Otero (Federación de Confradías): "Non rexeitamos as renovables; rexeitamos que nos deixen sen traballo"

A febre da eólica mariña -cunha decena de proxectos xa solicitados mesmo antes de que se coñecesen as zonas aptas- preséntase como o verdadeiro reto polo que pasa o futuro do sector pesqueiro, do que dependen miles de familias galegas e cun peso fundamental na nosa economía.

Basilio Otero, presidente da Federación Nacional de Confrarías de Pescadores e patrón maior de Burela, analiza para Galiciapress as consecuencias que recente a publicación do POEM, o documento que delimita onde se poden instalar muíños- ten para toda a pesca. "Non é só a de arrastre", recalca.

Nun momento no que as limitacións impostas por Europa ou o prezo dos combustibles supoñen unha rémora para o sector, os pescadores teñen que lidar agora tamén con muíños de vento: "Nunca fora tan difícil". 

O Don Quixote do Século XXI non leva yelmo nin lanza, senón roupa de augas e redes de pesca. A publicación dos Plans de Ordenación do Espazo Marítimo (POEM) son a última gran ameaza a un gremio que combate em demasiadas frontes -prohibición de pesca de profundidade, alza do custo de combustible, incerto futuro dos motores diesel, falta de persoal do país, etc- e que ten ante si un panorama nada halagüeño, cun vento racheado que non impulsa as súas velas, senón que parece querer afundilo nas profundidades. 

Ante este escenario, desde o sector pesqueiro conteñen a respiración porque o terreo no que se penetran os barcos é tremendamente incerto. O conflito da eólica mariña coincide no espazo e o tempo coas limitacións promulgadas desde o Consello de Europa e que lastran á pesca de arrastre, cunha zona cada vez máis reducida na que practicar a súa actividade. Así as cousas, o presidente da Federación Nacional de Confrarías de Pescadores e patrón maior de Burela, Basilio Otero, otea no horizonte un canellón sen saída para o sector.

“O POEM afecto a toda a flota. Non podemos pensar só na pesca de arrastre. Hai que ter en conta que a imaxe que salgue nos documentos é unha imaxe parcial, porque se falou do polígono no que colocar os eólicos, pero falta unha parte importante: o cable que leva a enerxía a terra, que non está debuxado”, puntualiza Otero, que leva os efectos deste sector incipiente “non só á costa do litoral, tamén a que vai ao Gran Sol, que no seu percorrido de ida e volta terá que rodear esas zonas”. 

O verdadeiro enigma entón é saber cantos empregos pódense ver afectados, porque máis aló do litoral galego hai outras moitas zonas da costa de España que temen que os xigantes acuáticos trastornen o seu modo de vida. Ademais, como indica Otero, “sabemos as zonas nas que se poden colocar, non cantos se colocarán”, pero o temor a unha “febre pola eólica mariña”, con decenas de empresas poxando por entrar nesa carreira, fai presaxiar que non serán poucos os muíños aos que se enfrontarán.

“Teñen información dabondo para saber cal é a pegada pesqueira do sector galego. Parece que non fan caso e onde máis pegada pesqueira temos é onde colocaron os polígonos”

“Nós non nos negamos ás renovables; negámonos a que nos quiten postos de traballo”, razoa o presidente da Federación Nacional, que o pasado sábado participou nunha gran mobilización nas rúas da Coruña, á que acudiron centenares de pescadores, onde a xente lle transmitiu a súa preocupación a que Europa lles siga pondo pedras no camiño, pero ven menos normal “que España siga o mesmo camiño”. 

Neste tempo, o sector tratou de facilitar ao Goberno o debuxo das rutas que seguen os barcos cando saen a faenar, as súas zonas de actividade, o seu percorrido e os informes recolleitos polos distintos sistemas de localización. “Teñen información dabondo para saber cal é a pegada pesqueira do sector galego. Parece que non fan caso e onde máis pegada pesqueira temos é onde colocaron os polígonos”, lamenta.

A realidade do sector pesqueiro é que se enfronta nestes momentos a unha tormenta perfecta: a eólica mariña, restricións comunitarias, subida de prezos, os combustibles disparados… “É o momento máis difícil desde que teño memoria”, admite Otero, que chegou a patrón en 2009 “en plena crise do gasoil”. “É que agora, no canto de recortes, temos que falar de prohibicións. Os espazos marítimos vulnerables, que algún está preto das zonas marcadas no POEM, por certo, déixannos fóra de xogo. Nunca estivera tan difícil”, recoñece. 

“EN VIANA SON PERFECTAMENTE VISIBLES DESDE O PORTO”

Non son os únicos. En Burela , os comerciantes e hostaleiros cren que os muíños poderán verse desde a costa, o que cambiará diametralmente a paisaxe do litoral, cos efectos que iso pode ter sobre o turismo. Non é que A Mariña sexa Marbella, pero desde logo falamos dunha zona en auxe e que podería verse condicionada.

Otero cre que, de onde el é, os que peor o poden levar son os propios veciños: “Ver eses muíños no mar supoño que non vai ser do agrado de ninguén”. A única referencia que teñen está en Portugal , en Viana do Castelo, con tres eólicos a dez millas do porto e “perfectamente visibles”. 

“A Xunta quere soprar e absorber ao mesmo tempo. Non coñezo a ninguén que poida facelo. Saben perfectamente o impacto que pode ter en Galicia "
 

O impacto visual na costa de Lugo pero tamén en Ortigueira e outros puntos do norte pode ser mesmo máis radical que o de Portugal, pero desde a Xunta quixeron saír ao paso e, antes de que o tema da eólica mariña cope unha sesión do Parlamento de Galicia, o Goberno de Rueda quixo incidir en que a súa aposta é a do equilibrio entre sectores. A pesar de todo, a sentenza final é que Galicia “non pode deixar pasar esta oportunidade”, aínda que os movementos da Xunta para poder actuar sobre a posta en marcha dos parques son bastante limitados.

“A Xunta quere soprar e absorber ao mesmo tempo. Non coñezo a ninguén que poida facelo. Saben perfectamente o impacto que pode ter en Galicia e a Xunta non ten competencias nesa zona, só cando o cable toca terra. Pobos como Burela, onde a pesca significa o 25% do PIB veranse moi resentidos”, prognostica Otero. 

E se a Xunta tivese que inclinar por un? O patrón maior non quere verse nesa tesitura, pero quere pensar que o peso da pesca, un sector con tanta tradición e fundamental para a economía galega, imporíase sobre o sector enerxético. “A forza que temos a xente do mar debemos poder transmitila ao resto da sociedade”, subliña, á vez que lembra que o POEM impúlsao o Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, e pide deter nese último aspecto.
 

“A pesca fixa poboación na costa. Tirar con este medio de vida significa perder soberanía alimentaria e permitir que veñan máis importacións doutros terceiros países, algo que xa aumentou moito, de zonas que nin socialmente, nin medioambientalmente, nin laboralmente son tan respectuosos como os europeos”, matiza. 

RELACIÓNS ROTAS CO GOBERNO

O aumento dos receos no sector tamén obrigou ao PSdeG a saír ao paso e aclarar que ningún parque será aprobado se iso significa comprometer ao sector pesqueiro. Pero máis aló das declaracións dos socialistas galegos, nestes momentos o diálogo entre as partes, di Otero, “está roto”. 

“Manifestamos a petición da retirada do POEM e a dimisión da ministra, coa que nunca pedimos reunirnos, non apuntamos tan alto, senón co secretario de Estado. Tivemos unha na Delegación do Goberno na Coruña, onde explicamos por medio dunha carta náutica, de forma presencial e evidente cal sería a afectación, do que se sorprendeu. Pero pedimos outras tres reunións que foron rexeitadas”, denuncia. A proposta coa que se atoparon é a creación dun organismo como o Observatorio de Eólica Mariña que xa existe en Galicia, un movemento que ven “tardío”. 
 

Otero recalca que desde o sector non van entrar ao trapo, e que as mobilizacións se sucederán nos próximos días, a primeira delas ante a Delegación do Goberno en Asturias este mesmo sábado, que reforzará os intereses conxuntos dos mariñeiros galegos e asturianos. Pero en Cádiz ou Málaga, así como nas Canarias e Baleares, tamén se están cociñando máis protestas contra os plans do Goberno. Por agora a opción de convocar unha folga non está descartada. “Hai que estudalo. É pronto para dicilo. Pero non o descartamos”, asegura. 
 

Pero os días pasan, os barcos poderían quedar amarrados en terra e as conversacións co Goberno, o faro que debería guialos, están paralizadas. “O futuro do sector? Pelexar. Pelexar para que nos fagan caso e que miren de pór os parques eólicos, si é posible, en zonas que non sexan caladoiros de pesca…pero igual non hai posibilidade, igual non é posible a coexistencia”, reflexiona Otero, que non atopa un salvavidas que manteña á boia ao sector.