As cantareiras, eixos da campaña ‘Galicia é Campo de Artistas’ de Feiraco: "Un pobo que canta é un pobo con alegría"

Nos corredores do IES Rosalía de Castro de Santiago de Compostela poden verse os traballos dos alumnos que son, en si mesmos, un canto ao coñecemento. Moitos temas, desde botánica até literatura, están plasmados en grandes cartolinas nos muros desta institución, por onde a diario transitan os estudantes que, entre susurros, cóntanse o último chisme da clase de 3ºB. Esa necesidade de contar as historias de maneira oral, transmitidas na boca a boca, é a que se homenaxea este 2025 e que ten o seu día grande o próximo 17 de maio, Día dás Letras Galegas, data na que se renderá tributo a unha figura como a das cantareiras, que hoxe desfilaron tamén neste centro educativo convidadas por Cooperativas Lácteas Reunidas (CLUN), a Asociación Xacarandaina e a Xunta de Galicia. 

A presentación da campaña 'Galicia é Campo de Artistas' motivou a presenza de todos os actores implicados nesta iniciativa baixo unha marca tan recoñecida e ligada á cultura de Galicia como Feiraco. Coa comunicadora Esther Estévez dirixindo o acto, acudiron ao mesmo o director xeral de CLUN, Juan Gallástegui, o secretario xeral de Lingua da Xunta de Galicia, Valentín García, a presidenta de Xacarandaina, Patricia Miño, e a directora do IES Rosalía de Castro, Gemma Paredes. 

CONCURSO DE MICRORRELATOS

O evento, conducido por Estévez, que leva xa tres anos colaborando con Feiraco neste tipo de actividades, serviu para dar o pistoletazo de saída ao XIII Certame de Microrrelatos, onde poderán participar tanto os estudantes de toda Galicia en categoría xuvenil como aqueles maiores de 18 anos que queiran enfrontar á folla en branco. As esixencias son reducir a historia, que debe suceder en Galicia, a un máximo de 500 palabras e que o seu protagonista ou protagonistas sexan cantareiras ou pandereteiras. 

Esta iniciativa, cun longo percorrido ás súas costas, trata de animar ás novas xeracións a coñecer máis sobre as cantareiras e a poesía tradicional participando neste concurso que permanecerá aberto aos participantes até o 14 maio. Os premios, como non podían ser doutra forma, son unha pandereita ou unhas tarrañolas conmemorativas, ademais de lotes de produtos Feiraco.

"EN GALICIA HAI TALENTO POR TODAS PARTES"

Para Gallástegui, a presentación desta iniciativa de face ao Día dás Letras Galegas non podía ter un lugar mellor para a súa posta de longo que o IES Rosalía de Castro, onde o propio director xeral de CLUN estudou o Bacharelato. "É un centro emblemático. É referencia en Galicia do coñecemento en xeral, pero tamén da cultura e da lingua", valorou Gallástegui, que non dubidou ao afirmar que "Rosalía estaría encantada que deste centro levase o seu nome".

Ao tempo, tamén recalcou a importancia do apoio da Xunta nesta clase de iniciativas, pois valorou o esforzo do Goberno de Galicia de "facer, como fan, unha defensa da lingua de maneira tan integradora", máis nun momento "onde hai unha tendencia a levalo ao extremo". Nesa liña, reivindicou que desde CLUN "gústanos pór en valor todo o que facemos e estamos orgullos do noso traballo cada día". "Detrás de cada yogurt hai un traballo enorme no rural", manifestou Gallástegui, puntualizando o "compromiso coa entidade de Galicia" que tiveron sempre en Feiraco e co que agora tratan de "chegar coa cultura ao día a día da xente", conscientes de que "en Galicia hai talento por todas partes" e que o rural desempeña "un papel fundamental" para ser "un espazo de memoria, de transmisión oral, da vida compartida" con esta academia de folclore. 

"Promovemos un rural que non só produce calidade, senón que conserva, inspira e cría futuro para os que veñen despois", asegurou Gallástegui, á vez que animou a entender Galicia "como unha tarefa común de todos" "Traballamos coa vosa axuda para que siga habendo un campo de vida e un campo de futuro", sentenciou.

A MOCIDADE COA MÚSICA, O BAILE E A TRADICIÓN

Desde Xacarandaina, a súa presidenta fixo un repaso ao case medio século de vida desta organización que traballou sempre por pór en valor a cultura e a música tradicional de Galicia, algo que agora poden facer "xunto a unha entidade referente no sector lácteo". "Si con isto conseguimos que a xente teña curiosidade pola nosa cultura, será un traballo ben feito", apuntou Miño, que representou aos case 1.300 socios da asociación e aos 900 alumnos e alumnas en disciplinas como o baile, a pandereita, a gaita ou a pintura a partir dos 3 anos de idade, ademais do grupo de música de Xacarandaina ou actividades como a Foliada e Romaría do Lecer Xacarandaina que celebran anualmente ou o concurso de música e baile tradicional, hoxe o máis antigo de Galicia. 

Coas cancións das cantareiras de Xacarandaina coas que deleitaron aos asistentes, lembrando tamén a todas as mulleres que ao longo dos séculos foron comunicando a través da música e con percusións que ían desde utensilios de cociña até aixadas, Miño tamén aseverou que o colectivo segue "traballando para manter e transmitir o noso legado na sociedade" cunha arte popular "do pobo e para o pobo" que é tamén "símbolo de resistencia".

Desde o IES Rosalía de Castro, a súa directora salientou que "non é unha casualidade elixir este instituto" polas conexións que existen con Feiraco, pero tamén porque este centro "imprime carácter, en todo o que facemos, tanto academicamente como culturalmente". Paredes aproveitou tamén para desterrar a idea de que "a mocidade non le, non escribe, non xoga, non fala..". "Estou aquí para dicir que isto non é así", desmentiu, avanzando que o alumnado do Rosalía participará no concurso de microrrelatos, un certame que, como outros, "é moi importante", consciente de que "que unha empresa como Feiraco apoie estas iniciativas di moito" dela. 

'CANTASES GALEGOS' E O "POBO QUE CANTA"

Valentín García, pola súa banda, puxo o acento sobre a imaxe de marca que foi capaz de crear Feiraco. "Sempre se distinguen. Fixádevos que fácil, personalizando unha pandereita", festexou García, que lanzou unha chamada a todo o ámbito socioeconómico para un esforzo conxunto co que "adoptemos a cultura galega como algo propio". 

Así, dixo de Feiraco que é "un orgullo para o país" o recoñecemento que granjean dentro e fóra da comunidade e "que se acorden da nosa lingua e as nosas letras é un orgullo para nós". De igual maneira, indicou que o IES Rosalía de Castro era "un templo do saber", vinculado a personalidades como Antón Fraguas ou Ricardo Carballo Calero, e que a obrigación de pór en valor que Galicia, sobre outras literaturas, ten a unha muller como a súa figura principal. 

"O 17 de maio celébrase o Día dás Letras, un día elixido pola publicación de 'Cantases Galegos'. Somos dos poucos países do mundo que ten como emblema da cultura a unha muller. É a proba de que somos un país completo", reivindicou García, que levou esa dignidade até a figura das cantareiras, outro símbolo da idiosincrasia galega: "Un pobo que canta é un pobo con alegría e tradición".

"COA CULTURA FEIRACO SEMPRE ESTARÁ DETRÁS"

En conversación con Galiciapress , Juan Gallástegui subliñou a motivación de CLUN e Feiraco en que campañas como estas cheguen á cidadanía, algo que a marca leiteira vén facendo desde hai décadas "cun historial de achega de valor aos produtos a través da cultura". "Esa implicación do noso día a día no campo, que vai ligado á cultura, pór comunicalo, é un valor do produto, pero un valor único e irrepetible que a xente de Galicia achega e que fóra de Galicia empezan a apreciar", estima.

Para varias xeracións Feiraco está ligada a Galicia en xestos tan sinxelos como ser o patrocinador do Deportivo da Coruña nalgúns dos anos máis glorioso do cadro branquiazul, sendo agora de novo un dos principais patrocinadores do club coruñés. "A xente asócianos como algo máis que unha marca de leite. É unha marca vinculada ao territorio, á entidade e á cultura de Galicia, sempre visible en actividades sociais, deportivas ou culturais, polo que en actos como os do Día dás Letras non podemos fallar", asume Gallástegui.

Por outra banda, desde CLUN deixan caer que nos propios envases ou puntos de venda poderían facer chiscadelas nas próximas semanas con motivo dos festexos de 17 de maio, ademais da promoción en redes ou iniciativas como os tutoriales para aqueles que queiran iniciar nun mundo como o da pandereita con algúns consellos para dar os primeiros pasos á hora de tocar o instrumento. "Continuaremos a nosa colaboración neste e outros actos, pois en todo o que se trate de cultura, Feiraco estará detrás", resolveu Gallástegui.