Nenos reciben vacúas "dúas, tres ou catro meses tarde", denuncian nais e pais de 'Pediatras e matronas Xa'

A poucos días de unha nova protesta nas rúas de Santiago de Compostela para denunciar a crise da sanidade pública galega, Galiciapress charla con Vanessa Viquendi, portavoz da plataforma 'Pediatras e matronas Xa', nacida na Costa da Morte pero con socios en toda Galicia, que con unha peregrinación simbólica exemplifican os desprazamentos quilométricos de moitas familias para recibir atención pediátrica pola asuencia  de matronas e especialistas nos centros de saúde.

Nenos que reciben as vacinas con meses de atrasos, pediatras saturados ao atender a moitos concellos á vez ou embarazadas forzadas a conducir media hora en coche son algunhas das moitas historias que se repiten a diario en Galicia pola falta de profesionais, denuncian.

Unha nena afectada pola falta de pediatras nunha foto de o facebook do colectivo Pediatras e Matronas Xa 

Pediatras e matronas de Galicia levan meses demandando a contratación de máis persoal e máis  medios. A situación na Atención Primaria, superado o máis cru da pandemia, é crítica, e en moitos centros os usuarios atópanse con longas esperas ou portas pechadas pois  non hai suficientes sanitarios. Unhas carencias contra as que loita a plataforma 'Pediatras e matronas Xa'.

A pesar de a evidente falta de persoal cualificado, desde o colectivo son incapaces de dar cifras que aproximen a realidade asistencial do SERGAS. "Fixemos traballo de campo chamando a centros de saúde pero atopámonos con varios problemas: nuns nin a propia administrativa sabe se o que dá servizo é un pediatra, un puericultor, un médico de familia ou Manolo o do bombo", relata Vanessa Viquendi, portavoz da organización. Iso cando no centro non se negan directamente a proporcionarlles información .

"Se nos imos aos documentos oficiais do SERGAS, a información que ofrecen está totalmente desactualizada e obsoleta", critica. Os nomes das prazas que figuran nos documentos da Xunta non se corresponden cos que realmente ocupan esas prazas a día de hoxe, indica "Se desen os datos saltarían todas as alarmas", prognostica Viquendi.

PUERICULTORES FACENDO O TRABALLO DE PEDIATRAS

Unhas alarmas que xa saltan na cabeza de moitos pais cando se decatan de que o profesional que atende ao seu fillo ou filla non é un pediatra, senón un puericultor -"médicos de familia cun curso" pero sen a especialidade- ou un médico de familia, unha práctica moi estendida en algúns centros e especialmente no rural.

Onde non hai un especialista para os máis pequenos, xa sexa por baixas, vacacións ou vacantes, estes son derivados a outros centros de saúde. "Logo din que o 90% dos nenos galegos están atendidos. Pero e ese 10%? Non ten dereito?", cuestiona Viquendi.

É o que ocorre por exemplo en Muxía, onde o puericultor que atende aos menores estivo ausente durante 4 meses, forzando aos afectados a ir ata Cee, a 20km dos seus domicilios. De aí xorde a peregrinación simbólica que están a celebrar nestes momentos e que concluirá o domingo 14 en Santiago de Compostela, onde participarán na manifestación en defensa da sanidade galega convocada por SOS Sanidade Pública. 

"Coa peregrinaxe simbólica o que queremos plasmar é a situación na que nos vemos moitas nais e pais cando temos un problema cos nosos pequenos: vas ao centro de saúde e se non che atenden vesche forzado a desprazarche moitos quilómetros nalgúns casos para recibir atención", relatan desde o colectivo.

"Logo din que o 90% dos nenos galegos están atendidos. Pero e ese 10%? Non ten dereito?"

Dáse a circunstancia de que nalgúns casos o propio puericultor recoñece non estar capacitado para atender algunhas urxencias, o que acaba derivando nunha visita ao hospital de quenda, onde por protocolo someten ao pequeno a unha PCR sexa cal sexa a súa doenza. "Sométenos a un sufrimento innecesario para que logo no hospital aténdaos un pediatra ou non, porque segundo a gravidade do caso ás veces non che atende un pediatra", denuncia.

De igual maneira, as listas de espera na Atención Primaria son en moitos casos de varios días para finalmente ser atendidos telefonicamente. 

"Isto o que fai é colapsar as urxencias dos hospitais. Aproveitouse a crise do coronavirus para abandonar os centros de saúde mentres nos repetían unha e outra vez que non se podían colapsar os centros hospitalarios. Pois que abran dunha vez os centros de saúde con profesionais que nos atendan, porque se a miña filla ponse mala vai importar pouco que se colapse o hospital, só quero que a miña filla reciba atención médica e non deixar que morra", reclama.

Os PEOR REMUNERADOS DA SANIDADE

Ante este panorama, moitas familias acaban recorrendo á privada, unha opción moito máis sedutora para os pediatras formados, que en España resultan ser os peor remunerados do sistema sanitario público.

É aquí onde moitos especialistas rexeitan realizar unha oposición para o SERGAS ou acaban facendo as maleta. "Peor que Galicia só está Canarias, e moitos pediatras acaban marchándose a outras comunidades ou fóra de España, en países que non teñen este tipo de problemas con salarios moito máis xustos", comenta.

"Se se acaban decidindo pola pública, igual desprázanos a lugares onde teñen unha sobrecarga de traballo inmensa que lles impide a conciliación. E no verán coas vacacións a sobrecarga é peor: nas Rías Baixas este verán foi apoteósico para os pediatras polo volume de turistas. A administración pública non ten en conta a proximidade ao posto de traballo, en cambio Asturias fai unha discriminación positiva coas zonas rurais ao entender que non pode ser o mesmo coubo para un pediatra nunha cidade que nunha zona rural. Pero en Galicia os números mandan, e así morre o rural e despúes os xuíces falan da Galicia profunda".

Doutra banda, desde 'Pediatras e matronas XA' denuncian que a pesar de que a Relación de postos de traballo (RPT) xa debuxa o escenario a curto e medio prazo, que permite ás administracións saber os postos nos que haberá máis xubilacións e traslados para preparar as substitucións, a Xunta "non fixo nada". 

"Non se pediron prazas MIR, se desincentivó o sector , foron quedando prazas sen ocupar e non se cobren as baixas, mesmo nas cidades", puntualizan. Noutros puntos onde si hai pediatras, estes teñen que asumir un volume de pacientes tal que non dan abasto para atender a demanda da súa concello e dos concellos veciños aos que tamén presta servizo.

VACINAS FÓRA DE TEMPO, 30 MINUTOS DE VIAXE EMBARAZADA...

Estas trabas para recibir a asistencia pediátrica ou a súa ausencia nalgúns casos provoca prexuízos nalgúns pequenos. Viquendi relata o caso dun pequeno ao que non lle foi detectado un problema no seu desenvolvemento, o que provocou que o seu crecemento vísese afectado e non alcanzase a estatura esperada. 

O mesmo di que ocorre coas vacinas, que non se están administrando en tempo e forma. "Hai vacinas que se dan dúas, tres ou catro meses máis tarde do pautado, xusto agora que nos bombardean a diario dicíndonos que nos temos que vacinar. Pero logo aos nenos vacínanos tarde sen cumprir os calendarios nin realizando os seguimentos de idade", lamenta. Con todo, non hai falta de subministración, senón de persoal cualificado para administralas.

A maiores, existen moitos riscos que asumen as familias á hora de recibir unha boa atención médica. Desprazamentos longos por estradas secundarias nunha comunidade cunha importante dispersión xeográfica son o pan o noso de cada día en zonas como a Costa da Morte ou a Ribeira Sacra. "Coñecemos casos de mulleres do Saviñao que teñen que desprazarse a Monforte, a 30 minutos por viais moi deteriorados", afirma Viquendi.

"Hai vacinas que se dan dúas, tres ou catro meses máis tarde do pautado, xusto agora que nos bombardean a diario dicíndonos que nos temos que vacinar

Neste sentido, as embarazadas asumen un risco dobre á hora de asistir á matrona en localidades afastadas ao seu domicilio, xa que segundo a etapa do embarazo na que se atopan non é aconsellable que conduzan. "Pero se non, que feixes? Se non tes quen che poida levar e tes unha cita. Durante o coronavirus por exemplo suspendéronse as clases preparto e posparto e agora estanse recuperando, pero en zonas non se recuperan por falta de persoal", enuncia.

Con todo, o fin da emerxencia sanitaria non trouxo consigo a normalidade nalgúns casos, como que as embarazadas poidan estar acompañadas polas súas parellas nalgunhas probas, algo que se impediu por protocolo pero que é un dereito amparado pola lei: "Teoricamente teñen que permitilo, o que ocorre é que os facultativos se amparan nos protocolos e iso é punto e final".

"Non hai clases preparto nin posparto, non che deixan estar co teu marido na clínica, cando tes o bebé en brazos resulta que non hai pediatras... Parece que nos encamiñan á extinción da raza", ironiza. Para evitalo, desde o colectivo pensan reivindicar o vindeiro domingo na capital galega os problemas do sector. "Queremos que a Xunta busque unha solución real. Non nos cremos a monserga de que non hai profesionais. Que os busquen, que é o seu traballo. Eles teñen as competencias. Os usuarios esiximos un dereito e que deixen de darnos escusas", conclúe