Xose María Deus Diz: "O diagnóstico da Atención Primaria sabémolo todos, pero é difícil facer o tratamento"

Talvez sexa en Nadal onde máis falta fai e onde máis se lle descobren as costuras á sanidade pública. Só fai falta dar unha volta por un centro de saúde nestas datas, onde a falta de médicos, un problema crónico durante todo o ano, agudízase nesta tempada, onde a gripe e outras enfermidades non entenden de vacacións, falta de medios ou escaseza de recursos. Durante máis dun lutro máis dunha vintena de organizacións han radiografíado a sanidade pública galega, coa lupa posta sobre a Atención Primaria, para acordar os remedios posibles para un sistema que languidece e que podería ter o seu cura no seo do Consello Técnico de Atención Primaria de Galicia.

"ESPERANZADOS" PERO CON CAUTELA

Xosé María Deus Diz estivo anos denunciando a deterioración da Atención Primaria en Galicia desde a súa consulta e aínda agora, recentemente xubilado, segue demandando melloras na sanidade pública galega desde a Asociación Galega para a Defensa dá Sanidade Pública (AGDSP), que estivo presente na reunión do Consello Técnico de Atención Primaria de Galicia celebrada esta semana e onde as distintas asociacións espiron as vergoñas do SERGAS. 

Neste consello, do que Deus Diz di saír “esperanzado”, púxose de manifesto a tardanza da Xunta en convocar unha reunión pactada desde 2019, cando os médicos desconvocaron os paros coa promesa de confeccionar un novo modelo na Atención Primaria a través do traballo de 15 comisións técnicas que chegaron a un documento final aprobado o pasado mes de xuño e referendado polo Consello Técnico.

“O que fixemos na reunión foi darlle continuidade para ver que, a través do que está escrito no papel do novo modelo de Atención Primaria, póidanse desenvolver e levar á práctica todo o que se di no documento”, detallan desde AGDSP, desde onde insisten que nas últimas convocatorias de folga xa se incluían todos os puntos do texto redactado, que contou co visto e prace da administración galega. 

Á espera de concretar o próximo encontro, posiblemente a finais de xaneiro ou principios e febreiro, Deus Diz censura que agora a Xunta pretenda incorporar “engadidos” a un texto que xa quedara visto para sentenza. “Din que son cousas que xa se estaban facendo pero non nos parece ben, non ten sentido modificar un documento xa avalado”, reprende. 

DIAGNÓSTICO E TRATAMENTO

Entre os puntos crave da conversación co SERGAS, representado polo seu xerente, a vicegerenta e persoal de recursos humanos e económicos, están a rebaixa da carga burocrática, a desmedicalización, a xornada laboral de 35 horas –“que xa se tería que estar a aplicar”, sostén Deus Diz- ou fixar un máximo de 30 consultas ao día. “Consideramos que a propia administración está a dar carta de natureza ao documento saído do consello técnico”, celebra o galeno, reafirmando que existe predisposición para que haxa un entendemento despois de constatar que “o diagnóstico do problema sabémolo xa todos”. 

“O máis difícil é facer o tratamento”, apostila Deus Diz, tendo en conta que a pauta xa a acordaron as 23 entidades que conforman esta mesa de diálogo que tardou seis anos en impulsar o recetario. “Que se poña en práctica é no que temos máis desconfianza”, recela, á vez que advirte á Xunta “que non tome ningunha medida en nome do Consello Técnico”. 

Tampouco pasaron inadvertidas as datas, xa que na semana de Nadal non parece o mellor momento para fixar este tipo de encontros. Con todo, desde AGDSP tómanllo con filosofía, lembrando que hai máis de 200 persoas traballando en máis dunha ducia de comisións. “Non nos importa que agora sexa Nadal ou que sexan outras datas; nós o que queremos é que o documento saia adiante, que ese documento se desenvolva”, insiste Deus Diz, coa esperanza en que isto sirva para reflotar moitos centros de saúde. 

UNHA OPORTUNIDADE PERDIDA?

Para que isto cristalice, é necesario que o texto sexa vinculante para a administración, unha consideración sobre a que salientou moito o doutor. “Cando se constituíu o Consello Técnico fano a través dunha publicación do Diario Oficial de Galicia. Ten unha validez oficial, xurídica, todo o que poidamos considerar legal para que iso leve a cabo e para que saíse un novo modelo”, lembra Deus Diz, que pide non perder a oportunidade que se lle presenta hoxe ao sistema sanitario galego para deixar rubricado e en negro sobre branco todas as necesidades da Atención Primaria. 

“É unha pena que esta negociación que levamos tendo durante seis anos non se acabase antes, evidentemente, e non se puxesen en práctica todas as medidas que aí están, porque hai que pensar que as medidas que están aí son por consenso. É dicir, aí están os traballadores sociais, os fisioterapeutas, as enfermeiras, os médicos, os PSX... é dicir, aí están 23 colectivos dos centros de saúde que algo saberán de como funcionar mellor para que non haxa ese colapso diario”, agrega.

Para iso é necesaria un maior investimento. Por isto mesmo manifestáronse a mediados de mes distintos colectivos ante o Pazo do Hórreo con motivo da votación polos orzamentos da Xunta, unha vez máis “raquíticos” desde o punto de vista sanitario para estes colectivos. Deus Diz festexa que as mobilizacións sexan tan “masivas” e “practicamente diarias” en “todos os lugares onde hai plataformas”, porque “á mobilización chégase cando se esgotaron todas as vías”.

“Hai mobilizacións porque o colapso do sistema sanitario é evidente. Víveo calquera que necesite este sistema. O que facemos nós é recoller ese malestar e trasladalo ao sitio onde hai que trasladalo, que é o Parlamento, e ao momento en que se están aprobando os orzamentos. Pero non o dicimos nós que o que se está investindo en Primaria ou o que se está investindo en sanidade é raquítico, senón que o di tamén a OMS: hai que investir o 25% do orzamento en materia sanitaria en Atención Primaria, pero aquí é entre o 13 e o 14%”, detalla. 

"SE SE INVESTISE EN SANIDADE PÚBLICA..."

Mentres isto pasa, cada vez son máis voces as que apuntan a que a sanidade pública está a privatizarse, con feitos como o da Ribeira Saúde, xestora do Hospital de Torrexón, que sementan aínda máis dúbidas sobre o proceder dalgunhas firmas sanitarias. Pero a Deus Diz isto non o pilla de sorpresa porque “é algo que levamos denunciando unha década e é o que está a pasar con Povisa e o Álvaro Cunqueiro”. 

“Nós sabiámolo. Non temos ningún audio, por suposto. Agora pillaron a unha persoa cun audio e é polo que se destapa un sistema sanitario mercantilista, onde se provoca o desmantelamento do sistema sanitario público para engordar o sistema sanitario privado”, critica, levando o foco aos “236 millóns que dedica cada ano Galicia a concertos coa privada” e que non terminan onde fai máis falta, que é a Atención Primaria. 

“Se ese diñeiro se investise na sanidade pública mellor iríanos”, cree Deus Diz, que non descarta pór en marcha ningún tipo de medida de presión se non se atende dunha vez por todas ás demandas do colectivo. “Hai protestas semanalmente en Cee, en Cangas, en Catoria…en moitos lugares onde os problemas continúan. Desde a AGDSP reiteramos que non se pode pór ao Consello Técnico como xustificante nin de escudo de nada. Somos nós os que temos de estar de acordo coas medidas e ata que non teñamos o documento final e o desenvolvemento dese documento final, non avalaremos o que estea a facer ben ou o que estea a facer mal a propia administración, algo que terá que explicar o Partido Popular”, gabia.