Falece o bispo máis lonxevo do mundo, o ourensán Monseñor Eloy Tato Losada, aos 98 anos

Tato Losada, o menor dunha familia Valdeorresa de 5 irmáns  foi, no momento do seu nomeamento, o bispo máis novo de España, con 36 anos, e só superado entón en mocidade no mundo polo brasileiro Monseñor Serafim Fernandes de Araújo, bispo de Verinopolis e polo mexicano Samuel Ruiz García, bispo de Chiapas, ambos os nados en 1924 e xa bispos cando Tato Losada foi consagrado.

Asistiu ás catro sesións do histórico Concilio Vaticano II celebradas entre 1962 e 1965 e era o último representante Europeo vivo,  e penúltimo do mundo, deixando só como testemuña episcopal a Moneñor Remi Joseph De Roo, bispo emérito de Vitoria en Canadá.

Labor pastoral e misioneira en Colombia

Home afable e relixioso incansable, comezou o seu labor como sacerdote en varias parroquias do ourensán concello da Veiga, ata que en 1953 realizou xuramento perpetuo de consagración definitiva ao IEME e trasladouse a Colombia a realizar o seu labor misioneira.

Na diocese de San Jorge establece o seu primeiro contacto esta nova terra, tan diferente das súas orixes, pero da que se acabou sentindo parte.

En 1969 é nomeado bispo da nova diocese de Magangué-Bolivar en Colombia, nun vasto territorio alimentado polos ríos San Jorge, Cauca e Magdalena, onde exerceu como titular durante case 25 anos. Nos seus percorridos constantes pola rexión, Monseñor Tato, puido comprobar a pródiga e marabillosa rexión, habitada na súa inmensa maioría por familias pobres, ribeiregas de grandes ríos que lles fornecían o peixe como alimento, pero que dispoñían de pouca terra. Inmensas propiedades foran tomadas por ambiciosos latifundistas que dedicaban as inconmensurables sabanas á gandería. Desde a súa chegada á rexión, atopou a campesiños e pescadores sinxelos, alegres, bulliciosos, informais e respectuosos. Na súa práctica, a pastoral que dirixiu, sempre estivo vinculada ao social. Programas de alimentos, de saúde e educación, estiveron sempre no seu corazón, pois respondían á inmensa pobreza e ao abandono e falta de presenza do Estado.

Ante tanta necesidade, debíase facer esforzos para concretar e facer viable o proxecto pastoral. Con todo neses anos falábase de proxectos de “desenvolvemento integral” e por iso os tópicos para tratar eran múltiples, mentres as comunidades escollidas eran poucas fronte á innumerable demanda. A produción agropecuaria era tema central e para iso a capacitación, o pancoger e o crédito víanse necesarios; a saúde, en comunidades afastadas e sen ningún tipo de atención era outro tema, para iso o formar a promotores de saúde e establecer caixas de primeiros auxilios comunitarias, eran algunhas das medidas; en razón a que a maioría das comunidades tiñan difícil acceso á compra de produtos de primeira necesidade, considerouse importante o establecemento de tendas comunitarias, que ademais regularían os prezos; a organización comunitaria considerábase como base para o desenvolvemento e para buscar que as comunidades fosen “xestoras do seu propio desenvolvemento”, aquí a capacitación e metodoloxía de traballo en grupos, co apoio tamén da doutrina social da Iglesia, considerábase vital. Neses tempos non se falaba da formación cidadá e da participación política, sumándose ao anterior a formación cooperativa, en vistas ao establecemento de cooperativas de aforro e crédito, como tamén de emprendementos produtivos.

Monseñor Tato, ademais de promover o mellor vivir das comunidades campesiñas que acubillaba o proxecto apoiado por Misereor, axencia de cooperación da Conferencia Episcopal Alemá que financiaba as actuacións, continuaba coas súas distintas obras sociais. Estaba convencido que a educación era a chave para o progreso e o desenvolvemento das persoas e as comunidades, por iso estableceu O Instituto Técnico Cultural Diocesano en Magangué. Desde a súa chegada á rexión constatara as necesidades da xente no ramo da saúde, fronte á indolencia e mala atención por parte do Estado, por esta razón abriu un pequeno Centro Médico, que transformou nunha importante obra diocesana de saúde, na antiga sede do Colexio Feminino “A Purificación” que rexentaban as Irmás Teresitas do Neno Jesús. Este importante servizo médico, denominado hoxe Corporación de Servizos Asistenciais da Diocese de Magangué, Obra Social Diocesana, está ás costas da Catedral e a escasos 200 metros do maxestoso Magdalena. Monseñor Tato sentía orgulloso do servizo que brindaba e do equipamento que aos poucos logrou conseguir.

Testemuña da violencia paramilitar e do exército, mantívose firme nas súas conviccións esixindo sempre a defensa da vida e o respecto entre todos os humanos.

En 1994, aceptada a súa renuncia, regresou a España á súa Villadequinta natal, desde onde colaborou coa diocese de Astorga no labor parroquial da súa contorna e onde aínda estivo a tempo de superar os 60 anos de nomeamento episcopal, efeméride pola que foi felicitado polo Papa Francisco no ano 2020.