Cazadores galegos alertan que buscar controlar xabarís e peste porcina coa caza é un brinde ao sol

 A administración autonómica ha exposto recentemente a necesidade de intensificar o control poboacional do xabaril para protexer as explotacións de porco doméstico. Luís Fidalgo, veterinario e membro da Federación de Caza Realista, recoñece que a actividade cinexética é unha ferramenta útil nun programa de prevención, pero subliña que, sen unha organización experta e medidas complementarias, unha intervención descontrolada podería ser mesmo prexudicial para a epidemiología da zona. Desde a federación insístese en que non é realista pretender a eliminación masiva da especie, xa que se debe preservar a biodiversidade e o equilibrio do ecosistema, limitando as accións excepcionais a puntos crave onde o risco de accidentes ou danos agrícolas sexa extremo.

Pola súa banda, Antonio Mota, representante da Unión de Tecores de Galicia (Unitega), critica que a Xunta descargue a responsabilidade nun colectivo que realiza unha actividade puramente recreativa. Segundo Mota, a maioría dos terreos cinexéticos están xestionados por sociedades de cazadores sen ánimo de lucro que xa operan ao límite das súas capacidades humanas. O portavoz de Unitega afirma que os cazadores xa abaten todo o posible e que, por moito que se tente incentivar, é imposible duplicar o esforzo dunha masa social que sae ao monte por lecer e non por obrigación profesional.

O custo dos Tecores e a burocracia
A xestión dun Tecore leva unha carga financeira que os cazadores consideran excesiva ante as novas esixencias sanitarias. Mota explica que o sector prefire a exención de taxas e a redución de gastos directos antes que recibir incentivos económicos por animal abatido, unha medida que cualifica de "complexa" e que podería transformar unha actividade lúdica en comercial. Os gastos actuais inclúen máis de mil euros anuais por canon de Tecore, o pago por cada precinto de xabaril e o mantemento de seguros de responsabilidade civil obrigatorios para cubrir danos en estradas.

Ademais das taxas administrativas, o control mediante outros métodos como as gaiolas trampa presenta deficiencias loxísticas. Aínda que poden ser efectivas en zonas onde non se permite o uso de armas, o seu despregamento vese freado polo alto custo da xestión posterior do animal, que debe ser tratado como un residuo gandeiro en plantas de destrución de cadáveres. Os cazadores denuncian que a administración "escapa" destes custos e prefire presionar ás sociedades para que asuman elas o traballo.

A recente declaración de emerxencia cinexética por parte da Xunta é vista por Unitega como un "canto ao sol" con fins mediáticos. Mota sinala que permitir cazar máis días cando xa se está en plena tempada non achega solucións reais, e os datos de solicitudes destas medidas nalgunhas provincias son mínimos. Para o sector, o problema reside nunha poboación de xabarís desbordada debido á evolución do medio rural, algo que non se soluciona con parches administrativos.

Descenso histórico de licenzas e substitución xeneracional
O número de cazadores en Galicia sufriu un retroceso constante, situar actualmente entre as 36.000 e 37.000 licenzas. Este descenso non é exclusivo da comunidade, senón un problema nacional derivado da desvinculación da poboación co mundo rural. A falta de mozas que tomen a testemuña dificulta que a caza poida ser a única resposta ante crises sanitarias, xa que a capacidade de intervención diminúe a medida que a base social envellece.

Practicar a caza hoxe en día supón un investimento que afasta aos novos interesados. Un cazador básico debe afrontar gastos de documentación de entre 200 e 300 euros, sumado á licenza anual que rolda os 30 euros e o equipo necesario, que inclúe armas, dispositivos GPS para cans e vehículos todoterreo. A complexidade dos exames teóricos e prácticos para obter os permisos tamén actúa como unha barreira de entrada para a substitución xeneracional.

Ante este escenario, a reunión do grupo de traballo do xabaril coa Consellería pechouse sen decisións executivas, manter como un órgano consultivo. A única medida de consenso foi priorizar o control dos xabarís urbanos e periurbanos, por ser os que maior contacto teñen cos humanos e maior risco de transmisión representan. Así mesmo, expúxose autorizar o uso de munición de bala durante a caza do raposo para facilitar capturas accidentais de xabaril unha vez pecha a súa tempada oficial.