Persoal de residencias en folga: salarios por baixo do SMI e “traballo extra”

O persoal de residencias de toda Galicia foi convocado pola CIG a unha serie de paros puntuais e a unha concentración en Santiago de Compostela o día 26 de abril. Por que? Porque a situación dos cadros de persoal non mellorou substancialmente desde as reivindicacións “pre”, durante e postpandemia. Salarios baixos que non chegan ao SMI (engádenselles complementos segundo as categorías profesionais), cadros de persoal insuficientes, dificultade para a atención de todas as persoas usuarias destes centros. E é que o 'V Convenio ou colectivo do sector de residencias privadas de persoas de idade de Galicia' expiraba o 31 de decembro de 2023, nel só aparecían os sindicatos UXT e CCOO e dúas asociacións patronais: Agarte e Acole (non figuraba Agasede). Actualmente este convenio está prorrogado até a negociación dun futuro VIN Convenio para o sector.

CONVENIO: SALARIOS, PLUSES E BAIXAS

A cuestión detrás das protestas convocadas pola CIG en residencias e centros de día privados está na mellora salarial, social e garantía de avances en relación con melloras dentro das condicións laborais. Segundo trasladan fontes sindicais, o Salario Mínimo Interprofesional nestes centros non se cumpre nalgunhas categorías como son as categorías do Grupo E: persoal de limpeza, auxiliar de cociña, lavandaría-pasa o ferro e persoal non cualificado. O solo basee segundo convenio é de 1049,43€ fronte aos 1184€ do SMI, unha diferenza de 34,57€. Si ao salario basee réstanselle as retencións é posible que quede unha nómina con 990€, o cal acrecenta a diferenza co SMI en 186€. 
 

Con todo, é necesario cumprir a lei vixente sobre salarios mínimos e para iso, segundo fontes sindicais, recórrese ao uso dos complementos, diñeiro a maiores por traballos en festivos, fins de semana e outras figuras sobre todo de risco para o persoal traballador. É dicir, os complementos salariais son absorbidos polas diferenzas entre SMI e salario basee do convenio. “O que buscamos é que o SMI sexa o salario basee e a parte os complementos”.

Outras categorías profesionais como gerocultor/a-aux ou enfermaría roldan, segundo convenio, un salario basee de 1.143,94€, unha enfermeira ou enfermeiro estaría nos 1.400€, ambos no grupo B. O grupo A, desde administradores a técnicos superiores van desde os 1.700€ a algo máis de 2.000€. Nalgúns casos, estes salarios pódense ver complementados con pluses. 

As baixas médicas adoitan estar vinculadas a mutuas privadas ademais da Seguridade Social. “No meu caso, a mutua non quixo recoñecerme un accidente como laboral, deime de baixa pola Seguridade Social” di Mónica Lois. “Unha incapacidade por accidente non se cobre ao 100% nin por enfermidade profesional” sinala Isabel Ledo. Desde o sindicato convocante denuncian que as baixas por incapacidade non son remuneradas durante os 3 primeiros días. Pasado ese período e durante 20 días cóbrase o 60% do salario pasando a ser o 70-75% durante a baixa. E a todo isto: melloras nos plans de conciliación familiar, algo que até o momento parece materia pendente.

ATENCIÓN A USUARIOS SEGUNDO As POSIBILIDADES

O persoal gerocultor, de enfermaría e outras categorías están expostos a enfermidades músculo-esqueléticas, o que a maioría das veces impide realizar o seu traballo con calidade tanto cara a si mesmos como aos usuarios. Ademais, os cadros de persoal adoitan minguar a medida que pasa o tempo debido a que as condicións laborais e salariais non compensan horarios e esforzos. 

Cada centro adoita realizar a súa táboa de horarios (unhas 1.762 horas ao ano). Nestas táboas inclúense quendas, descansos e vacacións. O problema vén cando todas estas horas son cubertas por un grupo reducido de empregados e empregadas que, en ocasións, poden atender a máis de cen persoas. Ademais, en ocasións hai centros onde só quedan unha ou dúas persoas do servizo de limpeza. 

Ante a falta de persoal, sobre todo especializado como é enfermaría, créase a figura do gerocultor ou gerocultora. Trátase dunha figura TCAE (Técnica de Coidados Auxiliares de Enfermaría), e estes técnicos auxiliares poderán realizar labores de enfermaría segundo o decreto da Xunta de Galicia do 12 de decembro de 2023. 

Ante todo isto, as traballadoras (son maioría por ser un sector moi feminizado) decidiu recorrer a folgas intermitentes e non indefinidas. O motivo son os servizos mínimos: “se a folga fose indefinida os servizos mínimos serían do 100%”. En canto á postura da administración, a Xunta prometeu mediar ante a patronal (Agarte, Acole e Agasede), no entanto, non se sentiu a súa presenza. Nin sequera a conselleira de Política Social falou co sector, “si, falou brevemente a Consellería de Traballo para dicirnos que trasladará a nosa petición a Política Social”.