Rego (BNG) pon prezo á investidura: "Polo menos unha rebaixa significativa das peaxes da AP-9 e a viabilidade de Alcoa"

Galiciapress entrevista a Néstor Rego (1962), deputado no Congreso polo Bloque. O ex-tenente de alcalde de Santiago é unha das chaves que lle falta ao PSOE para a investidura. A transferencia da Autoestrada do Atlántico e o prezo da electricidade para a industria electrointensiva son dúas das súas prioridades.

O líder da UPG insiste na ‘axenda galega’. A prórroga de ENCE en Pontevedra ou a desprotección das nosas costas ante petroleiros como o Blue Star son outros dos puntos que poden condicionar a investidura de Pedro Sánchez, segundo explica nesta segunda parte dunha conversación cuxa primeira parte publicouse o venres.

Néstor Rego atendeu a Galiciapress 

A pesar das presións que sen dúbida sofre para pronunciarse a favor ou en contra de Sánchez, vostede sempre condicionou a gobernabilidade ao "desbloqueo da axenda galega". Pontón dixo o pasado luns que non ve movementos para dicir si a Pedro Sánchez. Aínda non hai unha postura definitiva para investir a Sánchez?

Aínda non porque nós sempre dixemos que a nosa posición ía depender de que houbese unha resposta positiva por parte do PSOE a aquelas propostas que conforman esa axenda galega e que conforman elementos que son de preocupación social da inmensa maioría de galegos e galegas. Tamén dixemos que o que queriamos non eran boas palabras, senón concreción. É xustamente aí onde atopamos dificultades, na reticencia dos socialistas a esa concreción, a establecer medidas concretas para resolver eses problemas e prazos determinados para executar esas medidas. Por tanto aínda non hai unha posición definitiva e espero que nos próximos días haxa movementos e podamos ver que se abre unha vía de solución a algún deses problemas.

A semana pasada a actualidade virou case na súa totalidade ao fallo do Tribunal de Xustiza Europeo. Desde o BNG xa manifestaron que Junqueras debía "ser posto en liberdade de maneira inmediata e recuperar todos os dereitos que lle corresponden como eurodeputado". Agora estamos á espera do que diga a Avogacía Xeral do estado, pero, pasa o apoio do BNG por que o Estado garanta iso?

Nós desde o primeiro momento aclaramos que a nosa posición ía estar decidida exclusivamente dos intereses de Galicia. De todos os xeitos é evidente que hai elementos que teñen que ver co funcionamento do Estado e con criterios esenciais do respecto aos dereitos democráticos e as liberdades públicas que son importantes. 

Parécenos que a sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea realmente non só ten que levar a posta en liberdade de Junqueras, senón tamén a anulación da sentenza porque é evidente que se vulneraron dereitos fundamentais, pero en calquera caso esperamos que se avance nese sentido porque é evidente que nos últimos anos houbo un proceso de ir marcha atrás no que ten que ver con dereitos e liberdades. Un proceso preocupante no que participaron tanto o Partido Popular, con leis como a Lei Mordaza, como o PSOE, con normas como o decreto que podemos chamar de ‘mordaza dixital’, é un proceso que é preciso reverter, porque a defensa da democracia é fundamental para todo o mundo.

Xa no primeiro Pleno vostede converteuse nun dos protagonistas ao emular a Castelao coa súa abstención, que chegou despois dunha reunión con Adriana Lastra. Como foi esa reunión e as sucesivas para lograr o apoio dos nacionalistas galegos? Entendo en todo caso que non se deron pasos concretos por esa axenda galega...

Naquel momento tratábase exclusivamente de apoiar unha proposta para a Mesa da Cámara co obxectivo de sobre todo evitar que Vox tivese presenza nesa Mesa. A nosa posición podemos dicir que foi de maneira xenerosa, a cambio de nada, a cambio simplemente de evitar a entrada de Vox. Infelizmente non foi así por culpa da propia posición, por unha banda o PP e por outra do PSOE, porque no caso da Vicepresidencia optaron por presentar dous candidatos e non tres, o que abriu a porta á entrada de Vox. E aí nós abstivémonos porque o noso voto non era necesario, pero no caso da secretaría presentáronse tres candidatos e logrouse o obxectivo de que Vox non tivese representación, o que demostra efectivamente que tamén se podería a ver evitado coa vicepresidencia. En fin, foi unha decisión do Partido Socialista que non entendemos pero que lle corresponde a eles en todo o que ten que ver coa defensa da democracia.

AP-9 E ALCOA: TEMAS PRIORITARIOS

Teñen algún contacto formal, algunha reunión pechada para os próximos días?

Si, aínda que pechada non pero estamos emprazados a volver falar. Nós queremos que poida haber unha solución e esperamos que o PSOE sexa capaz de mover ficha, porque é evidente que isto se trata de resolver problemas. Poño só dous exemplos que son claramente parte da preocupación de moitos galegos e galegas: un é a AP-9, onde queremos que se produza non só o traspaso da AP-9 a Galicia e, senón é gratuidade, polo menos unha rebaixa significativa para os usuarios, como existen outras autovías do Estado español. Aí non vale só boa vontade, porque fronte a esa proposta nosa hai outra actuación moi concreta por parte do Goberno de España que é que o 1 de xaneiro vai subir un 2,68% o prezo das peaxes da AP-9, o que supón o terceiro ano de subida e a máis importante de todo o Estado. A xente espera unha proposta concreta de rebaixa e non só boa vontade.

O outro exemplo é o estatuto para a industria electrointensiva, onde ocorre exactamente o mesmo: non chega só coa boa vontade do Goberno. Con dicir que vai haber un estatuto non basta, porque queremos saber como vai ser para que se garanta a actividade en empresas como Alcoa, onde queren ver medidas concretas porque en fronte diso houbo unha decisión concreta hai 15 días coa nova poxa de ininterrumpibilidad que o que fixo foi agravar a situación. O que queremos é que se avance, non porque teñamos interese en votar a favor, e en todo caso non temos interese en bloquear a investidura, é porque nos interesa que os problemas se resolvan.

Desde a súa chegada ao Congreso, aínda que non se desbloqueou o problema si o fixo o debate. Está máis preto a transferencia da AP-9 despois desas reunións?

Creo que si, porque cando colocamos os temas sobre a mesa e estes forman parte do debate político fan máis fácil que se acaben solucionando. Se non é en 15 días pode ser en 2 meses, pero é evidente que agora cuestións como o traspaso da AP-9 son parte das prioridades políticas. Nese sentido a nós parécenos que xa contribuímos a que estes problemas empecen a resolverse.

Xa contribuímos a que estes problemas empecen a resolverse

Cada vez é máis evidente nese sentido o agravio comparativo do noso país con outros. A pasada fin de semana o ministro de Fomento presumia da gratuidade do tramo dunha autovía en Valencia e para 2021 dúas autovías catalás quedarán liberadas das súas peaxes. No caso da AP-9 e da A-53 a peaxe vai ata o ano 2048 ou ata o ano 2073. Non teñen ningún sentido ese agravio.

Os traballadores de Alcoa San Cibrao denunciaron que a última poxa para as industrias electrointensivas condena á planta ao peche. Comparte este punto de vista? Que debe facer o hipotético novo Goberno para evitala?

Claro que o compartimos. Parécenos que foi unha irresponsabilidade cando xa hai un ano, en febreiro, anunciou que ía aprobar un estatuto para as electrointensivas e garantir a estabilidade no prezo da electricidade para estas industrias e por tanto tamén para garantir a actividade e os postos de traballo. Nun ano non aparece o estatuto e o que fai o Goberno en decembro é sacar unha nova poxa que tivo, como se prevía, un efecto devastador que o que fixo é agravar aínda máis a situación. Ao final os beneficios para a industria electrointensiva caeron de maneira brutal. 

Nosa preocupación desde logo non é ao redor dos resultados destas empresas; a nosa preocupación é que se poida manter a actividade e manter ou mesmo incrementar os postos de traballo. Hai que ter en conta que en Galicia é onde se concentra a maior parte da industria electrointensiva de todo o Estado, con algunhas como Alcoa que teñen un peso determinante na nosa economía e en comarcas enteiras como na Mariña. O que queremos é apremar ao Goberno para que dunha vez por todas establezan ese marco de estabilidade que pode supoñer un estatuto para as electrointensivas se se fai como se debe facer. Por iso están a pedir concreción neste aspecto: non só que o vai a haber, senón tamén como vai ser.

FUTUROS ORZAMENTOS

Dentro dun eventual pacto co PSOE, o BNG pide que o Estado garanta que a prórroga concedida a ENCE no seu día non se defenda?

Claro que estamos a poñer sobre a mesa algo mínimo como é que o PSOE manteña unha posición favorable ao traslado de ENCE fose da ría de Pontevedra. O ideal sería unha anulación da prórroga, pero o que ocorre é que neste momento ese proceso esta xudicializado. No seu día o Goberno tivo dentro dese proceso unha posición favorable á anulación de prorrógaa e queremos que se manteña porque cremos que sería o mínimo, xa que se trata dunha demanda social evidente.

Néstor Rego foi un dos protagonistas das primeiras sesións do Congreso

Nesas reunións discutiuse dun eventual apoio do BNG a uns novos orzamentos? Que debería recoller eses novos orzamentos para gañar o apoio do BNG?

Non, non entramos a falar de orzamentos porque o que entendemos é que o posible acordo ten que limitarse á investidura.

Entón non baralla que ese tema poida tratarse cos socialistas nos próximos días?

Non é a nosa perspectiva. Xustamente porque non queremos establecer ningún acordo que se poida entender de lexislatura. Non temos  unhas expectativas moi altas sobre futuras actuacións dese goberno, polo que tampouco nos queremos vincular a elas en aspectos que nós son determinantes, como política social ou o que pode ocorrer coa reforma laboral, a reforma colectiva das pensións, a LOMCE, a Lei Mordaza…todas elas medidas sobre as que hai máis dous anos, cando o PSOE estaba na oposición, comprometeuse a derrogar, e neste tempo que leva no Goberno non fixo. Sempre dixemos que estamos a falar dun acordo para a investidura e no contexto no que esta se produce, e é que nos parece que non hai alternativa, porque evidentemente sería peor. Non nos parece unha boa solución que se vaia a unhas terceiras eleccións e por tanto partimos desde unha posición de non querer bloquear a investidura e estar en disposición de falar, pero non de compromisos a longo prazo. 

Que cando se inicie o proceso de debate dos orzamentos volveremos falar? Evidentemente, nese momento falaremos das necesidades de Galicia, pero neste momento poñemos sobre a mesa algunhas desas necesidades sen compromisos orzamentarios pero cando se fale de, por exemplo, a modernización ou renovación da rede ferroviaria interior do noso país, nalgúns casos case decimonónica, pero cando chegue o momento dos orzamentos falaremos das partidas necesarias para executar esas reformas. Imos ir paso a paso, que é o que máis favorece aos intereses de Galicia neste contexto.

GRUPO PARLAMENTARIO PLURAL E PRIMEIRAS INICIATIVAS

Neste novo Congreso quedou constancia de que a política fai estraños compañeiros de cama, e o exemplo é a formación do Grupo Parlamentario Plural, onde compartirá bancada con Coalición Canaria, o PRC ou Teruel Existe, forzas que, a priori, pouco ou nada teñen que ver co ideario do BNG. Responde esta unión unicamente a unha motivación práctica ou existen lazos e intereses que permitan a estes grupos sumar forzas de maneira colectiva? Será unha alianza estable ou poida que volva ao Grupo Mixto?

Parece que ás veces cando se valora isto escápaselle á xente unha cuestión fundamental, e é que estamos condenados a estar con estes grupos porque aínda que non constituísemos o Grupo Plural acabariamos compartindo con todas estas forzas o Grupo Mixto. Isto non o decide o BNG, decídeo o regulamento do Congreso dos Deputados, un regulamento que evidentemente está feito por e para as grandes forzas políticas, para beneficialas a elas e prexudicar a aquelas que teñen menos representación, o cal aínda que é así resulta moi pouco democrático. Con estas forzas iamos estar si ou si e o que fixemos foi tentar que ese hipotético Grupo Mixto con 11 formacións políticas, que sería moi pouco gestionable e daría moi pouca capacidade de intervención, podería ser dividido en dúas constituíndo outro grupo, que está constituído cos mesmos criterios do Grupo Mixto.

Estamos condenados a estar con estes grupos aínda que non constituísemos o Grupo Plural

É un grupo técnico para ter máis operatividade que non está feito acorde a afinidades políticas nin ideolóxicas senón a aquelas que permitan cumprir os estritos criterios que establece o regulamento do Congreso, que neste caso era mínimo contar con 15 deputados e deputadas e así o fixemos porque queremos ter máis capacidade de actuación e entendemos que é mellor un grupo de 4 ou 5 forzas políticas que noutro de 11, porque iso daralle ao BNG máis posibilidade de tempo, de presentar iniciativas e dará máis presenza e visibilidade a Galicia. Será como un Grupo Mixto 2. 

Volvendo un momento ao 10 de novembro: Que lle pareceu que só unhas horas despois de coñecerse os resultados do 10-N PSOE e Podemos formalizasen a súa alianza? Por que cre que foi posible agora e non antes, cando a ultradereita non tiña o peso que si ten agora?

Resulta curioso ver que en 6 meses non fosen capaces de poñerse de acordo e si o fixeron en 6 horas. Creo que hai unha mostra da grave irresponsabilidade destas dúas forzas que por intereses puramente partidistas abocáronnos a unhas novas eleccións e abriron a porta a que a ultradereita tamén ultraespañolista puidese incrementar a súa representación. O único lado positivo desa repetición electoral é que tamén o Bloque Nacionalista Galego conseguiu esa representación, pero creo que o feito de que chegasen tan rápido a un acordo manifesta que era posible antes e que se non o fixeron foi só porque non quixeron. Quedaron un pouco retratados creo…

Os seus compromisos no último mes estiveron marcados pola situación do Blue Star. En Ares reivindicou a transferencia de Salvamento Marítimo entre as medidas aplicables para evitar este tipo de casos. Que valoración fai do operativo de rescate e do ocorrido co petroleiro?

O accidente do Blue Star o que puxo de manifesto é que 17 anos despois do accidente do Prestige nosa costa continúa estando desprotexida sen as medidas de seguridade e actuación en materia de salvamento e loita contra a contaminación mariña que debería ter. Poucos foron os cambios nestes 17 anos onde tampouco houbo, no que entendemos que é un plano máis estrutural, e é que o control da nosa costa e de Salvamento Marítimo continúe centralizado en Madrid, o cal non ten ningún sentido. Ninguén mellor que os galegos e galegas para coñecer as características da costa e dimensionar un operativo de salvamento e de loita contra a contaminación no mar adecuado para esas condicións. 

O que reivindicamos é a transferencia deste servizo porque entendemos que se podería facer moito mellor. Esta foi unha das primeira iniciativas que presentamos, pero neste tempo presentamos outras relacionadas coa industria electrointensiva, cos compromisos que o propio Goberno adquiriu asinando a Carta Europea das Linguas e que non cumpriu para a normalización da lingua galega, presentamos unha iniciativa para a AP-9 e abaratar as tarifas ou mesmo unha iniciativa para que España condenase o Golpe de estado en Bolivia.

E cre que España vai mollar para condenar ou apoiar a Evo Morales?

Non é apoiar a Evo Morales, é condenar un Golpe de estado que foi con toda evidencia contra un goberno lexítimo. Parécenos que iso é o mínimo que debe facer o Goberno de España porque que de facto permita que exista un goberno liderado por unha persoa autoproclamada e que contou nas eleccións cun 4% dos votos pois é unha irresponsabilidade. Por iso presentamos esa iniciativa. O que quero dicir é que con independencia de que haxa ou non Goberno de momento seguimos traballando e poñendo sobre a mesa todos eses elementos que deben ter unha solución inmediata. 

Nota da redacción.- Esta entrevista realizouse o venres 27