​De como La Marea Roja explica o que Fariña só relata

Lean La Marea Roja (Edicións Carena, 2018). É unha das mellores novelas que se escribiu sobre o narcotráfico e un excelente retrato sociolóxico de Galicia.  José Manuel del Río soubo plasmar a razón de porque os narcos galegos -Miñanco, charlines, etc - non logran sacar as súas mans daquilo que lles deu diñeiro e poder, pero tamén infamia e décadas de cárcere.

Tampouco se entusiasmen porque os seus case 400 páxinas teñen defectos. Algúns dos máis evidentes son as postais construídas con tópicos propios dun anuncio de Turgalicia ou o empeño en pechar o círculo por completo á trama.

Non é alta literatura, nin o pretende, pero engancha. Ten un mérito que para si xa quixesen moitos dos literatos galegos e españois: a súa linguaxe é de rúa, espontánea e preñadoa duns diálogos tan bos que ás veces producen calafríos.

A naturalidade e profundidade coa que Del Río pinta a personaxes procedentes de varios estratos da delincuencia só se entende se o retrato sae dunha pluma que viviu ou observou moi de preto o que escribe. Personaxes cribles e que deixan pegada, como o yonki Isra ou o protagonista Dani Gasolina, polas súas contradicións e humanidade.

Ao lograr explicar a droga como síntoma da propia ambición humana, Deks Río bebe de The Wire e The Corner, obras cumes coas que David Simon foi capaz de desenmascarar a chamada guerra contra a droga; unha batalla perdida na que uns poucos se lucran -ao mesmo tempo que se van enredando na súa propia ambición- mentres outros moitos quedan tirados polo camiño, sexa nos canellóns de Baltimore ou no polígono de Vite.

Neste sentido, La Marea Roja supera a Fariña, outra das súas fontes de inspiración, en explicar o fenómeno do narcotráfico galego. O propio Nacho Carretero -prologuista- dixo que esta é a “xoia” de ficción que lle gustaría escribir el. Simon xa demostrou como a ficción pode superar ao xornalismo á hora de eviscerar e facernos comprender as traxedias humanas.

La Marea Roja tamén tomba algúns dos tópicos que do discurso imperante para darlle explicación ao que segue pasando nas rías. Politicamente incorrecto, hai que aplaudir que por fin alguén esboce outra visión, por exemplo, sobre as nais contra a droga ou sobre a A Coruña do imperio Inditex.

Sen medias tintas e axudado pola perspectiva que concede a distancia -Del Río estudou na Coruña no mesmo instituto que Carretero pero traballa como avogado penalista en Barcelona- o autor consolídase nesta a súa segunda novela como unha das voces máis sinceras da literatura galega e española.

Unha imaxe promocional de Fariña