Folga de profesores durante a volta ao cole convence a sindicatos rivais

Mentres os escolares inician os seus máis que merecidas vacacións, os profesores, que tamén se gañaron o seu descanso, atópanse agora mesmo con moitas frontes abertas. Clausúraa do curso 2024/25 está marcado pola brecha aberta entre a Consellería de Educación dirixida por Román Rodríguez e o profesorado, castigado pola precariedade, a burocracia axfisiante, as aulas saturadas de alumnos e os escasos recursos dos que botar man. Neste escenario, son moitos os sindicatos que declararon abertamente a súa disposición a secundar unha folga de profesores para a vuleta ao cole. No entanto, ninguén se atreve a dar o paso pois tamén entre os sindicatos existe hoxe unha profunda brecha que os distancia nas formas, aínda que no fondo parece que todos queren o mesmo.

ENQUISAS E PROTESTAS

Na mañá do mércores o Sindicato de Traballadoras e Traballadores do Ensino de Galiza (STEG) deu a coñecer os resultados dunha enquisa á que responderon un milleiro de profesores tanto afiliados como non afiliados, revelando a predisposición dos docentes a iniciar o curso con mobilizacións e, mesmo, convocar unha folga, opción que apoia o 73% dos profesores. 

Miguel Paz, secretario de organización, non se aventura a afirmar si estes resultados son a antesala a unha folga, xa que iso “habería que preguntarllo ao resto de forzas sindicais”, xa que STEG lanzou o mércores a luva aos demais sindicatos para formar unha fronte común co que ir todos a un tempo e abandonar as loitas por conta propia. “Unha medida así debe contar cun respaldo plural, algo que de demostrou noutros territorios como Asturias”, razoa Paz, que entende a exposición do sentir xeral como un primeiro paso cara á apertura de negociacións coa Xunta.

Unha Xunta que o que se atopou o mércores foi cunha protesta ante San Caetano convocada pola CIG. A secretaria nacional de CIG-Ensino, Laura Arroxo, valorou positivamente os resultados da mobilización, sabedora de que non era o mellor dos días polas complicacións que se presentaban nunha semana “onde moitos compañeiros tiñan compromisos como entrega de notas, reclamacións ou mesmo oposicións”. No entanto, a concentración contou cun bo número de manifestantes procedentes de distintos puntos de Galicia, aínda que iso non espertou “intencións por parte da Consellería”.

A contraprogramación á convocatoria da CIG chegou este xoves, cunha mobilización convocada polos sindicatos FSIE, UXT, FE-USO, SNEP e CC.OO. en defensa dos docentes da educación concertada ante o “continuo desprezo” por parte da Xunta. Ero Sante, de CC.OO. Ensino, destaca a boa acollida que tivo unha protesta onde, “tendo en conta que se trata de menos profesionais que no ensino público”, logrou unha mobilización “maior que a que tivo a protesta da CIG en solitario o mércores”.

POLÉMICA COA "CLASE OCIOSA"

As protestas suceden nun momento onde a Consellería de Educación está cercada pola polémica, tanto pola proposta de establecer unha neutralidade ideolóxica na docencia como ao redor da figura do subinspector de Inspeccción e Avaliación do Sistema Educativo da Xunta, Enrique Prado Cova, cuestionado por algúns artigos que levan a súa firma nos que mesmo leva a cualificar ao profesorado de “clase ociosa”, segundo denunciou a CIG recentemente.

Arroxo concreta que na manifestación do mércores CIG-Ensino demandaba tamén “o cesamento” de Prado Cova, aínda que apostila que non houbo até o momento ningunha resposta por parte da Xunta, máis aló das declaracións públicas onde o conselleiro Román Rodríguez pedía “tolerancia”. “Isto non é ter tolerancia. Ante declaracións antidemocráticas non cabe a tolerancia, senón a denuncia”, aseverou Arroxo, que insiste en que a CIG non pide o cesamento dun funcionario, senón “o dun cargo político, unha persoa ao cargo da Inspección Educativa”.

En STEG consideran “inadmisibles” os insultos de “altos funcionarios da Xunta”, para os que xa non lles valen as desculpas. “Non son suficientes as desculpas. Ten que dimitir. Non pode ser que unha persoa machista, misógina e que fai gala dun claro odio cara ao galego e ao profesorado ostente un cargo como o seu”, reprende Paz.

A perspectiva que ofrecen desde Comisións Obreiras é outra. Aínda que recelan da figura do subinspector, Sante recalca que, a pesar dos seus esforzos, non foi quen de atopar o artigo no que fai referencia ao profesorado como “clase ociosa”. “Gustaríame coñecer o texto completo e o seu contexto”, puntualiza Sante, que aínda que censura en certa medida as “declaracións moi cuestionables” do subinspector, pide “#remitir aos feitos, pois baixo ningún concepto cabe que se xustifiquen estas declaracións por parte do Conselleiro, como tampouco pode ocorrer no caso da denuncia contra o exconselleiro Alfonso Villares”. 

“O que temos que facer é esperar a que se produza calquera tipo de inxerencia na liberdade do profesorado para exercer o seu labor docente, e no momento no que iso ocorra CC.OO. Ensino estará aí para esixir responsabilidades”, aseveran. Ao tempo, Sante lembra que hai unhas eleccións sindicais en 2026 e que “de face a futuro cada sindicato ten uns intereses e téntase situar ante eses comicios” co obxectivo de “mobilizar ao profesorado o curso que vén”. 

ACORDO DA DISCORDIA

No que coinciden todos os sindicatos é no nivel de hartazgo que se respira no colectivo, cun curso 2024/25 marcado xa non polo empeoramento das condicións, senón polo enquistamiento das mesmas, sendo a cantidade de burocracia que teñen que soportar os docentes ou as clases masificadas unha pinga continua que terminou por facer sobordar o vaso. Desde Comisións subliñan que as manifestacións “non son a única vía”, senón que no seu caso trataron de alcanzar acordos para tratar de mellorar a situación, como o pacto de 2023 asinado con Alfonso Rueda e que implicou tamén a UXT e Anpe. 

“Foi un acordo sobre medidas de mellora co que se conseguiron moitos avances, fundamentalmente en Infantil e Primaria. Pero en vista da lei de medidas fiscais que sacou a Xunta o único que se fixo foi pór paus nas rodas para que se aplique o acordado”, reprende Sante, que non oculta que eran conscientes de que “ao PP interesáballe de face ás autonómicas” e que o sindicato ía sufrir “o custo que o acordo ía ter, porque nos levan dando paus a eito pola firma do acordo”, ao que se refiren desde CIG, STEG e CSIF como o ‘acordo da vergoña’ asinado por unha minoría sindical, tendo en conta que a CIG, con 67 delegados, é a forza predominante e o seu conxunto con CSIF e STEG concédelles maioría.

Ante os incumprimentos, os sindicatos asinantes iniciaron un proceso que terminou hai poucos días nun recurso pola vía do contencioso administrativo “para garantir a aplicación íntegra dos acordos”. “Existe a posibilidade da negociación para conseguir os obxectivos. Cando nin a negociación nin a mobilización funcionan temos a vía xudicial que é á que recorremos neste momento”, di Sante, que aposta pola vía de “chegar a acordos e dar pasitos para mellorar” fronte a estratexias como a negativa de CIG “durante os últimos 18 anos” a alcanzar ningún tipo de acordo “#manter en posturas de máximos que non fan máis que vivir sen asinar acordos para conseguir melloras reais”. 

Para STEG, as liñas vermellas pasan por “a recuperación do horario lectivo” previo á crise co que mellorar a calidade educativa ou medidas para paliar a perda do poder adquisitivo. Para lograr ese fin, fai un chamamento para dialogar con outras centrais sindicais e Paz non esconde que xa intercambiaron correos. 

“Levamos desde principio de curso chamando e dispostos a conversar nunha mesa de diálogo sindical o máis ampla posible para tentar levar a cabo unha folga, algo que xa tería que haber levado a cabo este curso atendendo á realidade galega”, interpreta Paz. A opción de que os asinantes do ‘acordo da vergoña’ poidan unir non está nin moito menos descartado: “Eles teñen que dar conta de que a Consellería nunca cumpre e que neste momento non vai cumprir. Só farao si fórzaselle a cumprilo. Deben saber que ese acordo continúa na precariedade da educación e teñen que retirar a súa firma”. 

En idéntico sentido exprésanse desde a CIG, que xa mostraron a súa vontade a debater as condicións de convocar unha folga, considerando fundamental ese paso de ruptura entre Educación e os sindicatos asinantes. “As condicións empeoraron e a maiores vemos unhas políticas que empeoran o noso labor, como o feito de que en FP se incorporará persoal non docente, sen formación pedagóxica e procedente das empresas, denigran o teu traballo”, desaprueba Arroxo, que xa no 24/25 viviu “un inicio de curso desastroso pola falta de profesorado, especialmente para a atención á diversidade”. 

Derívaa “ das políticas do PP” ten consecuencias no ensino público a ollos de Arroxo, que pide a CC.OO., UXT e Anpe a non ser cómplices. “Eses sindicatos venderon ao profesorado co seu acordo da vergoña, de xeito evidente insuficiente e cuns avances mínimos que nin sequera se están cumprindo. A denuncia no xulgado é outro paripé, non basta, pois non se resolverá até dentro de dous ou tres anos. O profesorado non pode estar a esperar máis tempo e o que teñen é que saír do acordo. Unha fronte común? Si, sería posible, pero si retiran a firma do acordo, algo que vexo lonxe a pesar de haberllo dito por activa e por pasiva”, convida Arroxo, marcando as posturas entre un bando e outro, enfrontados de maneira manifesta desde fai máis de ano e medio. 

"MANTEMOS A FIRMA DO ACORDO"

“Á Consellería benefícialle enormemente a división existente entre sindicatos”, recoñecen desde CC.OO. Ensino, que no entanto marca distancias coa tan ansiada unidade sindical polas “declaracións que se fixeron faltando ao respecto e insultando aos compañeiros que decidimos asinar un acordo coa Consellería”. “Iso non ten cabida. Debemos traballar nunha unidade de acción, como ocorreu en Asturias. Iso non significa que teñamos que ser amiguitos, porque iso é difícil de conseguir, pero si podemos ir unidos na acción”,

“Desde CC.OO. Ensino prestámonos ante o chamamento de STEG a manter unha reunión para aclarar todos estes condicionantes que dificultaban o entendemento. Acto seguido STEG emitiu un comunicado para todo o profesorado do ensino público indicando que non había unidade de acción nin unidade sindical e que se sumaban á manifestación da CIG”, relata Sante. En calquera caso, o sindicato, con 34 delegados, ábrese a que exista “unha unidade de acción para o comezo do próximo curso sen descartar ningún tipo de medida: mobilizacións, presión na rúa e folga se é preciso; para iso temos que remar xuntos, non vale que cada un faga a guerra pola súa conta”.

Nese sentido, e aínda que desde Comisións remarcan non poder falar por voz de UXT e Anpe, si deixan caer que os outros sindicatos asinantes camiñan na mesma dirección en defensa do ensino público, o que achega as posturas en favor dunha fronte ampla. “Sempre nos van a atopar onde haxa predisposición a colaborar e a loitar polos dereitos das persoas traballadoras”, secundan. 

Si despexan, en calquera caso, a posibilidade de saír da firma do pacto alcanzado en 2023, tal e como piden outras forzas sindicais como “un xesto decisivo” para coñecer as verdadeiras intencións e a predisposición dos sindicatos asinantes a unir nunha eventual convocatoria de folga. 

“As consecuencias diso son públicas, pois os puntos do acordo que se conseguiron até agora son coñecidos e non imos renunciar a eles baixo ningún concepto. O acordo non se cumpre integramente e é o que reclamamos. Mantemos a firma do acordo, que asinamos co presidente Rueda e non co conselleiro, aínda que outras organizacións queiran marcar a nosa axenda sindical, porque antepomos a consecución de novos dereitos e mellores condicións laborais ao profesorado e resto de profesionais do ensino en Galicia”, testemuña Sante.

FOLGA EN SETEMBRO?

A falta de algo máis de dous meses para reiniciar as clases, o verán promete ser especialmente quente, pois os sindicatos cren que a volta ao cole será, canto menos, igual de dura ante a falta de recursos, especialmente despois de saber que se eliminan as licenzas de formación ao profesorado e á espera de que poidan repetir episodios como os doutros anos coa Consellería anunciando o peche de unidades educativas ou recortes no profesorado. 

Desde STEG aseguran estar á expectativa de que “alguén decida levantar o teléfono” ou se manteña o intercambio de correos para seguir achegando posturas despois das primeiras respostas positivas, sen que transcendan que sindicatos deron xa o si a dar ese paso.

Por parte da CIG, Arroxo móstrase proclive a “calquera unión en beneficio do ensino público, como fixemos con asociacións de pais e nais ou asociacións estudantiis/estudantís”. “Cando pedimos melloras para o profesorado pedímolas tamén para o ensino. Todos os axentes da comunidade educativa son benvidos sempre e nós seguiremos recollendo as inquietudes do profesorado, que é quen pode reverter a situación e a marcarnos o camiño onde usar calquera arma de loita reivindicativa e conseguir medidas reais”, afirma. 

Sante interpreta que o mes de agosto “non é hábil para negociar” coa Consellería, pero din ter a mente aberta para estudar calquera proposta para lograr unha unidade de acción “a fin de conseguir melloras para o ensino público e concertado en Galicia, todo aquel ensino sostido con fondos públicos”.