O Pazo de Meiras volverá ser inmediatamente público e trataranse de recuperar outros bens, segundo o pacto PSOE - Podemos

As medidas en materia de memoria histórica son unha das claves do pacto de goberno entre as forzas de esquerda presentado este luns

O PSOE e Unidas Podemos acordaron substituír a Lei de Seguridade Cidadá, á que se refiren como 'lei mordaza', por unha nova norma que "garanta o exercicio do dereito á liberdade de expresión e reunión pacífica", e auditar os bens expoliados polo franquismo para devolvelos aos seus titulares. Tamén "a recuperación inmediata do Pazo de Meirás" para o patrimonio público.

Busto de Franco en Meirás

Son medidas incluídas no pacto para un Executivo de coalición "progresista" que o presidente do Goberno en funcións, Pedro Sánchez, e o secretario xeral de Podemos, Pablo Iglesias, presentaron este luns no Congreso dos Deputados.

No apartado 'Novos dereitos e memoria democrática', o PSOE e Unidas Podemos comprométense a aprobar "o máis axiña posible" unha nova lei de seguridade cidadá que substitúa a actual e que se baseará en "unha concepción progresista da seguridade cidadá" e "priorizará a garantía de dereitos e a protección da cidadanía".

En particular, a nova norma regulará o dereito de reunión, a identificación e rexistro corporal e a identificación dos axentes policiais, segundo precisan. Ademais, derrogará o artigo 315.3 do Código penal, que prevé multas ou penas de prisión de ata tres anos para quen, de acordo con outros, coaccionen a outras persoas para iniciar ou continuar unha folga.

RECUPERACIÓN DO PAZO DE MEIRÁS
No mesmo apartado inclúese un punto titulado 'Recuperación da nosa memoria democrática', no que ambas as formacións políticas acordan "auditar os bens expoliados polo franquismo para devolvelos aos seus lexítimos titulares".

Aquí mencionan especificamente a "recuperación inmediata" do Pazo de Meirás para o patrimonio público. Este pazo señorial, situado en Sada (A Coruña), foi a residencia estival do ditador Francisco Franco ata a súa morte e os seus herdeiros mantivérono como parte do seu patrimonio.

Precisamente, a Avogacía do Estado presentou en xullo nos xulgados da Coruña unha demanda contra os herdeiros de Franco pola propiedade do pazo, unha decisión acorde coas peticións que desde Galicia fixéronse nos últimos anos para que este inmoble volva ser de dominio público.

O presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, defendeu a semana pasada que en Meirás "hai elementos xurídicos obxectivos e objetivables para reivindicar a titularidade pública deste inmoble e non hai discusión de se é este pazo ou outro", despois dun fallo xudicial que deu a razón aos Francos en relación ás estatuas do Mestre Mateo.

PROGRAMA DE EXHUMACIONES
Así mesmo, os socialistas e o partido morado han pactado implementar un programa de exhumaciones das vítimas do franquismo que continúan en fosas comúns e declarar nulas as condenas e sancións de tribunais, xurados e outros órganos penais, administrativos ou militares ditadas durante a Guerra Civil ou a ditadura por motivos políticos.

Tamén en relación con este tema, acordan desenvolver "actuacións de recoñecemento e reparación das vítimas da Guerra Civil e a ditadura" --o 31 de outubro declararase como día de recordo para todas as vítimas do franquismo e o 8 de maio como o día de recoñecemento ás vítimas do exilio--, retirar a simboloxía franquista dos lugares públicos e prohibir a exaltación e enaltecemento do franquismo en lugares de acceso público.

En último lugar, comprométense a "estudar todas as vías legais" para retirar as condecoracións concedidas a persoas que protagonizaron actos criminais non xulgados durante o franquismo, así como as prestacións asociadas.

RECUPERACIÓN DA XUSTIZA UNIVERSAL
No ámbito da xustiza, o documento prevé a recuperación da xustiza universal, que foi limitada en 2014, durante o Goberno de Mariano Rajoy. Tamén inclúe o compromiso de substituír o artigo 324 da Lei de Axuizamento Criminal para eliminar o prazo máximo de instrución dos procedementos penais, establecido actualmente en seis meses prorrogables, "por ser unha limitación para a loita contra a corrupción".

Igualmente, o PSOE e Unidas Podemos promoverán un pacto de Estado para a modernización da Administración de Xustiza, co fin de axilizar a tramitación dos expedientes xudiciais, e buscarán mellorar o sistema de acceso á carreira xudicial, prevendo "mecanismos que garantan a igualdade de oportunidades con independencia do sexo e da situación socioeconómica dos aspirantes".

Doutra banda, o acordo presentado este luns contén un apartado dedicado á rexeneración democrática e a transparencia. Aquí menciónase, por exemplo, un plan nacional contra a corrupción que "estudará a reforma do Código penal" e incluirá a ampliación dos persoais das Forzas e Corpos de Seguridade destinadas a loitar contra a corrupción e os delitos económicos.

LEI INTEGRAL CONTRA A CORRUPCIÓN
Ademais, impulsarán unha lei integral contra a corrupción que incorporará un Estatuto do denunciante, abordarán a regulación dos 'lobbies' ou grupos de presión e regularán "de maneira máis efectiva" as condicións de incompatibilidade do desempeño profesional de actividades privadas para os servidores públicos, endurecendo as sancións polo seu incumprimento.

Neste ámbito inclúese así mesmo unha reforma da Lei de Transparencia e Bo Goberno, accións para "reforzar a loita contra os 'cárteles' na contratación pública, desincentivar as fraudes, compensar o sobrecusto, resarcir os danos provocados e aumentar a transparencia", e restrinxir os aforamientos políticos recoñecidos na Constitución, "limitándoos ao exercicio da función por parte do cargo público".

O acordo subscrito tamén recolle unha serie de cambios no sistema electoral, como a eliminación do voto rogado nas eleccións autonómicas, xerais, e europeas e municipais e o establecemento de listas cremalleira en todos os procesos "para garantir a presenza de mulleres nas institucións".

Así mesmo, o PSOE e Unidas Podemos prometen traballar "para conseguir un amplo consenso que permita modificar a fórmula electoral para mellorar a proporcionalidade do sistema" e abrir, na Comisión Constitucional do Congreso dos Deputados, o debate sobre a posibilidade de outorgar o dereito de sufraxio activo e pasivo ás persoas mozas de 16 e 17 anos.

ERRADICAR OS DISCURSOS DE ODIO
Por último, o documento avoga por fortalecer un marco integral lexislativo e político que "erradique os discursos e os delitos de odio" para garantir a protección dos dereitos e liberdades de todas as persoas, con independencia das súas circunstancias persoais ou sociais, e con especial atención sobre grupos de especial protección.

A continuación, aposta por garantir o acceso á xustiza e a reparación dos dereitos das vítimas, así como a aplicaciónefectiva da Lei do Estatuto da Vítima, e "impulsar a formación de todos os operadores xurídicos, administrativos e sociais que interveñen na resposta ante estas vulneracións de dereitos humanos".