Silvia Fraga (PSdeG): "Gustaríame que o feminismo hoxe fose unido e todas a unha, porque feminismo hai un"

Con motivo de este 8 de marzo -un dos máis relevantes xa que poderase celebrar con certa normalidade tras o máis cru da pandemia- Galiciapress conversou con varias das mulleres protagonistas da política galega, como Marisol Díaz (deputada do PPdeG), Maite Ferreiro (vicepresidenta da Deputación de Lugo e Concelleira de Cultura na cidade amurallada) ou Ángela Rodríguez (secretaria de Estado de Igualdade e militante de Podemos). 

Nesta data tan sinalada entrevistamos a Silvia Fraga, secretaria de Igualdade do PSdeG, unha das áreas máis importantes dentro da estrutura do socialismo galego que lidera Valentín González Formoso, que encabeza a renovación da forza desde a súa chegada á secretaría xeral. 

Fraga, que participará ao longo do día en distintos actos con motivo deste 8M, celebra que o feminismo volva ás rúas despois de dous longos anos, pero lamenta que non o faga unido despois da convocatoria de manifestacións paralelas, cada unha co seu programa. A violencia económica, o rexeitamento á ultradereita negacionista ou recuperar os Premios Igualdade María Vázquez Suárez son outros dos puntos desta conversación.

Silvia Fraga | Foto: EP

O feminismo volveu saír esta mañá ás rúas galegas con motivos do 8 de marzo. As principais mobilizacións terán lugar esta tarde, pero como prolegómeno moitas foron as cidades e pobos que celebraron diversos actos para celebrar a volta á normalidade da man da loita feminista, que por fin pode volver tinguir de morado as prazas.

A única pega hoxe é que o tempo non está a acompañar nalgúns puntos de Galicia, onde os organizadores das protestas teñen a vista posta no ceo para que as nubes concedan unha tregua para as manifestacións desta tarde. A secretaria de Igualdade do PSdeG, Silvia Fraga, sufriu nas súas carnes os caprichos da meteoroloxía, xa que a choiva pillouna en plena ‘Andaina pola igualdade’ en Cerceda, nun dos moitos actos que os concellos galegos celebran por este 8M.

A súa axenda hoxe está completa: andaina pola mañá; concentración en Santiago de Compostela co resto da dirección dos socialistas galegos pola tarde. Fraga móstrase “contenta de que por fin podamos volver á rúa, poder volver vernos as caras e reivindicar presencialmente todas as materias que temos pendentes para alcanzar a Igualdade”.

Ao contar cun panorama epidemiolóxico máis favorable, o PSdeG tamén puido recuperar os Premios Igualdade María Vázquez Suárez, en honra á docente “progresista e feminista que morreu asasinada polos falanxistas o 19 de agosto de 1936 nunha praia de Miño, despois de ser salvaxemente violada e agredida".

Fraga resístese a revelar a identidade das persoas galardoadas e aposta por manter “a intriga” dun premio que reivindica a igualdade e a figura da mestra, exemplo das moitas “mulleres anónimas que ao longo da historia deron a cara pola causa feminista”. “Unha muller que morreu por defender as súas ideas e que non debe caer no esquecemento”, apostila a secretaria de Igualdade.

Cabería preguntarse con que ollos vería hoxe Vázquez Suárez a educación en Galicia, un ámbito que aposta de forma decidida pola igualdade pero que sen o reforzo capital da educación no fogar queda coxa á hora de aleccionar aos escolares nun tema tan sensible como este.

“O problema nas aulas é que queda suxeito á vontade do docente. Maioritariamente teñen unha vontade de educar, pero debería ser maior a presenza curricular na promoción da igualdade entre mulleres e homes”, agrega Fraga, á vez que incide en que o camiño para a igualdade pasa tamén polos exemplos que os mozos teñan en casa: “Sementar hoxe para recoller mañá”.

“COA EXTREMA DEREITA NON EXISTE CONVERXENCIA POSIBLE”

“Aínda hai moito polo que manifestarse, por iso estamos na rúa este 8M”, destaca a socialista. Con todo, algunhas forzas políticas non o ven desa forma, ata o punto de negar abertamente a violencia de xénero. Esa corrente negacionista polariza aínda máis a política mesmo en temas nos que non deberían caber dobres interpretacións.

“Diferenzas entre as forzas políticas sempre hai, como en todo o que ideolóxico. Algúns partidos, non todos, podemos ter en común o esencial, pero outras cuestións non”, explica, deixando claro que en política poden coincidir no fondo pero non na forma.

“Hai partidos que negan unha cuestión tan capital como a violencia de xénero. Coa extrema dereita non podemos comulgar cando se nega o obvio, que hai mulleres maltratadas ou violadas polo mero feito de ser mulleres. Aí non existe converxencia posible. Daquela outras cuestións poden ser de matiz ou non. Depende da materia que se aborde”.

Fraga define ao PSOE como un partido “claramente abolicionista contra as distintas formas de explotación da muller, pola abolición da prostitución e a trata, pola abolición dos ventres de alugueiro, pola abolición da pornografía…de todo o que consideramos unha forma de explotación, ademais da abolición do xénero, que é o que nos oprime a un constructo social do patriarcado. Nada pode definir que por ser muller ou home teñas que facer unha cousa ou outra. Defendemos o libre desenvolvemento das persoas con independencia do sexo”.

Posturas radicalmente opostas ás que defende Vox nos seus programas e que avogan por eliminar as leis contra a violencia de xénero, un punto que mesmo propuxeron como condición para negociar co PP nas conversacións para formar goberno en Castela e León. Para Silvia Fraga resulta “demencial” que nestes momentos existan estas cláusulas para negociar.

“Parece unha obviedad, pero vivimos en tempos negacionistas. Hainos que ata negan a pandemia. Hai cuestións que non poden ser obxecto de debate porque son evidentes. A violencia de xénero é un feito e que haxa partidos que a neguen paréceme demencial. Chega a ser surrealista e a estas forzas políticas non debería dárselles pé porque non respectan o marco mínimo da liberdade e a defensa dos dereitos”, reprocha

Talvez falten máis perspectivas femininas en “postos de responsabilidade”? “Hainas”, di Fraga, “pero cando digo que nos queda que avanzar é certo, porque a igualdade é formal, pero na cúspide ás veces faltan mulleres”. “Cara alí camiñamos, coa esixencia de atopar esa maior presenza”.  

DÚAS MANIFESTACIÓNS PARALELAS

Un dos aspectos máis controvertidos deste 8 de marzo é a fenda aberta dentro do feminismo e que provocou dúas correntes, o que á súa vez se traduce en dúas manifestacións paralelas, cada unha co seu propio decálogo. Así, atoparemos as marchas convocadas por ‘Galegas 8M’ e as convocadas polo bloque abolicionista baixo o paraugas da ‘Plataforma do Feminismo Radical de Galicia’, apoiada por outras entidades e reconocibles polas bandeiras verdes.

Esta diversidade, lonxe de enriquecer o debate, é percibida con “tristeza” por Fraga. “Gustaríame que o feminismo fose unido. Feminismo hai un. Logo pode haber diferentes formas de enfrontar determinadas cuestións. Gustaríame que estivésemos todas a unha, pero non pode ser”, lamenta, aínda que agrega que desde a súa postura aspira “a convencer a aqueles que non a comparten”.

A VIOLENCIA ECONÓMICA, OUTRA FORMA DE VIOLENCIA DE XÉNERO

É difícil atopar o porqué desta fractura, pero talvez responda os retrocesos experimentados durante a pandemia. Retrocesos que se plasman nas cifras de vítimas da violencia machista, algo que tamén ocorre noutros ámbitos, como pode ser dentro do colectivo LGTBI e os delitos de odio que aínda sofren, moi presentes aínda na Coruña polo asasinato de David Luiz o pasado verán.

Este tipo de actitudes non só se reproduciron, senón que se recruaron durante a crise sanitaria. “Durante o confinamento, o feito de ter a mulleres encerradas todo o día cos seus agresores, é algo que resultou terrible. Moitas delas tiveron que vivir sen posibilidade ou con menos alternativas para escapar”, lembra Fraga. A continuación, recalca a dependencia económica de moitas mulleres, outra forma de malos tratos que non aparece tan reflectida nos medios e que con todo resulta unha das ataduras para que moitas vítimas non se decidan a dar o paso.

“Afortunadamente existen medios e apoio por parte das administracións públicas para que estas mulleres abandonen aos seus maltratadores. Pero non é sinxelo. Como sociedade temos a obrigación de arroupalas para que sentan acompañadas e seguras”, afirma Fraga, que como as súas homólogas doutras forzas políticas receita “educación, educación e educación” para combater esta secuela.

Esta dependencia económica faise talvez máis evidente no rural, onde as mulleres sufriron o illamento pola dificultade de acceder a certos servizos, algo que provocou que aumente o éxodo ás cidades. Para evitar iso, a secretaria de Igualdade reclama achegar máis servizos á Galicia rural. “Non é unha cuestión de calidade de vida, que para min é mellor que nas cidades. Fai falta achegar servizos, xa que resulta máis sinxelo conciliar na cidade, o que empuxa a moitas a tirar por esa vía posibilista. Un rural morto é perigoso, porque é o que sostén e alimenta ás cidades. Hai que empuxar ao tecido económico ao rural e mellorar os servizos para fixar poboación”, conclúe.