Veciños da Ulloa, preocupados por Altri: "Só hai que mirar a Ence en Lourizán e este é un proxecto 10 veces maior"

Un proxecto transformador, un polo de emprendimiento, a creación de miles de postos de traballo, unha industria verde, limpa, que contribuirá á descarbonización... Son moitas as virtudes que se escribiron ao redor dos plans da portuguesa Altri en Palas de Rei, onde quere instalar unha factoría de fibras téxtiles/téxtís coa que revolucionar a economía galega e, en particular, do interior da comunidade, tan necesitado de propostas industriais de calado. Con todo, pasaron xa uns anos desde o anuncio deste proxecto, cada vez rodeado de máis sombras e cun número crecente de detractores que non ven as bondades desta iniciativa, á que acusan de disfrazar de bio e de sostible para captar fondos europeos. 

Este venres o Sindicato Labrego Galego, a 'Plataforma por unha Ulloa Viva', e diversos colectivos ecoloxistas e veciñais detallarán en Carril os pormenores da campaña de alegacións á captación industrial de auga solicitada pola compañía lusa para a súa instalación no municipio lucense. Na intervención tratarán de explicar tanto a súa postura como o proceso que hai que seguir para formular as alegacións contra a factoría. Xulio Fernández, do SLG e portavoz das plataformas de afectados, considera fundamental chegar ao maior número de persoas posibles "agora que o proxecto industrial está nesta fase".

"Hai que considerar os efectos deste plan sobre a xente que vivimos nestas comarcas gandeiras. Algúns tentamos vivir da terra, facer vida o rural e loitar contra o despoboamento, pero vemos como a Xunta non nos ve como prioritarios, e a Altri si", lamenta Fernández, á vez que critica as achegas de varios centos de millóns que promete o Goberno de Galicia para que a factoría de celulosa chegue a Pas cando "debería ser sostible cos seus propios beneficios e recursos". 

EUCALIPTOS, CONTAMINACIÓN, MEDIO...

Un diñeiro que podería ir destinado a proxectos agrarios e pequenas explotacións pero que se investirán, denuncia, nunha empresa que promete unha cantidade de postos de traballo "irreal", a xuízo do sindicato. Os efectos máis inmediatos, con todo, serán sobre o medio, xa que suporá "rodear a fábrica de 100 quilómetros á redonda con eucaliptos", convertendo así "o interior de Lugo, que até agora se librou da praga, nun eucaliptal".

Un dos temores ante a chegada de Altri é que os seus efectos repercutan sobre as actividades gandeiras nunha zona onde a produción quesera, en particular da Denominación de Orixe Protexida Arzúa-Ulloa, pode verse ameazada pola actividade industrial e o nivel de contaminación que pode traer consigo. 

Así, a consecuencia directa, a xuízo de Fernández, é o peche de moitas explotacións e o abandono do rural. "Non temos que inventarnos nada. Hai que mirar a Ence en Pontevedra. Mira como están en Lourizán, onde os seus propietarios se marcharon de alí en canto puideron. Xa non se molestan en reparar as casas que quedan. Imaxinemos isto cun proxecto dez veces maior nunha zona como Pas e Santiso, nunha contorna que afectará a algunhas parroquias gandeiras cunha poboación envellecida pero que resisten e viven. Non sei o que vai pasar, pero non me gustaría nin me gustará vivir aí", lamenta.

A noticia da posible chegada de Altri á zona foi recibida por moitos veciños como "un drama", porque o entenderon como un desafío á súa calidade de vida. A pesar dos moitos receos existentes, até agora a Xunta defende a absoluta fortaleza deste proxecto, sen manter sequera atopo algún cos veciños afectados. "Non houbo diálogo até agora", incide Fernández, "quixemos que nos explicasen de que ía o proxecto e só o Concello de Pas apareceu na reunión vendendo bondades que agora, co DOG na man, non son para nada o que dicían". 

Por mor da polémica suscitada estes días e a crecente oposición cidadá, as administracións públicas e a empresa moveron ficha e mostraron a súa vontade de "ir a algúns municipios a dar información do proxecto".

Os ANTECEDENTES DE ALTRI EN PORTUGAL

Nese sentido, o proxecto "bio", "verde" e de "fibras de celulosa" que promulgaban transformouse "nunha fábrica de celulosa soluble máis, que vai a verter 30 millóns de litros diario de auga tratada a un tramo de río a 27 ºC". Isto o que implicará é que se dispare a cantidade de cianobacterias que xa acosan ao encoro de Portodemouros nalgunhas épocas do ano, podendo chegar os danos medioambientais até a ría de Arousa, onde desemboca o Ulla e onde miles de familias viven do marisqueo e a pesca, agora pendente desta nova ameaza medioambiental.

Non hai que ir moi lonxe para facernos unha idea da catástrofe medioambiental que pode supor unha factoría así no Ulla. Se vemos as sancións que interpuxeron as autoridades portuguesas a Altri polos efectos da súa actividade sobre o Tajo podemos ter unha aproximación do que podería chegar a ser se se instala en Galicia. 

"Preocúpanos un proxecto destas dimensións, cunha cheminea de 75 metros de altura a menos de 2 quilómetros do Camiño de Santiago, cun radio de acción declarado por eles de até 30 quilómetros, que vai captar 46 millóns de litros de auga do río... Si a isto sumas que Altri é a responsable da desastrosa eucaliptización en Portugal, que favoreceu a onda de incendios hai uns anos que se cobrou decenas de mortos no país, ou que polas súas prácticas medioambientais perigosas coas manchas de espuma percorrendo o río", censuran desde o SLG, á vez que pon en dúbidas a capacidade do Ulla de alimentar a demanda de auga da planta en momentos de menor caudal como no verán. 

Con todo, se tomamos o pulso á Xunta, e pese ao escepticismo que esperta Altri nalgúns sectores, a administración que preside Alfonso Rueda móstrase moi tranquila e reafirma o "rigor" e dun proxecto "redondo" desde o punto de vista medioambiental. "Como imos crernos que vai haber garantías cando non están a cumprir en Portugal? Como imos crernos as promesas sobre o papel pero que na práctica non cumpren?", cuestiona. 

"INTERESES ECONÓMICOS E PERSOAIS"

Outro elemento que enturba este caso é a relación directa entre o Partido Popular e un dos socios da papeleira, Manuel García Pardo, dono da enerxética galega Greenalia e exjefe da exconselleira de Medio Ambiente, Beatriz Mato. Para os críticos isto non é algo que os pille por sorpresa ao entender que todo responde a "as famosas portas xiratorias" e a "outros intereses en xogo, tanto económicos como persoais".

"Cando una exconselleira de Medio Ambiente forma parte moi interesada disto, que a empresa local participante do proxecto ten lazos moi estreitos co partido que goberna a Xunta e que saia en tromba unha lexión de conselleiros en defensa do proxecto... Nunha situación normal non habería unha resposta así cunha empresa de fóra", valora Fernández, que non ve ese mesmo esforzo do Goberno galego en "defender e preocupar polos veciños".

"Din que con Altri imos deixar de ser comarcas pobres. Pobres, dependerá de para quen e á conta de que. Por que consideran que somos pobres? Que políticas provocaron iso? As de despoboamento", reprende Fernández. A continuación, sementa dúbidas sobre os beneficios económicos que traerá Altri á contorna, coa creación, publicitan, duns 2.500 postos de emprego directo.

"Non creo que vaia existir tal riqueza. Os beneficios iranse do país e serán para uns poucos. Aquí había pequenos proxectos e xente apostando polo sector primario. Unha industria así non trae riqueza. Pensemos en Touro. A mina non trouxo riqueza no seu momento. No tempo que estivo activa a zona perdeu poboación. Hoxe, con mellores estradas e máis medios, a xente non virá vivir a Pas tendo Lugo e Santiago a media hora, e os veciños de irán porque vivir alí non será nin atractivo nin saudable", vaticina.

Os SEGUINTES PASOS A DAR

"A nosa é unha comarca con pleno emprego, con empresas que buscan traballadores e non atópanos, cun efecto positivo do Camiño de Santiago en pequenos negocios de Pas ou Melide...Como repercutirá esta industria?", pregúntase Fernández. Con tantas preguntas sobre a mesa, o máis inmediato é reunir o maior número de apoios e seguir dando a coñecer o proxecto. 

"Seguimos estudando o proxecto, aínda que desde a Xunta digan que non o coñecemos. Gustaríame saber cantos conselleiros léronllo co mesmo detemento que nós. Eles tiveron anos para facelo; nós apenas 30 días", castiga Fernández, que tamén fai fincapé nas especies protexidas que se omiten nos textos e outros elementos "ocultos" a xuízo do sindicato. 

A iniciativa busca contar con todos os informes para o 17 de abril, cando se pecha o prazo. "Queremos mover e concienciar á xente polos efectos desta celulosa. Cantas máis alegacións mellor. Estamos a falar con grupos políticos para que se manifesten en contra do proxecto e queremos que en Europa saiban que os fondos Next Generation non son compatibles co modelo industrial de Altri", conclúe Fernández, mentres di "non descartar" a convocatoria de mobilizacións proximamente, aínda que pide calma e ir "paso a paso".