incendios, encargados de realizar actividades técnicas de coordinación e xestión da prevención e extinción de incendios forestais, así como actividades técnicas de xestión e control administrativo da actividade de montes en Galicia, un apartado nin moito menos menor, sobre todo se temos en conta que o 15% do territorio galego xestiónase de forma directa a maiores das actividades administrativas que requiren as leis de montes e incendios, como o sector madeireiro.

Con todo, todo isto non é traballo para unha única categoría, como sinala Xabier Bruna, da CIG, e unha das persoas que se atopa no tira e afrouxa entre a Xunta e o sector que os empuxou á Folga. “O traballo que se realiza tanto na xestión forestal como na prevención de incendios forestais é un traballo en equipo no que interveñen distintas categorías profesionais e no que a función do persoal técnico é fundamentalmente a de coordinar e xestionar os medios (humanos e materiais) para ofrecerun servizo público o máis eficaz e eficiente posible”, comenta.

“Todo este traballo verase afectado de forma significativa se se inicia a folga en agosto”, agrega, xa que a pesar de que os servizos mínimos seguirían presentes en tarefas urxentes de extinción, o resto de actividades si sufrirían a folga. Unha folga motivada pola falta de avances nas negociacións coa Xunta de Galicia por internar modernizar desde hai xa dous anos un servizo cunhas condicións “reguladas nun acordo do ano 2008”.

25 MESES DE BATALLA

A pelexa comezou en 2018, cando se pediu a revisión do acordo, aínda que non foi ata agosto do ano pasado cando se formou a mesa de negociación. Case un ano despois os técnicos non recibiron ningunha oferta, máis aló dunha extensión transitoria do acordo de hai doce anos “que corrixía pequenas cuestións coa intención de que a administración entregase unha proposta organizativa a principios de 2020 que sentase as bases do novo acordo”. En setembro asinouse unha nova prórroga do acordado en 2008 e, a pesar de dous intentos en febreiro e xuño para reactivar a negociación, os pasos en firme nunca se produciron. 

“Ante esta situación e despois de 25 meses sen ter unha resposta efectiva por parte da administración e ante a terceira campaña de incendios forestais sen ter unha proposta de novo acordo das condicións de traballo, a Consellería do Medio Rural empuxounos a convocar unha folga en agosto de 2020”, lamentan. En todo este tempo desde a Xunta só achegaron “un único parágrafo” a finais de xuño “parágrafo que modificaba parcialmente un aspecto dos reivindicados, pero que tan só afectaba a un 15% do persoal técnico de incendios forestais”.

“Con esta actitude de non querer presentar nada, as posibilidades de acordo foron nulas e a Xunta de Galicia é a responsable de manter vivo o conflito. Supón ademais un desprezo ao traballo responsable que levamos facendo durante anos por parte do persoal técnico a pesar de ter confinados os nosos dereitos”, denuncian os afectados, que manteñen as mesmas reivindicacións do primeiro día, como que se garantan os descansos legais establecidos ou unha regulación do traballo durante os festivos ou descansos compensatorios.

Cuestionado sobre se estas mesmas carencias están presentes noutras categorías que compoñen o dispositivo de prevención e extinción de incendios forestais, Bruna comentan que cada unha “ten unha regulación específica que foron mellorando ao longo dos anos”. “No caso do persoal técnico é a que conta cunha peor situación ao non actualizarse o seu acordo desde o ano 2008”, lembra. Con estas condicións os técnicos de garda realizan gardas de 24 horas, o que significa que en total realicen aproximadamente 500 horas máis de traballo, co consecuente risco en canto a seguridade e saúde que supón esa carga extra de traballo. Pola súa banda, os xefes de distrito teñen que estar dispoñible as 24 horas do día os sete días da semana.

CRISE DE TÉCNICOS; CRISE DO CORONAVIRUS

Á crise que acosa aos técnicos de prevención de incendios súmase agora a crise na que viven os montes galegos produto do coronavirus e o estado de alarma, que tivo os labores de coidado e limpeza dos montes totalmente paradas. “Tivemos unha primavera explosiva, ao que temos que engadir que parte dos labores de coidado e limpeza non se puideron facer a tempo, polo que a carga de combustible é alta de forma xeneralizada”, advirten desde a CIG. Nesa liña, sinalan que unha parte dos traballos planificados na área de prevención “non se puideron desenvolver en toda a súa plenitude”, aínda que este atraso “non pode xustificar a falta de planificación preventiva e das actuacións ligadas que levan máis dunha década de atraso”.

A pesar de todo, o maior risco seguen sendo os incendios de compoñente humana, que segundo as cifras que manexan desde o sindicato causan “o 95% dos incendios forestais”, xa sexan por descoido ou de forma intencionada. “Desde o plano técnico, moi poucas actuacións preventivas a nivel social levan desenvolto nos últimos anos, partindo que faltan por crear as brigadas de investigación de incendios forestais e os mecanismos para que poidan desenvolver o seu traballo”, critica Bruna, á vez que subliña que estas accións foron prometidas despois da onda de incendios de outubro de 2017.

Precisamente, por mor dos incendios de 2017 púxose en marcha a 'Comisión Especial Non Permanente de Estudo e Análise dás Reformas dá Política Forestal', que emitiu as súas conclusións  o pasado novembro, onde poñían o foco na necesidade de sacar os eucaliptos   improductivos dos montes galegos, pero tamén no cambio climático, que está a provocar que Galicia teña un clima máis parecido ao de países máis cálidos como Grecia e Australia.

Os propios técnicos son conscientes desta nova realidade que levan “anos constatando”, o que lles impulsa a pedir “un cambio organizativo para poder afrontar con eficacia e eficiencia esta nova situación”. “Por ese feito entendemos que é necesario ter un novo acordo que regule as condicións de traballo con base na realidade que temos implantada e que veu para quedar”, recalcan desde CIG.

Con estas condicións, afrontan este cambio de réxime de incendios con “un bo número de medios e persoal para afrontar os labores de extinción”, aínda que non esquecen que na última década reducíronse un 25% os apoios de persoal técnico en campañas de alto risco. Con todo, para ofrecer un mellor servizo as súas reclamacións van orientadas a “unha mellor organización para afrontar situacións 1 e 2 -cando entran en perigo persoas e bens alleos ao operativo de extinción-, especialmente nos lumes en interface urbano-forestal e nos Grances Incendios Forestais, aqueles que destrúen 500 hectáreas ou máis.

DEMANDAS Ao NOVO GOBERNO

Con motivo dos resultados electorais do pasado domingo, os profesionais do sector aproveitan para pedir que o novo Goberno de Galicia téñaos máis en conta e que “escóitese máis aos profesionais que levan anos traballando na prevención e extinción de incendios forestais en Galicia”. Ademais, ven prioritario “modernizar o servizo” e traelo á realidade e complexidades existentes neste século, lonxe do concepto co que foi concibido nos 90. Aínda que entón a cantidade de incendios era maior, hoxe en día son menos pero máis destrutivos “cunha compoñente de perigo maior: lumes de interface, moi virulentos e   con aparición grandes incendios forestais”.

“Esta modernización pasa por unha nova organización a todos os niveis que chegue ás estruturas periféricas da administración -e en concreto aos distritos forestais- e non só creando dúas direccións xerais a nivel central”, reclama o portavoz da CIG, á vez que critica a división da antiga Dirección Xeral de Montes. Esta entón, e mentres os técnicos de prevención de incendios non sexan escoitados, Galicia pode ser unha barra libre para os incendiarios.