Subirá o recibo coa nova Lei de Auga? PP, PSOE e BNG coinciden en que hai un problema e disienten en como liquidalo

A nova Lei de Auga de Galicia vai camiño de converterse nunha das próximas polémicas sociais. Os partidos levan xa meses encerellados tras coñecerse o Anteproxecto de  a Xunta. O foco da discusión está en quen debe pagar unhas melloras que todos ven necesarias.

O Anteproxecto, que aínda non entrou no Parlamento, xa xerou moita controversia entre a Xunta, a FEGAMP e os concellos e, ademais, tampouco deixa indiferente ao sector. É máis, presentáronse numerosas alegacións, polo que parecería lóxico buscar un consenso no fondo dun tema estratéxico e máis técnico que ideolóxico.

Galiciapress dialoga con Diego Calvo (PP), Luís Bará (BNG) e Pablo Arangüena (PSOE) sobre como afrontar unha cuestión crave nun horizonte de cambio climático e quecemento global. 

Fotomontaxe de Pablo Arangüena Diego Calvo e Luís Bará 

PARTIDO POPULAR

Desde o PPdeG enarboran un "enfoque distinto", máis amplo que o debate dos custos, poñendo énfases en que a competencia sobre as traídas é municipal, aínda que  as deputacións poden auxiliar aos concellos de menos de 20.000 habitantes.

O deputado Diego Calvo explica que hai un mal funcionamento dos sistemas de depuración e abastecemento, con perdas e problemas na depuración cando hai fortes choiva e mesmo por auga do mar. Ante estas dificultades, a Xunta leva anos axudando, pero o PP entende que é necesario facer xa máis auditorías aos sistemas. 

"Se hai todas estas deficiencias, que son habituais, o que deberiamos facer en todos os concellos -e non só nos do PP, porque todos téñenas- son cousas tan básicas como poñer uns contadores para medir canta auga pérdese ou ver se a depuradora consome máis luz da necesaria", explica.

O parlamentario di que Augas de Galicia, o ente da Xunta, pode asumir ese labor e, de feito, hai axudas para financiar as auditorías. Iso si, a forma de financiar o sistema "debe cambiarse" para non perpetuar, por exemplo, perdas 50% do líquido.  

A directiva da UE obriga a que todos os servizos públicos finánciense de acordo ao seu custo real e Calvo estima que no país hai centos de concellos onde non se está pagando.  

Sobre a polémica coa FEGAMP, Calvo achácaa a un cálculo erróneo dos seus técnicos, que di estimaron que un municipio como Villagarcía -concello do presidente do ente supramunicipal, do PSdeG- tería que subir o recibo ata un 60% cando a subida real sería duns c éntimos.  

Calvo admite que hai concellos onde subiría máis de 60 céntimos, pois sería necesario facer o cálculo en cada un deles, teniendo en cuenta as súas particularidades. Así, por exemplo, a factura en Vilagarcía xa inclúe uns conceptos previstos no Anteproxecto, custos que están ausentes no recibo doutros lugares.

Desde unha perspectiva política, o tamén presidente do PP da Coruña ve "normal" a preocupación que rende entre os alcaldes e lembra que a Xunta ampliou os prazos de alegacións.  

Calvo (PP): "Se cando o Anteproxecto entre no Parlamento hai emendas construtivas, vanse incorporar (..) porque o problema é de todos, non só dos concellos do PP ou de o PSOE"

O PPdeG móstrase disposto a negociar pero pide que a oposición abandone un discurso que ve destrutivo, o de "non porque non", centrado di  só en dicir que a Xunta vai forzar a subida do recibo da auga.  

"Se cando o Anteproxecto entre no Parlamento hai emendas construtivas, van incorporar (..) porque o problema é de todos, non só dos concellos do PP ou do PSOE", insiste antes de criticar o xesto de Ana Pontón, cando mostrou un vaso de auga no Pleno do Parlamento para dicir que San Caetano ía incrementar o seu prezo un 60%. 

En canto ao financiamento, explica que  "podemos mirar para outro lado, porque a Xunta non ten competencias en saneamento, ou  poñer algo entre todos". 

Os conservadores están abertos a negociar que porcentaxes asumirá cada administración e de paso, lembra que a Xunta achegou miles de millóns de euros a o saneamento das rías e aínda hoxe asume a xestión de bastantes estacións de depuracións de augas, EDAR, como, por exemplo, a de Pontevedra. 

Calvo móstrase contrario, en todo caso, a aprazar a reforma ata despois das eleccións municipais. O político alega que "sempre hai unhas eleccións ao virar a esquina", sexan locais ou doutro ámbito maior. 

BLOQUE NACIONALISTA

Desde o BNG piden a retirada para establecer un proceso de diálogo máis amplo, sobre o ciclo da auga, para lograr unha "estrutura común" para toda Galicia. De feito, os nacionalistas xa presentaron unha Proposición non de Lei neste sentido, que tombou o PP.   "Un problema de tal magnitude   non  vaise  resolver cunha lei imposta, ten que haber un gran diálogo", insiste o deputado Luís Bará. 

Bará explica que é necesario dispoñer antes de oun  Plan Galego de Saneamento  e de Abastecemento. O deputado lembra que ese Plan aínda está na primeira fase de diagnose. O político estima que é imposible resolver o asunto pola vía rápida, en dúas ou tres anos.

O BNG pide aclarar antes os criterios ye as fórmulas para financiar as obras. O Bloque disiente co PP cando os conservadores din que a competencia sobre os "gravísimos problemas" é só municipal. Bará lembra que a Xunta xestiona 28 EDAR e que durante anos "estivo a facer investimentos equivocados e agora a Xunta tenta culpar aos concellos". 

Sobre os custos, Bará indica que a Xunta e a FEGAMP non se poñen de acordo sobre canto pero parece claro que o recibo vai subir, aínda que haxa concellos, como Vilagarcía, onde a alza sexa modesta, ao xa contemplar o recibo algúns conceptos previstos no Anteproxecto.

Bará (BNG)_ "Imos a un escenario de moito conflito en vésperas das eleccións municipais, esperamos que a Xunta póñalle o freo"

O Bloque argumenta que un diálogo máis pausado permitiría buscar financiamento europeo para cumprir obrigacións como reducir as fugas a menos do 20% do caudal. Fronte a isto, acusa ao PP de "construír a casa empezando polo tellado" e querer resucitar a idea de a "SOGAMA da auga". 

En canto aos prazos, Bará estima que no "leito normal" o texto entraría no Parlamento para mediados de 2022 ou no segundo semestre. En todo caso, antes das eleccións locais de 2.023. 

"Imos a un escenario de moito conflito en vésperas das eleccións municipais, esperamos que a Xunta lle poña o freo", advirte o nacionalista. Bará critica ao Goberno de Feijóo porque  "non está a dar sinais de querer dialogar nun asunto no que debería non debería haber moitas diferenzas ideolóxicas, xa que no diagnóstico basicamente coincidimos".  

PARTIDO SOCIALISTA

Desde o PSdeG quéixanse da suposta falta de transparencia da Xunta, sobre todo en un punto crave, as contas. O deputado Pablo Arangüena explica que por agora se descoñece a memoria económica. Si se sabe que hai 9 factores que os concellos haberán de cumprir e que, en teoría, implican máis custos.

O parlamentario socialista explica que os municipios deberán ou asumir eses custos ou repercutilos aos cidadáns, é dicir, subir factúraa da auga. Unha cuestión peliaguda para calquera alcalde, especialmente cando as próximas eleccións son unhas municipais.

Arangüena (PSOE): "A Xunta debe sentar cos concellos e non impoñerlles un trágaa"

Ante isto, Arangüena reclama á Xunta "sentar cos concellos e non impoñerlles un trágaa". O  deputado pide tamén que se negocie coas deputacións, pois argumenta que en moitos casos son os entes provinciais os que financian as obras.

O PSOE non nega que sexa necesario unha mellora lexislativa, vea "necesaria" ante a falta ou "deficiente" harmonización actual.  Con todo, insiste en que a Xunta e o PP non deben lexislar sen ter en conta a outras administracións porque argumentan que é un tema con competencias compartidas. Aínda que o abastecemento dependa dos municipios, a Xunta debería ser a responsable das grandes obras e é a que controla as leis ambientais, razoan. 

Argangüena denuncia que a Xunta "impón un aumento de obrigacións" sen atender ao auxilio financeiro que piden os concellos. Por exemplo, o anteproxecto contempla "un novo tributo que será unha carga adicional á factura, nun contexto no que os concellos deberían revisar as tarifas para facer fronte ao déficit de investimento, a subida do prezo da enerxía e  do custo das subministracións".

Sen dúbida a subida de custos será quid da cuestión cando se desate a precampaña para as eleccións municipais. Sobre todo quen os asume; a Xunta, como pide a FEGAMP ,  os concellos como parece que implica o anteproxecto  ou os cidadáns mediante un recibo máis caro?.

PRAZOS E IMPACTO ELECTORAL

O PSdeG estima que o novo texto debería estar listo antes do próximo verán aínda que, loxicamente, todo depende do nivel de negociación real que a maioría conservadora estea disposta a encarar. 

Os comicios municipais serán en maio de 2023. A lóxica indica que, en teoría, se hai subida de custos, ao PP e a moitos alcaldes de todos os partidos convenlles terminar a reforma antes de que empece a precampaña. Loxicamente, ninguén quere que a opinión pública percíbaos como os autores dunha eventual subida do recibo.