Zona de vivenda tensionada en Santiago: Raxoi axusta solicitude pero segue a gresca coa Xunta

A discrepancia política e institucional quedou en evidencia tras a reunión mantida entre técnicos de ambas as administracións, celebrada case un mes despois de que o IGVS dese por concluída a primeira solicitude do Concello ao considerar que non se axustaba ao recolleito na Lei estatal de Vivenda.

A orixe do conflito

O Concello remitira en maio a documentación necesaria para obter a declaración, un paso que considera fundamental para poder aplicar medidas de limitación de prezos do aluguer e outras ferramentas de control nunha cidade onde a presión inmobiliaria é crecente. No entanto, a comezos de xullo, o IGVS devolveu o expediente ao soster que os informes municipais presentaban deficiencias técnicas e xurídicas.

O organismo autonómico precisou entón que o plan de actuación proposto por Raxoi carecía de incidencia real, estaba pouco definido ou incluía medidas xa en marcha, o que ao seu xuízo facíao insuficiente para responder o problema. Tamén criticou a falta dun calendario claro de execución, un requisito básico para validar a eficacia das políticas previstas.

En materia de diagnóstico, a Xunta reclamou ao Concello que utilizase unicamente fontes oficiais, censurando o emprego de portais do sector privado como referencia principal para xustificar a escalada do prezo da vivenda. Raxoi defendía que se traballaba con ambos os tipos de datos e que o uso de fontes complementarias permitía reflectir mellor a realidade.

Outro dos puntos que xerou friccións foi a proposta de reducir de dez a cinco o número mínimo de vivendas para ser considerado “gran tenedor”, unha medida que, segundo o goberno local, permitiría aumentar a marxe de actuación fronte á especulación inmobiliaria.

A posición do Concello

Lonxe de dar por pecho o proceso, a alcaldesa Goretti Sanmartín adiantou este luns que o seu executivo non renuncia á declaración de Santiago como zona tensionada. O Concello presentará un recurso de reposición co obxectivo de retrotraer o procedemento e defende que a tramitación levada a cabo pola Xunta non foi a axeitada.

Segundo fontes municipais, a revisión da memoria xustificativa manterá os datos oficiais xa presentados, incorporará as referencias expresamente solicitadas polo IGVS e achegará unha maior concreción nas medidas correctoras, con especial referencia ás políticas de incentivo do aluguer social e de regulación do mercado.

O Concello insiste en que os técnicos do IGVS recoñeceron a validez do diagnóstico elaborado polos servizos municipais, o que demostraría que Santiago cumpre os requisitos legais para ser considerada zona de mercado tensionado. Ademais, cuestiona que o requirimento emitido pola Xunta careza de informes técnicos ou xurídicos e estea asinado directamente polo director xeral do IGVS, Heriberto García, o que, segundo o goberno local, reflicte unicamente a súa interpretación.

A resposta da Xunta

Desde a Consellería de Vivenda, as afirmacións do Concello son rexeitadas. Fontes autonómicas aseguran que en ningún momento deuse validez ao diagnóstico do Concello e que o que se transmitiu na reunión é que o goberno municipal debe presentar unha nova memoria validada con datos oficiais, así como un plan de actuación sometido a información pública, ambos os requisitos esixidos por lei.

A Xunta lembra que ofrecera a posibilidade de manter esta reunión antes de emitir o requirimento, o que evitaría a situación de bloqueo actual. Para o Executivo autonómico, son os incumprimentos do Concello os que levaron ao procedemento a quedar en suspenso e recalcan que o IGVS se limita a esixir o cumprimento normativo.

Unha batalla crave na política de vivenda

O resultado deste pulso entre administracións é decisivo para o futuro inmediato do mercado residencial en Santiago. A declaración da cidade como zona tensionada permitiría aplicar medidas de control do aluguer, como a limitación do prezo a novos contratos en áreas concretas ou a posibilidade de beneficios fiscais condicionados á posta no mercado de vivenda alcanzable.

Con todo, o enfrontamento entre Raxoi e a Xunta atrasa unha decisión considerada prioritaria polo equipo de Sanmartín, que vincula a crise do acceso á vivenda co incremento do turismo, a proliferación de pisos de uso turístico e a redución da oferta residencial para a cidadanía.

Pola súa banda, a administración autonómica mantén que estas medidas só serán posibles cunha documentación sólida, unha planificación sólida e un procedemento axustado estritamente á normativa vixente.

Expectación e presión social

Mentres tanto, entidades veciñais, asociacións de inquilinos e colectivos sociais seguen reclamando unha intervención pública máis contundente. Consideran imprescindible garantir alugueres alcanzables, especialmente nun contexto de encarecemento xeral do custo de vida. Ao seu xuízo, cada atraso administrativo supón prolongar a situación de dificultade de centos de familias compostelás.

O sector inmobiliario, en cambio, advirte de que unha declaración deste tipo podería xerar inseguridade xurídica e limitar o investimento privado en vivenda, afectando finalmente á oferta. Reclaman solucións baseadas no fomento da construción e na colaboración público-privada como alternativas ao control estrito dos prezos.