De Alfonso Villares a José Tomé: Marcha Mundial dás Mulleres protesta contra os políticos parapetados nas institucións

A cita: luns 29 de decembro ás 19:30 horas. O lugar: a Praza Campo de San Antonio, ante o Concello de Monforte de Lemos. O motivo: a continuidade do alcalde, José Tomé, á fronte da corporación municipal. A non renuncia de Tomé motivou ao colectivo feminista Marcha Mundial dás Mulleres de Galicia ha convocar unha gran protesta no municipio lucense para reclamar a renuncia de Tomé á fronte do consistorio, onde cren que, despois das graves acusacións que salpicaron ao xa expresidente da Deputación lucense nas últimas semanas, non pode continuar nin un minuto máis.

TOMEI DEBE DIMITIR Ou DIMITIR

Desde Marcha Mundial dás Mulleres decidiron pór pé en parede con esta protesta e Ximena González, unha das activistas da plataforma, celebra a boa acollida que está a ter a mobilización, con resposta por parte non só de mulleres de Terra de Lemos, senón tamén doutros puntos da comunidade galega. Ademais, fai especial énfase no esforzo do feminismo galego, tendo en conta que "son datas complicadas" para esta clase de mobilizacións que "talvez noutro momento poderían ser máis numerosas, pero pensamos que ante este pleno resultaría unha data significativa para ter unha presenza crítica". 

Tras o escándalo, José Tomé dimitiu como presidente da Deputación de Lugo -hoxe en funcións no ente provincial- e foi suspendido preventivamente de militancia, pasando tanto el como os membros do seu equipo de Goberno no Concello monfortino a ser non adscritos. No entanto, Tomei non abandonou a súa acta na Deputación nin renunciou ao bastón de mando, mantendo intacta a corporación municipal. 

Para Marcha Mundial dás Mulleres, nin Tomei, nin ninguén "baixo este tipo de acusacións" pode permanecer na primeira liña política. "O que ten que facer é deixar todos os seus cargos institucionais, independentemente de en que partido ou cales sexan eses cargos que ostente, e defender polas vías que considere, pero fóra da institución", reclama González, insistindo en que as institucións públicas "deben ser espazos libres de calquera tipo de sospeita en relación coa violencia". 

"Con isto lánzase unha mensaxe bastante dura para as vítimas de violencia. Non para estas vítimas en particular, senón para todas, sobre a impunidade que ten a día de hoxe, aínda, a violencia machista", lamenta González, interprentando que "os cargos públicos teñen que dar unha imaxe de ejemplaridadad; o mínimo é retirar dos cargos institucionais", en referencia xa non só a Tomé, senón tamén co exemplo do edil dle BNG en Moraña, Rubén Fernández Monteagudo, suspendido por unha denuncia de violencia machista. 

Aínda que o secretario xeral do PSdeG, José Ramón Gómez Besteiro, recoñeceu na súa comparecencia pública que era coñecedor xa en outubro das actitudes de Tomé a travéz dunha terceira persoa, concretamente a nai dunha das vítimas, desde a plataforma rexeitan sinalar a ninguén neste caso concreto. "Detro das organizacións cada un saberá o que fai, non é unha cuestión na que nos teñamos que meter", incide González, á vez que apostila que, en política, "hai certa tendencia a crer que algunha xente é imprescindible nas institucións, cando deberían ser proxectos colectivos onde, cando alguén non pode estar, outra persoa poida ocupar o seu lugar".

Con todo, si manifestan a importancia de que existan protocolos internos nas organizacións políticas para dar resposta a esta clase de situacións e que esta sexa "áxil". "Protocolos que contemplen a denuncia directa da vítima, pero que tamén contemplen a denuncia de compañeiras e compañeiros que presencian ou coñecen estas violencias. Non só a persoa agredida, senón toda aquela contorna que coñece a existencia dunha violencia ten que ter unha vía para expresar isto nas organizacións e que se tomen as medidas axeitadas en relación con isto", razoa González.

O 'CASO VILLARES'

Un exemplo atópao na reuncia de Alfonso Villares, exconselleiro do Mar denunciado por violencia machista. Onte mesmo un xulgado de Ferrol decidiu arquivar a denuncia, que será elevada á Audiencia da Coruña, onde se pronunciarán respecto diso. "Villares marchouse entre aplausos e abarazos por parte do Partido Popular. Entón tamén o sinalamos e mobilizámonos", lembran desde Marcha Mundial dás Mulleres, onde censuran estes "comportamentos inaceptables a nivel social". 

O goteo de casos nos últimos anos é constante e disparouse nos últimos meses, con exemplos que non se limitan a Galicia, senón que podemos atopar en practicamente toda a xeografía nacional. "Non é unha cuestión da política en concreto", razoa González, "porque a violencia machista é algo que impregna toda a sociedade, é unha cuestión estrutural que nos afecta a todas, que está alí onde hai unha muller e onde hai alguén exercendo o poder, vía cargos, vía responsabilidades ou pola vía que sexa. Dáse en todas as organizacións, en todos os espazos".

"A clave é como respondemos a esa violencia", salienta a activista, consideran que son o que, o como e o cando dos protocolos de cada partido os que deberían someter a análise rigorosa. "No caso de Villares era especialmente sanguento porque, aínda sabendo todo, no mesmo día que abandona o seu cargo, a Xunta e o Partido Popular fan un despregamento de encomios cara a esta persoa que está acusada de algo moi grave, como unha agresión sexual", reitera, á vez que agrega que nos populares "hai un problema, porque non están a funcionar os protocolos que teñen en marcha e terán que revisalos".

Outro elemento a ter en conta é que, mentres que o caso de Villares estalou tras presentar a denunciante, Pomba Lago, a querela nun xulgado. Tomei, en cambio, foi sinalado a través da canle interna do Partido Socialista e cunha denuncia anónima, un sistema que espertou algúns receos con voces que dubidan da eficacia deste mecanismo.

Para González este é un exemplo de que, en materia de violencia machista, aínda imos en cueiros en moitos sentidos, sen contar cunha infraestrutura firme porque "estamos a empezar a narrar as violencias". "As mulleres estamos a empezar a ter unha resposta social fronte á violencia. Antes dicías que foras agredida e ninguén reparaba, nin facía caso, nin tomaba conta, nin nada de nada. Por tanto, estamos a elaborar os procesos que necesitamos para estas denuncias. Uns protocolos funcionan mellor, outros funcionan peor, algunhas canles funcionarán de maneira máis axeitada, outros menos axeitada, haberá organizacións máis lentas, outras máis rápidas. O importante é que, colectivamente, atopemos a vía para poder tratar estes casos e para poder facer fronte á violencia cando nos atopemos con ela e cando coñezamos que existen situacións de violencia", sostén González. 

"DENUNCIAR COLÓCACHE NUN LUGAR DE RECIBIR MOITÍSIMA MÁIS VIOLENCIA"

Nesta "fase de construción da resposta", como a define, cre que hai diversidade de camiños e que a vía xudicial "non é imprescindible para denunciar unha violencia machista", pois hoxe contamos con protocolos que xa o contemplan. "O ideal é que haxa protocolos que permitan iniciar resposta ante a violencia mesmo antes de que a denuncia sexa pola vía xudicial", valora, sen desatender unha cuestión como é a da falta de recursos en moitas ocasións, pois aínda ás portas de 2026 "denunciar violencia machista colócache nun lugar de recibir moitísima máis violencia que a violencia xudicial".

"Isto é un problema. Non podemos pedirlle ás mulleres que denuncien xudicialmente si non temos unha xustiza preparada para dar resposta a estas denuncias. Si non hai un acompañamento psicolóxico, si non hai profesionais que coñecen os procesos de violencia machista, porque non son o mesmo que outro tipo de procesos, si non hai acompañamento para os nenos, si non entendemos que os agresores non poden ter as custodias, ter as visitas cos seus fillos, etcétera, etcétera. Hoxe en día é realmente complicado denunciar, sométeche a moitísimas outras violencias. É unha vía, pero non é a única vía, non pode ser a única vía", subliñan desde a organización.

O vontade de Tomé non parece a de dar un paso ao carón e o próximo 29 de decembro terá que accecer ao pleno de Monforte, seguramente, entre pitos e apupos de decenas de manifestantes. Desde a plataforma din estar "a facer a nosa parte" á espera de que interveñan actores políticos que "terán que darlle unha saída a isto". "Nós cremos que é imprescindible que abandone a alcaldía", insiste González, que non pecha a porta a que a do día 29 sexa a última protesta neste sentido, pois non se pechan a convocar máis mobilizacións para arrincar o novo ano.