"Estamos colapsados" admiten axentes da Xunta ante a enorme vaga de incendios en Ourense

A provincia de Ourense continúa sufrindo unha grave crise polos incendios forestais que manteñen á rexión en máxima alerta. Nas últimas xornadas, a superficie arrasada supera xa as 14.000 hectáreas, unha cifra impactante que quintuplica a extensión queimada en toda a provincia durante 2024. O lume segue descontrolado, con varios focos activos que ameazan núcleos rurais e provocan desaloxos e confinamentos masivos.

A situación é especialmente complicada no Macizo Central, onde un santuario natural de biodiversidade está a ser devastado e as chamas avanzan sen control aparente. Este escenario levantou voces de alarma entre os profesionais do sector forestal, que non só denuncian a virulencia e extensión dos incendios, senón tamén a falta de medios suficientes para combatelos. Xosé Santos, axente forestal, advirte dun colapso total e denuncia que Galicia non pode facer fronte á intensidade e cantidade de lumes que se presentan.

"Isto é un ecocidio": a desesperación dos axentes forestais ante a crise

O lume en Ourense provocou a perda irreversible de bosques valiosos, arrasando ecosistemas fráxiles e únicos. Santos cualifica a situación como un "ecocidio", sinalando que miles de animais morren e que todo un hábitat está a desaparecer. O Macizo Central, en particular, é unha das áreas máis afectadas, ameazando a súa supervivencia ante o avance imparable das chamas.

Este axente forestal tamén critica duramente a xestión política, apuntando a unha falta de reacción axeitada por parte dos gobernantes galegos. Sinala unha ineficacia administrativa "inasumible", onde se invisten grandes recursos públicos sen lograr a eficacia necesaria para conter a catástrofe. Na súa opinión, a Xunta debería exercer plenamente as súas responsabilidades, especialmente en materia de prevención, onde lamenta que os traballos de apertura de devasa ou mantemento de camiños forestais non se levaron a cabo coa debida dilixencia.

Ademais, Santos advirte que os contratos temporais de moitas persoas que traballan en extinción non garanten formación nin condicións axeitadas, e que os efectivos de brigadas atópanse xeralmente mermados, afectando a seguridade e eficacia do traballo. Moitas brigadas operan cun número mínimo de persoas cando o necesario serían equipos máis numerosos para protexer aos seus membros e combater o lume eficientemente.

Membros da BRIF de Laza, brigada de hélite que acode en helicóptero aos primeiros conatos, tamén denunciaron que os están facendo traballar incumprindo a lei, sen respectar os seus dereitos laborais en aspectos como o descanso.

Retos na extinción e a prevención: a falta de recursos humanos e técnicos

Os profesionais tamén critican que a Xunta apostou case exclusivamente pola extinción, deixando de lado a prevención, unha estratexia crucial para evitar que o lume se propague con tal rapidez e forza. Santos reprocha que o sistema de extinción debería ser completamente público e que as casetas de vixilancia, esenciais para detectar lumes de forma temperá, están moitas veces desatendidas ou sen cobertura 24 horas. Na situación actual de emerxencia, os traballadores fan horas extra, pero problemas estruturais como vacantes sen cubrir, xubilacións non substituídas e baixas médicas agravan aínda máis a resposta ante o desastre.

O Goberno galego, pola súa banda, mantén a declaración de nivel 2 de emerxencia na provincia de Ourense e despregou máis de 900 efectivos e 31 medios aéreos para loitar contra os lumes, segundo as súas últimas informacións. O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, admitiu a complexidade e gravidade da situación, subliñando que as altas temperaturas e o vento complican a extinción. Rueda volveu instar ás autoridades e á sociedade en xeral a intensificar os labores de prevención para futuras tempadas, especialmente a limpeza dos terreos ao redor das vivendas.

A onda incendiaria provoca desaloxos, cortes de luz e danos irreparables

A intensidade dos incendios obrigou a evacuar e confinar por centos de persoas en municipios como Monterrei, Oímbra, Vilardevós ou Vilariño dá Serra. Poboacións enteiras tiveron que abandonar as súas casas ou permanecer encerradas mentres as chamas achéganse perigosamente. Nalgúns casos, como na parroquia de Esculqueira (A Mezquita), até residencias de anciáns foron evacuadas e reacollidas para protexer a vida dos seus residentes.

As chamas tamén provocaron cortes na subministración eléctrica en barrios da cidade de Ourense, afectando a vida cotiá e complicando aínda máis os esforzos de emerxencia ao dificultar a operación de bombas de auga e outros servizos básicos. Explosións no cableado eléctrico foron documentadas, aumentando o impacto nas infraestruturas.

A loita contra o lume en Ourense non só está a pór en risco o medio ambiente, senón tamén aos propios traballadores de extinción. Rexistráronse varios feridos entre brigadistas, que traballan exhaustivamente para conter os focos sen mostrar sinais de descenso na súa actividade.

Pola súa banda, o presidente galego estivo a acompañar aos equipos de intervención no punto de mando de Chandrexa de Queixa, o municipio máis afectado, para supervisar a situación. Este incendio en Requeixo calcinou máis de 4.500 hectáreas no que é o maior lume do verán en Galicia, preto de duplicar a superficie total queimada en 2024.

En total, hai sete focos activos que continúan ameazando a provincia, con varios grandes incendios que consumiron miles de hectáreas e que manteñen en xaque á poboación e aos servizos de emerxencia.

A petición dunha mesa de traballo para afrontar o futuro

Ante este escenario crítico, desde o sector forestal insístese na urxencia de establecer unha mesa de traballo que poña sobre a mesa as deficiencias do sistema actual en extensión e prevención e que permita idear estratexias efectivas para o futuro. Xosé Santos reivindica que, de haber impulsado antes, a situación actual en Galicia podería ser diferente.

Nas súas palabras, a Administración galega ha repetido que dispón do mellor sistema de extinción, pero deixou claro que ese sistema debe reforzar con máis medios e un claro enfoque na prevención, tarefa que até agora non recibiu a atención necesaria. A superación da capacidade humana e técnica actual impón a necesidade dun replanteamiento profundo e urxente.