Os enxeñeiros de montes piden mellorar a xestión do monte para "modular" incendios incontrolados

A vicedecana do Colexio Oficial de Enxeñeiros De Montes, Arantza Pérez Oleaga, asegurou que os incendios que sufriu España este mes de agosto teñen "tal carga de combustible" que a enerxía que xeran non é "compatible" cos "medios de extinción" actuais. Ao seu xuízo, aínda que o cambio climático "intervén" nestes fenómenos, avogou por modular a xestión do territorio como un "factor" para combater o lume.

"Non son combatibles chamas de vinte metros cunha brigada de bombeiros forestais. Non son combatibles enerxías multiplicadas por setenta cunhas descargas de auga que se cadra non son capaces nin de chegar á chama porque se evaporan antes", advertiu.

Nunha entrevista a Europa Presss, a experta fixo deste xeito alusión aos incendios de sexta xeración, aqueles que ven magnificados por condicións meteorolóxicas extremas e unha carga de combustible excesiva. Reciben este nome porque están por encima da capacidade de extinción e contan coa súa propia meteorología, o que fai que as súas consecuencias se agraven "moitísimo".

"Xeran pirocúmbulos, descargas eléctricas a bastante distancia de onde está o lume e xeran segundos e terceiros focos a raíz do primeiro", explicou.

Ao seu xuízo, este ano sumáronse "unha serie de factores" para dar lugar á grave vaga de incendios que arrasou España en agosto, como "condicións meteorolóxicas extremas" e o estado no que se atopan as masas forestais españolas. "España ten o 56% de superficie forestal e as masas arboredos levan crecendo décadas no noso país. Pero non só en extensión, senón en acumulación de vexetal por metro cadrado", salientou.

Neste sentido, lamentou que no canto de substituír os usos tradicionais do territorio --ir ao monte a por leña ou deixar ao gando pastar-- por unha xestión "activa" que foi perdendo o vínculo co mundo rural. "Como temos un cambio de modelo socioeconómico, non soubemos adaptar a nosa xestión do territorio ao novo modelo que temos", lamentou.

Ademais, precisou que España ten "unha casuística moi particular" con respecto aos bosques: non é só que sexa o segundo país con máis superficie forestal a nivel europeo tras Suecia, senón que ademais o 72% desa superficie está en mans de propietarios privados, "que, sobre todo na zona norte, teñen unha propiedade moi fragmentada".

"Os herdeiros desas leiras, que cada vez están máis fragmentadas segundo van pasando de xeración en xeración, perderon ese vínculo emocional, cultural, tradicional e de arraigamento socioeconómico vinculado a ese territorio", indicou.

Na súa opinión, habería que "axudarlles", creando un modelo que incentive que se convertan en selvicultores activos. Neste sentido, enumerou opcións como a fiscalidade favorable e modelos de gobernanza da propiedade privada.

O TERRITORIO NON ES "UNHA PAISAXE DE FIN DE SEMANA" 
Doutra banda, a experta instou a non pensar no territorio como "unha paisaxe de fin de semana", senón a planificar a súa xestión. Por iso, pediu facelo non só con "un plan redactado nunha folla", senón con "un cronograma, unhas medidas específicas e un orzamento". "Se queremos ter planificada, xestionada, coidada e conservada a nosa superficie forestal en España, os orzamentos terán que ir acorde a investir en máis do 56% do territorio e iso nas balanzas orzamentarias non está ben nivelado", argumentou.

Para Pérez Oleaga, España ten que pór o foco na xestión forestal si non quere estar na mesma situación "o verán que vén, o seguinte e dentro de dez". "Ese tipo de cousas é polas que non pode ser isto algo de cores políticas, algo dun momento puntual ou de esperar ao verán que vén. Ten que ser algo de sentar a planificar, a investir e a que, a nivel estatal, autonómico e municipal, cada un sume a súa peza do puzzle a este panorama que estamos a ver", destacou.

Na súa opinión, aínda que España conta con "un dos mellores" medios de extinción que hai en Europa, "senón o mellor", estes poden chegan ao "colapso" se ten lugar unha simultaneidade de grandes incendios como a que se viviu nestes días. "Por moita operativa e por moito investimento en extinción que fai falta e que é moi necesaria, vemos que é un pouco investir en saco roto se non fixemos a reflexión e o investimento inicial de xestionar o territorio e previr", recalcou.

Entre outras medidas, avogou por investir no sistema educativo xa que aos nenos incúlcaselles "" desde que son moi pequenos ideas "asociadas á vida urbana" e á vez "moi afastadas" do feito de que "o ser humano é parte dun medio natural que cada vez se descoñece máis".

"Non temos ese vínculo co territorio, non temos ese vínculo con que é un monte, como se xestiona e como se coida, caemos en certos mitos e en certos bulos que nos acompañan e que non axudan a ter un escenario mellor a futuro", cuestionou.

Á súa vez, incidiu na importancia de que a poboación saiba os riscos e as emerxencias que leva convivir nun determinado espazo natural. "Vimos unha dana, vimos esta vaga de incendios e vemos que a poboación non ten conciencia de que significa iso, de por que se produce e de como tentar que a emerxencia civil sexa a mínima posible", denunciou.

Neste sentido, pediu apostar por un sector primario "abandonado e moitas veces sobrecargado de burocracia e normativa". "Se queremos facer ese plan de adaptación ao cambio climático, temos que ter uns bosques resilientes, temos que conseguir que se xeren cantos menos incendios, mellor, pero que se eses incendios van seguir pasando inevitablemente, que poidamos modular e controlar a enerxía que nos van a xerar para poder combatelos", concluíu.