As máscaras abandonadas e o dano que fan ao medioambiente protagonizan a última campaña do Goberno

As máscaras abandonadas na natureza teñen unha vida de entre 300 e 400 anos antes de degradarse.

A maior ameaza é para os océanos e o efecto que os microplásticos das máscaras poden ter sobre a fauna. O ministro Alberto Garzón insistiu en a "responsabilidade individual dos cidadáns, clave nas tres fases da máscara: compra, uso e desfeito".

O Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico e o Ministerio de Consumo puxeron en marcha este xoves 'Recordos inesquecibles. A máscara é para ti, non para a natureza', campaña institucional para promover o uso de máscaras protectoras e sensibilizar aos cidadáns sobre os efectos do seu abandono en contornas naturais.

"Unha máscara hixiénica común abandonada na natureza pode tardar en degradarse entre 300 e 400 anos, varios centos de anos nos que nos afecta a nós, á auga, ao chan, flora e fauna", advertiu Teresa Ribeira, a vicepresidenta cuarta e ministra para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico.

Segundo afirma, España non é allea á contaminación que provoca o abandono de residuos plásticos e metálicos, papeis e cartóns ou cabichas en espazos naturais, polo que, para atallala, insta a actuar na orixe, apelando á responsabilidade individual e modificando os hábitos de consumo.

"Nun momento no que todos debemos actuar con responsabilidade, protexéndonos e protexendo aos nosos concidadáns co uso de máscaras, é importante ampliar esa protección ás contornas naturais, que nos provén servizos básicos como o aire limpo, auga e alimento, evitando abandonar máscaras ou calquera outro residuo", engadiu.

Pola súa banda, o ministro de Consumo, Alberto Garzón, fixo un chamamento á "responsabilidade individual dos cidadáns, clave nas tres fases da máscara: compra, uso e desfeito".

Na primeira delas apelou ao "consumo responsable" e lembrou que, fronte ás máscaras hixiénicas e cirúrxicas dun só uso, o Goberno recomenda adquirir cando sexa posible as reutilizables (de especificación UNE 0065), que permiten reducir a cantidade de residuos xerados. Garzón insistiu tamén en que ese "consumo responsable" debe ir ligado a un correcto uso para evitar a propagación do COVID-19.

"Todos e todas temos que ser conscientes da importancia da máscara e promovela na nosa contorna porque a saúde de toda a poboación está en xogo".

"A sociedade foi tomando conciencia nas últimas décadas da importancia tanto da reciclaxe como de non abandonar envases en contornas naturais e urbanas fóra dos seus contedores. Novos residuos como os millóns de máscaras, luvas ou envases de xel xerados debido á pandemia non poden ser unha excepción; o consumo responsable vai desde a compra ata o desfeito dos produtos ou envases".

As MÁSCARAS: Ao CONTEDOR GRIS 

Con carácter xeral, os residuos asociados á protección fronte ao COVID-19 e, especialmente, as máscaras, luvas e outros equipos de protección persoal, deberán depositarse na fracción resto domiciliaria (o contedor gris de residuos non separables) e en ningún caso poderán ser abandonados na vía pública ou nunha contorna natural.

Doutra banda, e ao obxecto de evitar o consumo de produtos dun só uso, a campaña fomenta o uso de máscaras hixiénicas reutilizables (Especificación UNE 0065) para o seu uso por parte da poboación e recomenda a utilización de luvas dun só uso unicamente en circunstancias concretas, sendo en xeral preferible non empregalos e ser rigorosos coas medidas de hixiene, como lavarse frecuentemente as mans e evitar tocarse a cara.

CRECENTE PRESENZA DE RESIDUOS

Anualmente, o Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico realiza campañas de caracterización dos lixos en praias do territorio nacional que, posteriormente, incorpora ao perfil ambiental de España, que se publica anualmente.

A serie temporal (2013-2018, último dato consolidado) reflicte unha crecente presenza de residuos abandonados nestas contornas e evidencia a predominancia de lixos plásticos, en torno a un 71% do total, seguido de papel e cartón, ao redor dun 11%. Os residuos higiénicosanitarios, onde se englobarían as máscaras e luvas desechables, supoñen ao redor dun 6,5% do total.

En función do material que se usou na súa fabricación --a maioría inclúen polipropileno non tecido, un tipo de plástico--, as máscaras poderían chegar a englobarse dentro do amplo grupo de residuos plásticos abandonados en contornas naturais.

Similar situación ocorre coas luvas desechables, habitualmente confeccionados con vinilo, vitrilo, polietileno ou látex; e cos envases nos que se comercializan tanto máscaras como luvas ou o xel hidroalcóholico, onde a presenza do plástico é habitual.

A fragmentación de todos estes residuos pode constituír, ademais, unha fonte de acumulación de microplásticos no medio, cuestión que agrava aínda máis os efectos asociados ao abandono de lixos dado que, entre outras cuestións, introduce os residuos plásticos na cadea trófica, especialmente da fauna mariña.

O departamento que dirixe Teresa Ribeira vén realizando desde hai varios anos campañas de prospección en praias para poder establecer tendencias sobre a presenza destas partículas plásticas. Ademais, incorporou ao anteproxecto de Lei de Residuos a prohibición de produtos cosméticos e deterxentes que conteñan microplásticos engadidos intencionadamente.