"Quen limpa na casa dá limpadora?" Ela mesma", denuncia 'As que limpan' obra de teatro galega que chega a Madrid

Ou espectáculo reivindica ou traballo dás mulleres camareiras de hotel e criticar ou poderoso sistema turístico. 

Trátase dunha obra producida polo elenco dá compañía A Panadería: Noelia Castro, Ailén Kendelman e Areta Bolado.

'As que Limpan' debutou hai uns días en Madrid dá man do Centro Dramático Nacional tras ou seu éxito nos escenarios galegos. 

As que limpan, Centro Dramático Nacional / Foto: Leticia T. Blanco

"As que limpan" fai alusión á relación que manteñen as mulleres coa limpeza. Así, as integrantes dá compañía - Noelia, Areta e Ailén - critican a perspectiva social de vincular ou xénero cos diferentes oficios non sector turístico.  

É importante amosar vos que están arriba e as que están abaixo. Arriba está ou empresario, ou hoteleiro e tamén a política. Abaixo están as limpadoras, as que sosteñen todo ou turismo

"Para nos é importante amosar vos que están arriba e as que están abaixo. Arriba está ou empresario, ou hoteleiro e tamén a política. Abaixo están as limpadoras, as que sosteñen todo ou turismo e están precarizadas", alegou Noelia. A representación destas personaxes buscará, entón, contrastar a diversidade de dous mundos e representar ou teito de cristal.

Noelia explica que na compañía que creou coas súas compañeiras traballan dende unha postura feminista. Por conseguinte, executaron ou guión amosando a dificultade dás mulleres para acadar certos postos de traballo na escala social.

"Ou 99% dás camareiras de piso son mulleres e a maior porcentaxe de empresarios e politicos lévana vos homes. Por iso quixemos representar vos xéneros nesa escala social. Non teito de cristal, como din elas, as limpadoras están de base. Están nun chan pegañento que non lles permite chegar ao teito", argumentou.

AS PROTAGONISTAS

As actrices fixeron unha primeira investigación sobre a situación neste oficio. "Mentres as mulleres dedican 20 horas á limpeza vos homes dedican 11", puntualizou. En consecuencia, dada a forte relación que existe entre a muller e a limpeza, decidiron contar as historias dás "Kellys" e moitas camareiras de piso asociadas e sindicadas a esta manifestación organizada.  "Decidimos centrarnos nas camareiras de piso porque a súa loita pareceunos moi inspiradora", engadía.

Tamén subliñou que elaboraron entrevistas con traballadoras de España e que moitos dous nomes dás personaxes que aparecen son delas, así como as súas situacións e as súas reivindicacións. De tódalas historias que escoitaron, Noelia explicou que lles sorprendeu moito a de Carmen Casín, unha camareira de piso de Madrid que se fracturou ou ombreiro nunha xornada de traballo.

"Contounos que polo exceso de traballo rompeu ou manguito rotador e lle quedou ou brazo colgando. Foi a Mútua e a Seguridade Social sucesivamente colgando co brazo. Ela contábanolo con moitisimo humor e é unha dás esceas que logo recollimos para a nosa obra", concluía.

SÁTIRA UTÓPICA

Na Panadaría traballan dende ou humor. "Gústanos traballar dende ou humor crítico e que poida remover conciencias", destacaba Noelia. Ademais, a actriz explicou que ao parodiar as diferentes situacións tamén poden tomar distancia delas e valorar mellor a problemática. A pesar disto, as creadoras dá obra formulan unha mensaxe positiva,  posto que: "moitas veces podemos imaxinar un mundo peor, un mundo colapsado, pero é máis compicado imaxinar un mundo próspero".

"Quixemos facer unha utopía na que todas estas condicións cambien. Debullámonos moito a cabeza con isto", sinalaba sobre vos roles de cada personaxe. Na obra, enténdese que a relación entre ou empresario e ou político alude á corrupción e, aproveitando iso, neste último empregan a figura dunha persoa en concreto. Non obstante, Noelia asegurou que, en realidade, isto é un híbrido de tódolos politicos.

Na Panaderia, de momento, téñeno claro: "Ou que nos saíu ata agora é facer humor porque nos expresamos dende onde somos. Eu creo que imos continuar por aí, pero nunca se sabe, ao mellor acabamos meténdonos non drama ou non contemporáneo a lume de biqueira". Polo tanto, as actrices seguirán ofrecendo comedia ao público, pois afirman que se trata dunha ferramenta dá que aínda non exploraron todo. 

CRÍTICA AO TURISMO 

 A industria turística, dende fai case unha década, está vivindo un boom innegable. Así, Reyes Maroto - ministra de Industria, Comercio e Turismo - estimaba que a chegada de turistas intrnacionais a España en abril alcanzaría ou 80%  do nivel prepandemia. 

Noelia afirmoi que "As que limpan" tamén é unha crítica ao modelo de turismo do estado español. "Dende vos anos 60, vos territorios vanse minguando e converténdose cada vez máis en cemento". Escolleron a illa dá Toxa, coñecida por ser xa unha residencia luxosa dás persoas máis adiñeiradas do páis. 

"Nós tamén preguntámonos se é posible facer un turismo sostible", aseveraba. Aínda que as actices aínda non atopan a resposta á súa propia pregunta, Noelia propuxo como idea a de incentivar ou coñecer, como consumidoras, vos lugares nos que se respectan vos dereitos laborais e ecolóxicos. 

QUEN LIMPA NA CASA DÁ LIMPADORA?

"A resposta é obvia, limpáa ela", respondía con seguridade. "Quen limpa na casa dá limpadora?" é unhas dúas lemas que abandeiran ou seu espectáculo. Deste modo, Noelia explicou ou motivo polo que escolleron a devandita pregunta para ou seu cartel: "Moitas veces as mulleres chegan á casa despois de limpar a casa dúas demais e teñen dobre xornada porque a casa a tes que limpar ti", explicaba.  Durante a súa investigación, non se atoparon con  ningunha figura masculina e isto deulles máis pistas para entender a problemática social que querían reivindicar.