O vertedoiro que despois multas e clausuras segue funcionando

‘STOP vertedoiro Santiago’ atende a Galicia Press cando a Fiscalía de Medio Ambiente acaba abrir dilixencias de investigación penal por un posible delito ambiental en Miramontes. Os afectados quéixanse de que seguen malos cheiros e segue entrando lixo, mentres a Xunta mira para outro lado.

Unha pasada manifestación dos afectados

O vertedoiro de Miramontes atópase finalmente baixo a lupa da Fiscalía de Medio Ambiente despois de que está decidise abrir dilixencias de investigación penal por un posible delito ambiental. Esta decisión chega despois das reiteradas denuncias da Plataforma de afectados ‘STOP vertedoiro Santiago’, que loita pola eliminación do espazo no que se sitúa o vertedoiro e as empresas que o xestionan e a súa descontaminación. A pesar do anuncio de desde a plataforma aínda non lanzan as campás ao voo, advertindo de que agora é momento de “esperar as investigacións do Ministerio Fiscal en aras ao pleno esclarecemento dos feitos denunciados”.

“Ata entón, seguiremos tentando darlle visibilidade ao noso problema denunciando os malos cheiros que soportan día a día os veciños e veciñas, vixiando a situación dos ríos, solicitando que se fagan controis das augas, mantendo reunións coa Dirección Xeral de Calidade Ambiental e Cambio Climáticoy coa Dirección Xeral de Saúde Pública… En definitiva, buscando solucións a unha situación totalmente inxusta e nociva”, advirten desde a asociación, mantendo a folla de ruta que seguiron ata a data e que aos poucos foi dando bos resultados dos que senten “moi satisfeitos”. Con todo, aínda están lonxe de lograr o peche do Complexo Ambiental de Miramontes e o seu descontaminación. “Non temos outra alternativa que a de seguir vixiantes”, admiten desde a plataforma.

Lixo no vertedoiro nunha imaxe facilitada polos veciños

Do mesmo xeito, desde ‘STOP vertedoiro Santiago’ recalcan a estreita colaboración que manteñen con asociacións ecoloxistas como Adega, Verdegaia, Ecoloxistas en Acción ou Greenpeace. Así, afirman que estas asociacións que o que fas é denunciar “a falta de inspeccións rigorosas e adecuadas por parte da Administración competente, especialmente a Xunta de Galicia”.

DEFICIENCIAS GRAVES

No referido ás condicións do complexo de Miramontes, a asociación destaca que se realizan tres actividades: “a de extracción de áridos e dúas actividades de xestión de residuos”. “Por unha banda, o vertedoiro de residuos industriais non perigosos da canteira (xestionado por unha UTE) aproveita un oco de cuarzo xa explotado e doutra banda a empresa Tecnosolos Galaicos SL encárgase da recuperación dos espazos degradados da canteira, elaborando chans artificiais (os denominados tecnosoles) a partir de residuos para crear un substrato sobre o que plantar vexetación”, comentan desde a plataforma, denunciando que o principal problema é que “ningunha das dúas actividades de xestión de residuos está a realizarse de acordo ás autorizacións ambientais que posúen, o que está a xerar un importante problema ambiental na zona, ademais de graves molestias aos veciños”, como malos cheiros e outras molestias constantes.

Foron estas denuncias de veciños as que provocaron que se realizasen inspeccións no vertedoiro, que posteriormente confirmaron os incumprimentos e as deficiencias que presentaba a instalación, o que desembocou á súa vez en multas próximas aos 200.000 euros á empresa Tecnosolos Galaicos SL e a retirada do “tecnosol”, que din non cumpre os requisitos para ser considerado tecnosol.

Imaxe do vertedoiro nun vídeo de Lentes Diverxentes

A insistencia dos veciños ao denunciar os malos cheiros e as "malas prácticas" que viñan observando desde hai tempo, conseguiu que no ano 2017 realizásense varias inspeccións destas actividades (vertedoiro e planta de elaboración de tecnosoles). Estas inspeccións din  confirmaron todos os incumprimentos observados polos veciños e puxeron de manifesto graves deficiencias na xestión tanto do vertedoiro como da planta de elaboración de tecnosoles. “A planta atópase pechada preventivamente para a entrada de residuos desde xaneiro de 2018 (medida cautelar tomada pola Dirección Xeral de Calidade Ambiental e Cambio Climático) e a medida mantense mentres non se repare o dano. Supoñemos que a empresa recorrerá as sancións” sinalan desde a plataforma ecoloxista, que lamenta que as sancións non repercutan da mesma maneira sobre o vertedoiro de residuos industriais non perigosos “a pesar dos multiples incumprimentos detectados”, como o feito de que “aparentemente” o vertedoiro pasou a ser un vertedoiro de residuos domésticos ou residuos orgánicos, cando a instalación non está ideada para albergar ese tipo de residuos e cuxo porcentaxe, que non debería pasar nunca o 10%, sitúase xa en torno ao 30% de materia orgánica.

“A descomposición da materia orgánica mesturada con outro tipo de residuos industriais está a causar cheiros nauseabundos que minguan considerablemente as condicións de vida da poboación próxima á instalación, ademais de que a inhalación de certo tipo de gases pode causar problemas de saúde, tanto aos traballadores como aos veciños”, denuncian desde a plataforma sobre esta situación insustentable, xa que o vertedoiro está situado “a menos de 500 metros das vivendas” pero segue “funcionando con normalidade a pesar das deficiencias detectadas”, como as advertencias relacionadas cos depósitos de almacenamento de lixiviado que se atopan en mal estado, a pesar de que a Xunta é coñecedora desta situación.

Doutra banda, a plataforma asegura que os camións que acceden ao complexo “fano ilegalmente pola única vía posible, un camiño rural de titularidade municipal limitado a 5,5 t. A única empresa que ten permiso excepcional de paso é a que xestiona a canteira”, comentan.

Aínda que as deficiencias son evidentes, a asociación “descoñece” se se tomaron medidas para mellorar as condicións do vertedoiro. “A impresión que temos é a dunha inacción continuada xa que, a pesar dos informes da propia Xunta de Galicia, seguen entrando camións de obra que chorrean porque transportan lixo”, critican os membros da plataforma.

UN RISCO AMBIENTAL

“No caso do vertedoiro, a xestión dos gases é fundamental para a seguridade do mesmo. Unha mala xestión pode provocar gretas, explosións, derrubes, incendios (xa ocorreron polo menos 3 na historia do vertedoiro)”, din desde a plataforma sobre os posibles riscos ambientais que pode provocar a actividade do vertedoiro, advertindo á súa vez que pode afectar as augas subterráneas e que a actividade da canteira, próxima ao vertedoiro, supón “un perigo evidente”.

Do mesmo xeito a plataforma sostén que a empresa de tecnosoles, sobre a que está enfocado un dos informes presentados á fiscalía, ha contaminado a auga da zona. “En xaneiro deste ano produciuse unha vertedura que chegou ata as augas do Gatofero. Existe tamén unha posible afección a fontes próximas á canteira”, asegura a plataforma, que lamenta que todo isto provocou que “a auga dunha das fontes que abastece á aldea de Miramontes xa non é potable”.

Con todo, non é o único incumprimento de Tecnosolos Galaicos SL que, denuncia a plataforma, incumpre diversas leis ambientais. “A empresa realizou prácticas como a deposición de case 4.000 t de residuos procedentes da drenaxe da ría de Noia directamente sobre o terreo; a acumulación de material procedente de residuos no extremo da canteira próximo á planta de elaboración, formando unha parede artificial de varios metros de altura; ou a canalización cara ao exterior da canteira, mediante unha gabia escavada directamente na terra, dos lixiviados dos residuos e supostos tecnosoles acumulados” relatan desde a asociación, prácticas que afectaron a terreos veciñais.

“A sensación é de deixamento total. Pasa o tempo sen que se tomen medidas contundentes, e quen sabe as consecuencias que isto pode traer no futuro”, sentencian amargamente desde a plataforma.