Medallas Castelao 2025: Rueda cínguese ao discurso "dunha identidade galega baseada no acordo"

O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, reivindicou a pluralidade como "unha das grandes fortalezas" da sociedade galega e defendeu que as Medallas Castelao, efeméride que este ano coincide co Ano Castelao, "demostran que a identidade galega non está marcada polo conflito, senón polo acordo".

Así se pronunciou este sábado no acto de entrega de citadas Medallas Castelao, que se celebrou en San Domingos de Bonaval e coas que se distingue a aqueles galegos que realizaron contribucións singulares "merecedoras" deste recoñecemento.

"Nun tempo caracterizado polas incertezas e o derrubamento de moitos dos principios que dabamos por indiscutibles, eventos como este cobran unha importancia moi singular", aseverou.

Nesta edición, os galardoados foron o grupo Luar na Lubre, o escritor e expresidente da Real Academia Galega (#RAG)Víctor Freixanes, o empresario Emilio Pérez Nieto, o médico de familia Rosa Rodríguez Álvarez e a Asociación Galega de Afectados de Esclerose Lateral Amiotrófica (Agaela).

"GALICIA TECE CONSENSOS"
Na súa intervención, Rueda destacou que "mentres noutros lugares do mundo a cohesión social disólvese e o individualismo imponse, Galicia tece consensos".

"Os valores compartidos son os que dan sentido e fan grande a unha sociedade. O aprecio polo noso e o respecto polo alleo e a certeza de que a prosperidade de Galicia pode e debe defender sen lastrar a outros pobos, son ideas que hoxe en día asume unha parte inmensa das persoas que vivimos aquí", reivindicou.

A continuación, asegurou que a celebración este 2025 do Ano Castelao é "unha boa mostra" do que é a sociedade galega e do que pode facer. Unha efeméride que, segundo defendeu, "non se organiza contra ninguén, non tenta reabrir feridas, senón seguir articulando puntos de unión entre galegos que pensan distinto".

"No 75º aniversario da morte de Castelao non se esixe nin sequera unha visión e lectura única da obra e do pensamento deste rianxeiro universal. Cada un pode vivilo á súa maneira e, lonxe de ser unha debilidade, esa pluralidade é unha das nosas grandes fortalezas", celebrou Rueda.

Sobre os galardoados, Rueda destacou o labor do grupo Luar na Lubre --fundado na Coruña en 1985 e con 2.000 concertos por 35 países ás súas costas-- como "esencial" para lograr que os galegos "fosen percibidos como herdeiros da tradición celta".

"Se modernizar noso folklore parecía en 1986 unha tolemia, hoxe é unha necesidade grazas en parte a Luar na Lubre. Grazas ao seu incansable percorrido por máis de 50 países, hoxe moitos outros renovadores da nosa música tradicional enchen salas de concertos e actúan en festivais cuxa temática excede con moito o puro folk", enxalzou o presidente.

FREIXANES, "UN INTERLOCUTOR PRIVILEXIADO" 
O segundo galardoado foi Víctor Freixanes, escritor e xornalista que estivo á fronte da Real Academia Galega (#RAG) durante os últimos oito anos. Sobre el, Rueda asegurou que "chamalo só escritor é quedar moi curto".

"Este pontevedrés entendeu como poucos a importancia que terían as industrias culturais na plena normalización da nosa lingua. Por iso, ademais de ser el mesmo un excelente narrador, axudou a outros moitos a chegar ás librarías grazas ao seu labor como editor", sinalou.

Ademais, aproveitou para cualificar a Freixanes de "interlocutor privilexiado" e para destacar tamén o seu estilo, "cheo de diálogo e pragmatismo".

Do empresario Emilio Pérez Nieto subliñou que asumiu a empresa familiar cando tiña só 23 anos "e logrou converter Pérez Rumbao nun referente do sector da automoción, que tantas alegrías leva dadas e seguirá dando a Galicia".

Outras das galardoadas foi a doutora Rosa Rodríguez Álvarez, en representación dos médicos de Atención Primaria de Galicia, quen acaba de xubilar tras 35 anos exercendo no centro de saúde de Adormideras (A Coruña).

"Rosa é un símbolo da atención primaria eficaz, próxima e humana que estamos a construír. Entre todos construímos un edificio de moitos quilates, que é o noso sistema sanitario. Debemos valoralo e utilizalo con responsabilidade, tamén --por suposto-- reforzalo", asegurou.

Por último, recoñeceu o labor que desenvolve Agaela, entidade sen ánimo de lucro que traballa desde 2009 para visibilizar a enfermidade da ELA e lembrou que Galicia foi "a primeira comunidade en ofrecer axudas ás persoas con ELA".

Os PREMIADOS
Con anterioridade, tras a lectura por parte do conselleiro de Presidencia, Xustiza e Deportes, Diego Calvo, do decreto polo que se outorga esta distinción, e á actuación musical de Míriam Rodríguez, os premiados recolleron os seus galardóns da man de Alfonso Rueda.

En primeiro lugar, Bieito Romeu, fundador de Luar na Lubre, sinalou o "valor singular" deste recoñecemento xa que, segundo asegurou, a gran maioría dos que recibiron ao longo da súa carreira foron fose da comunidade. Ademais, anunciou que en 2026 --no seu 40 aniversario-- editarán o seu vixésimo primeiro traballo como banda.

Pola súa banda, Freixanes reivindicou que "o futuro da lingua galega esixe unha acción" e instou a "todas as forzas políticas" a implicar "activamente" no chamado Pacto pola lingua.

No seu discurso, o empresario Pérez Rumabo mostrouse emocionado de recibir este galardón, ao que ve como "un premio á cultura do esforzo". A doutora Rosa Rodriguez, en representación dos médicos da atención primaria galega, lembrou que Castelao tamén foi médico aínda que "non exerceu por amor á humanidade", como el mesmo dicía.

A maiores, aproveitou para instar o Goberno galego a "potenciar a atención primaria, base dunha sanidade pública eficiente", así como á sociedade para que "respecte e coide" aos sanitarios.

Finalmente, Susana Seoane, vicepresidenta de Agaela, --quen recibiu unha longa ovación tras o seu discurso e puxo en pé a todos os asistentes-- mostrouse "profundamente agradecida" de recibir este galardón e explicou que a asociación naceu da necesidade de dar un paso adiante na loita pola causa dos enfermos de ELA e da súa integración.

MEDALLAS CASTELAO
As Medallas Castelao son un galardón que se entrega cada ano o 28 de xuño co obxectivo posto en conmemorar a volta a Galicia dos restos do intelectual galeguista Alfonso Daniel Rodríguez Castelao.

Trátase dunha condecoración de carácter civil que concede a Xunta e que recoñece a achega profesional e persoal de personalidades ou institucións polo seu traballo no ámbito artístico, literario, intelectual ou en calquera campo significativo para Galicia.

"Queremos ser exemplo de concordia, de consensos e de unidade, agora que son máis necesarias que nunca. En todo iso consiste esta celebración, de todo iso son exemplo os nosos premiados. As medallas Castelao, do mesmo xeito que o inmortal rianxeiro que lles dá nome, son patrimonio de todos os galegos. Que así siga sendo", explicou este sábado Rueda.

Á entrega, presidida polo titular do Executivo galego, asistiron o resto de membros do Goberno autonómico, o presidente do Parlamento de Galicia, Miguel Ángel Santalices; o delegado do Goberno en Galicia, Pedro Blanco; o secretario xeral do PSdeG, José Ramón Gómez Besteiro e a alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín, entre outras autoridades.