Máis oposición a Edixgal: Quiroga Palacios (Santiago) pide saír e as ANPAS critícano

Familias do CEIP Plurilingüe Cardeal Quiroga Palacios, en Santiago de Compostela, presentaron un escrito á Consellería de Educación demandando a supresión do programa E-Dixgal, alegando preocupacións sobre a saúde mental e o rendemento académico dos seus fillos.
 

O programa E-Dixgal, implantado en Galicia desde o curso 2014-2015, xerou unha crecente polémica entre as familias. Este sistema substitúe os libros de texto en papel por materiais dixitais accesibles unicamente a través de portátiles proporcionados pola administración. Os portátiles son gratis, pero as familias deben pagar un seguro se queren usalos en casa. 

Aínda que inicialmente foi presentado como unha aposta innovadora para modernizar a aprendizaxe, os pais denuncian que obriga aos alumnos a pasar longas horas fronte a pantallas, superando as cinco horas diarias nalgúns casos.

As familias do colexio compostelán argumentan que este uso excesivo vulnera as recomendacións da Asociación Española de Pediatría (AEP), que advirte sobre os efectos negativos do tempo prolongado fronte a dispositivos electrónicos. 

O consenso entre os expertos é que o exceso de exposición a pantallas pode provocar problemas como ansiedade, depresión e trastornos de atención en menores. Ademais, sinalan que o impacto académico positivo do programa non está demostrado, xa que os informes oficiais carecen de datos desagregados e actualizados. Así, sinalan que a enquisa encargada pola Xunta sobre o rendemento académico dos alumnos que usan Edixgal é practicamente idéntico ao dos alumnos que usan o libro tradicional.

Os pais e nais tamén cuestionan o proceso mediante o cal os centros escolares adhírense ao programa. Segundo denuncian, esta decisión recae exclusivamente no Claustro e o Consello Escolar, onde as familias teñen unha representación minoritaria. 

Unha vez dentro do programa, os colexios non poden abandonalo até pasados catro anos, o que consideran unha imposición abusiva. Son os profesores os que teñen a tixola polo mango.

No seu escrito, as familias de Quiroga Palacios  destacan que outras comunidades autónomas como Madrid e Murcia, así como países como Suecia e Canadá, optaron por reducir o uso de dispositivos dixitais nas aulas seguindo evidencias médicas similares. Por iso, esixen que Galicia siga este exemplo e priorice a saúde e benestar dos estudantes.

Un modelo dixital cuestionado por expertos

Por outra partee Esther Martínez, profesora da Universidade de Santiago de Compostela e responsable dun estudo sobre o programa E-Dixgal elaborado pola Confederación Anpas Galegas, asegura que existe unha "insatisfacción xeneralizada" entre as familias con este modelo educativo. Aínda que recoñecen a importancia de incorporar recursos dixitais nas aulas, consideran necesario revisar e modificar o enfoque actual.

Pola súa banda, Isabel Calvete, presidenta de Anpas Galegas, critica a falta de información proporcionada aos pais sobre como funciona o programa e o seu impacto na aprendizaxe. Calvete subliña, en declaracións a Radio Galicia, que E-Dixgal opera como un simple libro dixital, un mero PDF, sen aproveitar todo o seu potencial pedagóxico.

Ante as críticas e o abandono dalgúns centros educativos e as protestas en moitos outros -como o CEIP Lamas de Abade- , a Xunta de Galicia iniciou unha revisión estratéxica do programa E-Dixgal co obxectivo de mellorar o seu implementación e adaptalo ás necesidades actuais.

A polémica sobre este programa cobrou forza o ano pasado. A consecuencia é que neste curso houbo máis centros que abandonaron E-Dixgal que centros que reclamaron adherise.

A Xunta alega que se están levando a cabo modificacións importantes no programa E-Dixgal, tras dez anos de funcionamento. Entre as medidas anunciadas destacan a mellora dos contidos dixitais, a implementación dun plan específico de formación para o profesorado e a creación da plataforma CREAGAL, deseñada por e para docentes. Esta ferramenta busca facilitar a integración curricular e metodolóxica do sistema dixital nos centros educativos.
 

Ademais,  prometeu reforzar a figura do coordinador E-Dixgal en cada centro, recoñecendo o seu traballo e competencias dixitais. Este rol será clave para garantir un mellor acompañamento ás familias e unha supervisión máis efectiva do uso dos recursos tecnolóxicos nas aulas.

A Consellería tamén anunciou que se mellorará a información proporcionada ás familias sobre o uso do programa, unha demanda recorrente por parte das ANPAS. Búscase que os pais comprendan como se empregan os dispositivos dixitais na aprendizaxe e poidan colaborar activamente no proceso educativo. Así mesmo, a Xunta prometeu a integración de recursos complementarios impresos para equilibrar a dixitalización con métodos tradicionais.

A realidade é que moitos dos profesores de centros con E-dixgal fan un uso parcial dos portátiles. Non son poucos os que recorren a fotocopias e outros materiais complementarios.

Ás veces isto supón un gasto extra para as familias. Ademais, hai que lembrar que os alumnos que cursan cursos con libro electrónico non poden pedir as axudas para material escolar.