Os Alba de Compostela premian por terceiro ano a quen "fai máis grande" a Santiago

O Teatro Principal de Santiago acolleu este venres, 25 de xullo, a entrega da Alba de Compostela 2025, que desde hai tres anos premian a persoas do municipio cunha recoñecida traxectoria no profesional e o persoal. Este é un recoñecemento que se sumou aos actos institucionais do Día dá Patria Galega co inicio do mandato de Goretti Sanmartín, que lembrou que o galardón naceu para homenaxear a "quen fai máis grande este territorio" e "agradecer o traballo colectivo".

Estes protagonistas apareceron no escenario do teatro ás 20.00 horas, acompañados da rexedora, onde foron recibidos cun longo aplauso desde o cheo patio de butacas. L#homenaxear, nesta ocasión, foron a médica decana do helicóptero en España Aurora G. Rúa (Charo Rúa), o hostaleiro Xesús Manuel Coba (Suso do Dezaseis), a cantareira Aurora Otero (Aurora dá Freira) e o ferreiro Santiago Martínez (Chago Martínez).

"Son moitas as razóns que temos para recoñecer aos nosos veciños, as persoas das que, na maior parte das ocasións, non vemos os seus nomes nos xornais, pero que son vitais para un concello vivo, dinámico, con moita historia e tamén con moito futuro", reivindicou Goretti Sanmartín.

No seu discurso, que pechou o acto, houbo un quinto protagonista: Castelao. Unha homenaxe ao mesmo abriu a gala cun vídeo ideado pola Fundación Castelao e en referencia ao seu último discurso pronunciado, a 'Alba dá Gloria". Este acto, de feito, forma parte a programación destinada a lembrar a esta figura dentro do Ano Castelao. A rexedora lembrou, neste 2025, o seu falecemento no exilio, do que pasaron 75 anos.

O exilio desta figura levou á rexedora a lembrar ás persoas que se atoparon na súa mesma situación: "Facer memoria delas é un acto de xustiza, como o é devolver roubar". Esta é unha alusión clara, que logo ha explicitado, á restitución das estatuas do Mestre Mateo, que o Franco agora teñen que devolver ao Concello tras unha sentenza emitida en xuño.

Esta efeméride súmase ás que xa recolleu nas súas intervencións dos anteriores anos. En 2023, lembrou o 75 aniversario do último discurso do rianxeiro; en 2024, o 40 aniversario a traída dos restos para "quedar para sempre" no Panteón de Galegos Ilustres.

GALARDOADOS
A 'Alba de Gloria' foi unha constante referencia ao longo da gala. A médica decana do helicóptero, Charo Rúa, arrincou a súa intervención igual que Castelao o seu discurso: "Se non abrente deste día puidéramos voar sobor dá nosa terra e percorrela en todas direccións, abrengueríamos ou portento dunha mañán única".

"Podería referir Castelao á miña profesión?", preguntouse de forma retórica. Rúa lembrou a "sorte" que tivo ela, do mesmo xeito que os seus compañeiros de profesión: "Ver ao noso país desde esta perspectiva. Somos uns privilexiados". "Non hai maior satisfacción que saber que fixeches todo o que podías polos teus pacientes", concluíu.

Para introducir a Rúa, a alcaldesa aclarou que ela foi unha das "mans solidarias" presentes no rescate dos sobreviventes de Angrois. En palabras de Sanmartín, a súa traxectoria baseouse en "salvar vidas", como en moitas das 10.000 emerxencias atendidas por ela.

O primeiro halago de Sanmartín ao hostaleiro Xesús Manuel Coba, ou Suso do Dezaseis --o local que el rexenta en San Pedro--, foi dirixido á súa capacidade de "tratar polo seu nome á maioría das persoas que pasaron polo establecemento". Coba restouse importancia a si mesmo e estendeu a todo o local o recoñecemento que el recibiu: "Fixémolo o mellor que puidemos".

Sanmartín puxo en valor a súa capacidade de converter Ou'Dezaseis nun "verdadeiro referente de cultura, sede de encontros e casa de comidas de grandes nomes da nosa música e literatura", como Uxía ou Begoña Caamaño. Este último é un dos nomes que Coba lembrou no final do seu discurso, dedicado a persoas próximas a el xa falecidas.

O mestre ferreiro Santiago Martínez, coñecido como Chago Martínez e especializado en fórxaa, agradeceu en intervención a todo o que lle instruíu. Por exemplo, Antonio Campos, con quen se formou na Escola Obradoiro de San Domingos de Bonaval. "Grazas Compostela por facer de min un fillo especial", expresou.

O agradecemento veulle de volta por parte da alcaldesa: "Grazas polo empeño, Chago, por forxar un futuro para a nosa tradición".

Por último, os agradecementos de Aurora de Freira foron breves --aos seus fillos e ao Concello porque "non o esperaba"--, pero estiveron acompañados dun agasallo: unha cantiga, que puideron escoitar todos os asistentes da súa propia voz.