Folga de médicos de familia e pediatras para finais de mes contra o plan do SERGAS

Os sindicatos expresaron o seu rexeitamento unitario ao documento 'Liñas de actuación de RRHH en Atención Primaria. Medidas', presentado pola Dirección Xeral de Recursos Humanos do Sergas na reunión da Mesa Sectorial do pasado 17 de outubro. Cualifican o plan de "insuficiente, improvisado e carente de contido real", e aseguran que non dá solución ás "urxentes necesidades" dos centros de saúde e Puntos de Atención Continuada (#PAC).

O punto máis conflitivo da proposta da Xunta é a creación da nova categoría de Facultativo Especialista de Atención Primaria (FEAP). Segundo denuncian as centrais sindicais, a Consellería pretende converter todas as prazas de medicamento de familia de nova creación, así como as vacantes e as ocupadas por persoal temporal, nestas novas prazas FEAP.

Un modelo que "deteriora a asistencia"

Para as organizacións convocantes, este cambio supón un grave retroceso. Alertan de que este modelo volve a un sistema baseado na realización de xornada ordinaria nos centros de saúde complementada con "gardas obrigatorias" na PAC. Advirten que esta medida "deteriora a calidade asistencial" que recibe a cidadanía e, simultaneamente, "empeora as condicións laborais" dos profesionais.

Esta folga convócase nun contexto de enorme presión sobre o sistema. A Atención Primaria, considerada polos propios sindicatos como a "peza fundamental da sanidade pública", atravesa un momento crítico, con queixas constantes polas listas de espera para conseguir unha cita co médico de cabeceira. Informes recentes de outubro reflicten a dificultade dos pacientes para acceder ao sistema, con demoras que lastran o funcionamento da sanidade.

Fronte a estas críticas, a Consellería de Sanidade mantivo nas últimas semanas unha postura que apela á escaseza de persoal. O Sergas xustificou os seus recentes movementos, incluído o plan agora rexeitado, como unha resposta necesaria ante o "déficit de profesionais" en determinadas categorías, especialmente en medicamento de familia.

O documento da discordia, presentado o 17 de outubro, foi definido polo Servizo Galego de Saúde como unha "proposta" destinada a "garantir a cobertura da asistencia sanitaria". Desde a administración galega asegurouse entón que estas medidas "serán negociadas agora" cos representantes dos traballadores.

Esta afirmación choca directamente coa denuncia sindical. As organizacións aseguran que o plan se presentou "sen negociación previa" e lamentan que o documento "non responde as demandas sindicais nin aos problemas estruturais do sistema", como a cobertura dos sábados pola mañá, un tema que solicitaran abordar expresamente.

Ademais da creación das prazas FEAP, o plan da Xunta inclúe outras medidas significativas. Entre elas destaca a consideración, a partir do 1 de xaneiro de 2026, das mañás dos sábados como xornada de atención continuada (#PAC). O plan tamén prevé a reconversión progresiva de prazas de enfermaría en prazas das especialidades de enfermaría familiar e comunitaria ou pediátrica.

Os sindicatos insisten en que "a situación da Atención Primaria en Galicia é crítica". Acusan ao Sergas de "seguir improvisando" e de "esconder a falta de planificación detrás de documentos buxán". No seu comunicado conxunto, reclaman "unha resposta seria e inmediata" tanto para o persoal da sanidade pública como para a cidadanía.

Demandas concretas dos principais sindicatos

Por iso, ademais da folga, as catro organizacións remitiron á Consellería un documento coas súas demandas comúns. A primeira esixencia é a "retirada inmediata" do documento de medidas e, de forma máis específica, a "retirada progresiva" da categoría de FEAP.

Esixen tamén que se elabore un plan para reconverter as prazas FEAP actuais en prazas de médica ou médico de familia, garantindo a continuidade laboral das persoas afectadas e a "cohesión do modelo asistencial" de Primaria. Consideran fundamental que o Sergas facilite os datos desagregados por cada centro de saúde e PAC, algo que, segundo eles, permitiría unha "análise obxectiva" da situación real.

En lugar do plan actual, os sindicatos reclaman que a Consellería de Sanidade presente propostas concretas de actuación. Piden que estas medidas estean "claras e desenvolvidas", diferenciando as actuacións a curto, medio e longo prazo.

Insisten tamén na necesidade de realizar unha análise dos cocientes de persoal que existe actualmente por categorías nos distintos centros. Esta análise debería comparar co grao de desenvolvemento das competencias e as "carteiras de servizos", co obxectivo de abordar nun verdadeiro Plan de Ordenación de Recursos Humanos cantos profesionais son necesarios.

O documento de demandas non esquece ao persoal dá área administrativa de atención primaria. Piden unha análise das súas cargas de traballo actuais e que se dote aos centros do persoal necesario para aliviar a saturación dos mostradores e a atención telefónica.

Finalmente, o texto conxunto pon un foco especial na enfermaría familiar e comunitaria. Os sindicatos piden que se desenvolva o concurso específico desta especialidade e que se negocie un plan plurianual para reconverter as prazas xerais de enfermaría en prazas de enfermeiro especialista, tanto de familia como de pediatría, na atención primaria.

Á espera da xornada de folga do 26 de novembro, cuxa concreción se detallará a próxima semana, a Consellería de Sanidade aínda non se pronunciou sobre a convocatoria específica. Con todo, o seu defensa do plan baseouse na necesidade de tomar medidas ante a falta de médicos e na súa intención de "#anticipar" a actuacións que o Ministerio de Sanidade prevé para 2026.