Voluntarios acudirán a restaurar as zonas arrasadas polo lume en Valdeorras

Entre os obxectivos prioritarios do proxecto está a protección das traídas e depósitos de auga das localidades afectadas, moi vulnerables ao arrastre de cinzas e sedimentos ocasionado polas choivas. Nos espazos onde a vexetación quedou destruída, a perda da capa forestal ha deixado en risco os sistemas de abastecemento, xerando preocupación tanto nas autoridades municipais como entre os veciños que dependen destas fontes naturais.

Adega marcou como puntos centrais de actuación os montes de As Arcas, vitais para a subministración de Petín e A Rúa, e a contorna do regacho de Fontei, tamén na Rúa. As tarefas abarcarán ademais as ladeiras do Leira en Vilamartín, a Lomba de Peniguillón próxima a Forcadela no Barco de Valdeorras, e as concas do val do río Xares, onde se pretende frear a erosión xerada pola falta de vexetación.

Durante a presentación do plan este xoves, o secretario xeral de Adega, Froilán Pallín, sinalou que a organización quere impulsar unha resposta estrutural e duradeira ante os incendios que cada ano arrasan parte de Galicia. O colectivo insta á Xunta de Galicia, ás confederacións hidrográficas e ás deputacións provinciais a crear un sistema de voluntariado galego permanente para a restauración hidrológica e ambiental das zonas queimadas. A proposta inclúe unha maior coordinación entre os distintos axentes sociais, administracións e asociacións veciñais, co propósito de integrar as intervencións nun plan que funcione todo o ano.

O equipo técnico de Adega explicou que o lume deste verán, un dos máis agresivos dos últimos anos, afectou gravemente ao equilibrio hídrico de Valdeorras e a súa contorna. Os incendios concentráronse nunha zona de alta pendente, o que incrementa a posibilidade de erosión e perda de solo fértil si non se actúa de maneira inmediata. Por iso, os traballos previstos para este fin de semana considéranse unha intervención crucial de emerxencia ambiental.

A acción, que reúne tanto voluntarios locais como membros de asociacións ambientais doutras comarcas, enmárcase na estratexia de Adega para reforzar os ecosistemas galegos tras os incendios do verán. Segundo a organización, este labor busca restaurar a capacidade de rexeneración dos montes e garantir a seguridade das subministracións naturais, especialmente a auga.

En paralelo á restauración dos terreos de Valdeorras, Adega intervirá nos próximos días en zonas de especial valor ecolóxico como Pena Trevinca, dentro das actuacións ambientais programadas para outubro. Tamén ten previsto expandir o mesmo tipo de tarefas ao Teixadal de Casaio, aínda que esa actuación está suxeita á autorización oficial da Xunta de Galicia, que por agora non fixo pública a súa posición respecto diso.

A organización ecoloxista subliña a necesidade de protexer as áreas naturais que soportan unha gran presión ecolóxica, especialmente despois dos incendios e a seca prolongada que caracterizou este ano. Segundo os equipos técnicos, a combinación de altas temperaturas e escasas precipitacións multiplicou o risco de desertificación destas zonas de montaña.

Desde os municipios valdeorreses, os alcaldes implicados coinciden en destacar a importancia do proxecto conxunto e en pedir maiores recursos ás administracións competentes para que as iniciativas de restauración poidan manter no tempo. A cooperación entre concellos e entidades ecoloxistas considérase unha fórmula eficaz para afrontar un problema que cada ano se repite con máis gravidade.

Os agricultores reclaman medidas económicas urxentes

Mentres os traballos ambientais avanzan, o campo ourensán padece os efectos directos da seca e os incendios. A organización Unións Agrarias alertou de que a situación leva ao límite as rendas dos agricultores e gandeiros da provincia, e solicitou de inmediato á Consellería de Medio Rural que anticipe o pago da Política Agraria Común (#PAC) para aliviar as perdas provocadas pola falta de auga e o encarecemento dos insumos.

O sindicato agrario subliña que as axudas da PAC constitúen unha parte esencial da renda anual dos produtores e lembra que a normativa europea permite efectuar anticipos de pago entre o 16 de outubro e o 30 de novembro. Pide á Xunta que faga uso desa marxe temporal e libere canto antes os fondos, especialmente nas comarcas máis castigadas polos incendios, como Valdeorras e Monterrei.

Unións Agrarias pon o foco no aumento do custo da forraxe e na redución do rendemento das colleitas pola prolongada falta de choivas. As explotacións gandeiras dependen cada vez máis da compra externa de alimentos para os seus animais, o que disparou os gastos de produción e está a comprometer o equilibrio económico de moitas explotacións familiares.

A coincidencia temporal da restauración ambiental coas reclamacións do sector agrario evidencia que a comarca de Valdeorras afronta un dobre desafío: recuperar o seu ecosistema natural e protexer a economía rural. O impacto dos incendios do verán, unido ao atraso das precipitacións, deixou secuelas tanto no solo como na produción agrogandeira. As autoridades locais e as entidades sociais solicitan unha resposta integral que combine medidas ecolóxicas e apoio económico.

Pola súa banda, a Xunta aínda non detallou que pasos concretos dará para apoiar as iniciativas de restauración e para aliviar a situación do campo. Os equipos de Adega subliñan que a falta de coordinación pode diluír o esforzo dos voluntarios e que é clave establecer unha estratexia institucional clara para frear a degradación do territorio.

A comarca de Valdeorras, situada no oriente de Ourense, é un dos enclaves naturais máis relevantes do interior galego, con zonas montañosas que alimentan varios sistemas fluviais e cunha destacada actividade vinícola e gandeira. Os incendios e a seca deste 2025 golpearon duramente o seu equilibrio ambiental e económico, facendo evidente a necesidade dunha resposta conxunta entre as administracións, as asociacións ecoloxistas e o sector primario.