Crise no Hospital da Mariña: “222 enfermos esperan 3 meses a ver a un internista en Galicia e todos están aquí"

Outro día máis -e van uns cantos- Raquel Gómez concéntrase con outros compañeiros sanitarios ás portas do Hospital de Burela. Ás concentracións na Mariña fóronse sumando tamén usuarios que, cansados das listas de espera e das viaxes de hora e pico a Lugo, demandan unha mellora atención sanitaria e un investimento maior sobre este hospital. “Algúns veñen todos os días a apoiarnos”, celebra Gómez, que fai unha valoración “moi positiva” destas protestas que cumpren xa o seu primeiro mes de maneira continuada. 

A crise no hospital mariñán non é nova, pero é límite. A situación é cada vez peor e son os propios sanitarios, non centrais sindicais nin plataformas, os que se organizaron para ir á guerra mentres tratan de manter o servizo en pé. “É un apoio de practicamente todo o persoal porque parte do persoal, da nosa frustración a múltiples niveis ao ver a incapacidade que existe no centro para dar unha atención apropiada aos enfermos”, recalca Gómez. 

Afortunadamente, en Burela puideron soportar ben o apagamento do luns e todo funcionou correctamente, aínda que o servizo “foi un pouco caótico”, sobre todo pola caída dos sistemas informáticos e a dependencia dos sanitarios para acceder aos historiais ou tratamentos dos pacientes. “A luz aquí volveu sobre as 17:30 horas, polo que durante a tarde puidemos recuperar a normalidade”, indican.

UNHA “CARRETAXE” DIARIA

Para o que adoita ser o Hospital dá Mariña, o do luns foi un día tranquilo, tendo en conta que este é un hospital que se pode radiografiar polas súas listas de espera: dos 366 galegos que levan máis dun ano esperando por unha cita co cardiólogo, 363 están na Mariña -os outros tres restantes en Lugo-. A de cardiología é unha das áreas onde faltan especialistas, pero tamén en urología ou en medicamento interno, área á que pertence Gómez e desde onde en máis dunha ocasión advertiron atopar ao bordo do colapso. 

“De maneira prolongada vivimos períodos nos que os persoais están a menos do 50%. Isto tradúcese en que para dar atención aos pacientes agudos temos que pechar consultas que non funcionan durante semanas, e cando funcionan fano a medio gas. A atención ambulatoria está completamente caída e a atención aos pacientes agudos fluctúa en función de cantos facultativos hai activos cada día”, relata Gómez. 

A consecuencia directa son as derivacións de pacientes ao centro de referencia, o Hospital Universitario Lucus Augusti, a pesar de que existen camas libres en Burela. “Nos últimos meses as derivacións foron constantes e masivas. Se non hai médicos para atendelos en planta téñense que trasladar”, recoñecen desde o hospital, onde só quedan aqueles que non poden ser trasladados ou que directamente rexeitan ir a Lugo pola cuestión que sexa. 

“Hai días nos que hai que trasladalos a todos porque en planta somos poucos e os cocientes cóbrense e excédense. Levamos anos traballando con cocientes por encima do permitido. Vemos a moitos máis pacientes dos que deberiamos ver para asegurar unha atención óptima”, lamenta Gómez, que asegura que desde o persoal sanitario “facemos o que podemos”. 

A “carretaxe” de pacientes ao HULA en escenarios que en Burela definiron como “propios dunha guerra”, non é nin moito menos un feito illado e puntual: “É todos os días”. “É unha orde para o traslado porque non hai médicos suficientes. É unha situación diaria xa non só a nivel de hospitalización, senón tamén para pacientes ambulatorios, trasladando a pacientes para consultas ou probas que poderían facer neste mesmo centro se houbese suficientes especialistas”, denuncia, o que provocou, por exemplo, que no hospital da cidade amurallada hoxe teñan que realizar xornadas extraordinarias para poder realizar endoscopias. 

“Isto ten unha gran repercusión que afecta a diagnósticos como o cancro e outras patoloxías importante. Ten unha relevancia pronóstica moi importante no enfermo polo tempo que pasa desde o diagnóstico até o tratamento, porque pode variar o prognóstico vital. Estamos a xogar coa vida das persoas e hai que ser sensatos”, insiste Gómez. 

“NON HAI UNHA DISTRIBUCIÓN EQUITATIVA”

Pregúntana que se farán moitos é por que motivo hai tantas dificultades para contratar a persoal sanitario para o hospital mariñán. Trátase dunha dificultade que, aparentemente, están a atopar todos os centros do SERGAS, e o persoal reflexiona sobre iso, considerando que os seus problemas son froito de “unha moi mala xestión ao longo do tempo”.

“Non é algo que ocorrese en tres meses, é o resultado de persoais deficitarios. Non hai médicos para contratar por unha mala planificación das taxas de reposición durante anos. Tiñan que prever que se ían a xubilar moitos médicos e que a planificación a medio e longo prazo debía ser outra”, reiteran.

Sobre isto, Gómez condiciona tamén as carencias ás “condicións precarias” que veñen propondo aos sanitarios desde hai anos, incentivando así a fuga de talento a outros países ou á sanidade privada. Ao tempo, menciona que os persoais no caso da Mariña “están infradotadas” pola particularidade poboacional que se dá neste territorio.

“É unha poboación de máis de 70.000 habitantes e os persoais están dotas para unha poboación menor, pero é que encima non se ten en conta a cantidade de persoas que non están censadas pero que teñen aquí a súa segunda vivenda nin os moitos que elixen A Mariña como destino vacacional”, razoa. 

“Non hai unha distribución equitativa de recursos”, reprocha Gómez, entendendo que “pode haber unha dificultade para contratar, pero é de xustiza que todos os pacientes teñan o mesmo acceso”. “Hai que ver que recursos ten a área sanitaria e repartilos de maneira equitativa para que todos gocen da mesma carteira existencial. Hoxe existe unha hipertrofia nos hospitais de terceiro nivel en detrimento de os comarcais, ademais dun proceso de estabilización e oposición mal deseñados, resolvendo procesos de 2022”, censura. 

LISTAS DE ESPERA INTERMINABLES

Neste caldo de cultivo, os datos indican que o tempo medio para que un paciente sexa visto por un internista en Galicia é de 54,4 días. En Lugo é de 12,6 e en Monforte de 14,5. A cifra dispárase porque na Mariña o tempo de espera chega até os 106,6 días nesta especialidade. “Hai 222 enfermos esperando máis de tres meses por unha cita cun internista en Galicia e todos están na Mariña”, resume Gómez sobre a situación extrema na que se atopan.

Así as cousas, o diálogo parece non avanzar para tratar de reverter estas listas de espera. “Non é unha guerra persoal contra ninguén. Queremos que nos escoiten, que se mostren abertos ao diálogo e que busquemos unha solución para deixar de ser unha zona abandonada”, aspira Gómez, lanzando a pelota ao tellado tanto dos xestores locais como do Conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño.

As protestas continuarán nos próximos días e o persoal agora o que valora é aplicar outras medidas, algo que descubrirán si non hai unha resposta das autoridades sanitarias. Por agora, nestas semanas a resposta é o silencio. Mentres, a lista de espera é cada día un pouco máis longa…