Iván Puentes (PSdeG): "Pontevedra está algo adormentada; debemos pola no mapa do emprego de verdade"

O profesor e investigador na Facultade de Relacións Públicas e Comunicación Política da UVigo celebrou a súa posta de longo o pasado sábado arroupado polo núcleo duro da cúpula do PSdeG. Nesta conversación con Galiciapress (parte da serie de entrevistas con candidatos que empezou esta semana coa entrevista á alcaldable do PP en Vigo), detalla a súa proposta para unha Pontevedra "adormentada", incapaz di de reengancharse ao proceso de industrialización da comunidade e que en 24 anos fixo "moitas cousas boas" pero que necesita "unha marcha máis".

A incógnita sobre si será Formoso ou Besteiro o candidato do PSdeG á Xunta, as opcións de revalidar o goberno na Deputación de Pontevedra ou a súa postura con respecto a Ence son outras das claves deste diálogo cun político que, sen ser maior, atesoura moita experiencia municipal, pois foi alcalde de Fene (2007-2011) e é actual edil de Desenvolvemento Sostible e Medio Natural en Pontevedra.

Coa súa candidatura péchanse as incógnitas ao redor das candidaturas socialistas nas cidades galegas. Con gobernos do PSdeG en cinco das sete cidades, só se resisten Ourense e Pontevedra, cun goberno de coalición, iso si. Unha praza difícil a do Lérez… 

Non é un partido fácil, nin o foi nos últimos 24 anos. É a única cidade na que nunca gobernamos en democracia. Ninguén dixo que fose fácil, pero ninguén dixo que fose imposible, e se algo aprendemos en política é que non hai nada imposible. Lembraba no mitin do sábado que en 2015, cando lanzamos a campaña das municipais, diciamos que o voto era importante para o Concello, pero que ninguén pensaba cando votaba en clave provincial, e é moi importante porque podemos facer que a Deputación de Pontevedra deixase de estar presidida por Louzán. Parecía un imposible, pero levamos xa oito anos de goberno socialista, e Louzán que parecía imposible que perdese unhas eleccións perdeunas. Parecía que o destino inevitable de Galicia era un goberno eterno de Fraga e perdeu contra Touriño. A política son ciclos, non imposibles, e este ciclo de 24 anos de goberno do BNG creo que necesita un cambio, unha renovación, e sen ser fácil, non son un iluso, pero si é posible.

Durante a súa posta de longo viuse unha imaxe de unidade no socialismo galego coa que parecen pechar a fractura aberta no verán de 2021 e posteriormente coa vitoria de González Formoso pola secretaría xeral. Agora o clima parece de novo de normalidade no PSdeG. Mergullámonos definitivamente nunha nova etapa?

A cidadanía valora moitas cousas á hora de votar, pero hai unha igual para dereita e esquerda, e é que resulta difícil lograr a confianza se perciben que non hai estabilidade, cando hai barullo e non hai entendemento entre eles. Efectivamente, ao longo da historia do PSdeG houbo moitas etapas e moi diversas, pero si vemos os resultados electorais vemos que chegamos aos gobernos cando o partido está tranquilo e unido. 

Non quere dicir que non haxa uniformidade, que non existan os versos soltos, e é bo que os haxa, pero neste momento no PSdeG, afortunadamente, vivimos unha época de estabilidade e calma, unha época coa inmensa maioría do partido estando ao que ten que estar: a traballar cada concello, que é o que se escenificou o sábado pasado, pensando nun proxecto de país e conxunto, porque despois das locais veñen as xerais, e despois as autonómicas. Ao final en España, e en Galicia particularmente, todos os procesos de cambio político empezan a construír polas municipais, e hoxe hai os elementos necesarios para que se poida recuperar esa iniciativa política do PSdeG no conxunto do país. 

O único tema pendente é saber si será Formoso o que vaia pelexar polo goberno da Xunta ou si será Besteiro. Ten un favorito? 

Formo parte da dirección nacional con Valentín (González Formoso), que é un amigo persoal e non só un líder, e con Besteiro estiven tamén na dirección nacional e tamén é moi amigo. Creo que non se exporá esa dicotomía. Besteiro non dixo si quere ou non quere ou o que pretende facer e Valentín foi claro, se Besteiro quere o dará un paso ao carón. Veremos o que pasa, pero a candidatura do PSdeG non vai ter tinguiduras bélicas nin tinguiduras de fractura nin división.  O partido hase de sentar, falará e dará o seu apoio ao candidato que entenda que está en mellores condicións para relevar ao Partido Popular no Goberno de Galicia. 

"SOMOS A CANDIDATURA INCONFORMISTA"

Releva a Tino Fernández, que levaba máis dunha década no concello. Que recalcaría do seu antecesor nestes últimos catro anos formando parte do goberno local? O certo é que na área de Deportes logrouse atraer á cidade unha gran cantidade de eventos…

Resaltaría dous ou tres cousas moi positivas. Primeiro que é unha persoa que sempre deu a cara, que defendeu ao PSdeG en Pontevedra en momentos certamente complicados desde o punto de vista electoral. 

E é unha persoa que á fronte de Deportes, que creo que é a área na que goza e iso é moi bo, porque se lle nota, e conseguiu dous fitos: ter unha actividade moi importante na captación de grandes eventos, algo que forma parte da estratexia do grupo socialista non só en deportes, senón que sexan capaces de ser eventos de actividade económica, que traian xente á cidade, danlle publicidade e xeran riqueza; e fixo unha cousa nova, que é unir deporte e saúde, e despregou por todos os barrios unha ampla campaña e programa de vida saudable vinculados á actividade física e ao deporte. Foi algo novo e algo que deixa para o futuro e que se continuará máis adiante no próximo mandato. 
 

Era tan urxente un cambio xeneracional en Pontevedra? Que pode achegar Iván Puentes para pór esa “nova marcha” á cidade da que falaba e cales serán os puntos crave do seu programa?

Cando se expuxo o proceso de primarias discrepamos da situación na que estabamos e decidimos expor unha alternativa, que é a razón fundamental que diferenza unha candidatura doutra. Eu falaba no seu momento dunha situación máis inconformista ante outra máis conformista. Creo, con toda a lealdade do mundo, e sabendo que existe un pacto de goberno que temos toda a vontade de cumprir, entendo que como socios da coalición temos que xogar un dobre papel: un de responsabilidade e de garantir a gobernabilidade; outro de iniciativa propia, de visibilización das ideas e opinións independentemente da coalición de goberno.

Iso é o que se botou en falta e o que nos fixo saber a cidadanía nestes tres anos. Fíxose o básico ao facer a cidade gobernable e dar estabilidade ao goberno municipal, que é o imprescindible que pide a cidadanía. Pero, ademais diso, que diferenza ao PSdeG do BNG? Que propostas concretas ten? Predicamos co exemplo nas nosas concellerías, dándolles unha enerxía e unha actividade moi reseñable, pero creo que era necesario, e iso estamos a tentar facer, marcar ese perfil propio e marcar un proxecto de cidade que non é o do PP nin o do BNG. O do PP é un proxecto onde todo o que se fixo en 24 anos está mal, que a cidade é horrible, que todo funciona mal… E o do BNG é a visión dun paraíso onde está todo feito, onde a cidade é perfecta e onde só hai que peonalizar algunha rúa máis. 

Cremos que non, que hai un punto intermedio no que nos defendemos. Vivimos nunha cidade transformada radicalmente nos últimos 24 anos polo BNG e polo PSOE, que isto ás veces parece que se esquece porque neste tempo colaboramos na acción de goberno, pero é un modelo de cidade que ten moitas patas por desenvolver: o emprego, a capacidade de captar empresas que se asenten na cidade, a atención social para que se desenvolvan moito máis do que conseguimos estes catro anos, falta unha atención específica a colectivos como os maiores, con necesidades concretas nunha cidade que precisa complementos específicos para estas persoas… Falta pór a Pontevedra de verdade no mapa da actividade económica, da riqueza e o emprego, como capital de provincia que é, á marxe de ser recoñecida mundialmente como modelo de peonalización, algo que defendemos, que nos parece marabilloso, que manteremos o día que gobernemos desde a alcaldía. Pero faltan máis cousas.

"Que diferenza ao PSdeG do BNG? Que propostas concretas ten? Predicamos co exemplo nas nosas concellerías"

No seu discurso falou moito de Lores e o esgotamento despois de 24 anos de goberno. Acrecentouse ese cansazo na última lexislatura?

Si, sendo sincero. Realmente percibimos unha inercia de algo que funcionou moi ben, pero que non pasa de aí. Pero a entendo, humanamente, e así o dixen. Lores é unha boa persoa, Lores é probablemente o mellor alcalde que tivo a cidade até agora, pero creo que como todo na vida esgótase, e os procesos e os proxectos esgótanse. E é comprensible que despois de 24 anos un non teña nin a mesma ilusión, nin as mesmas ganas, nin as mesmas ideas dos seus inicios. Creo que iso é algo que a xente percibe. O que faltou até agora, e no anterior mandato xa se viu coa caída dun concelleiro, foi a aparición dun proxecto que soubese ilusionar, enganchar e dicirlle á xente que existe unha alternativa, non para desandar, senón para manter o feito nestes 24 anos pero que expón ir máis aló, non conformar e meter unha marcha máis á cidade e empezar a traballar os temas que quedaron de lado. 
 

No seu día fixen miña unha frase que me dixo unha señora que sostiña que a cidade está moi bonita, onde todos vivimos encantados, pero que está algo adormentada desde hai uns anos, á que lle falta a iniciativa doutras cidades. Iso vese claramente, cando un pensa en Vigo, en Ferrol, na Coruña, en Santiago…son cidades das que todos os días vemos titulares en prensa de centos de proxectos empresariais, que pelexan coa Xunta e o Goberno de España para conseguir que determinado investimento chegue á cidade… En Pontevedra falta iso. Non hai ningún proxecto no que goberno, empresarios, sindicatos, cidadanía, vistamos todos a camiseta da cidade e todos a un tempo para lograr algo. Non o hai. E é un proxecto de presente e sobre todo de futuro, porque o que consigamos agora significará que mañá a cidade teña actividade e que conte ou non entre as cidades que moven a economía galega e marcan o presente e o ritmo do país. 
 

"ES PRACTICAMENTE IMPOSIBLE QUE O PP RECUPERE ALGUNHA DEPUTACIÓN"

Máis aló das cidades, na provincia promete que haberá unha loita encarnizada en maio pola Deputación. O PPdeG parece decidido a disputala e para iso nomeou como candidatos ás alcaldías de Baiona e Ponteareas a figuras relevantes como Vázquez Almuiña e Nava Castro. Ve ansiedade no PP para arrebatar a Deputación? 

Levan moito tempo tentándoo. Ao final cando din que “Galicia é do PP”, a ver, a Xunta foi gobernada moito tempo, e aínda así houbo dúas lexislaturas que non foron dos populares, pero se baixas ás cidades, o PP non goberna en ningunha das cidades de Galicia e só nunha das tres deputacións, e de raspallón co altísimo prezo de proclamar e manter a Jácome para manter a Deputación de Ourense. 

O PP está desesperado porque leva moito tempo con pés de barro. Ten a presidencia da Xunta, pero por abaixo ten moi pouca cousa. É normal a súa desesperación, pero poden facer moitas fichaxes, pero non por fichar aos máis coñecidos gáñanse partidos. O partido gáñase adestrando, con traballo, con presenza no territorio e con tempo, non con fichaxes de última hora. Véxoo complicado, practicamente imposible que poidan recuperar ningunha das tres deputacións. E a de Pontevedra é das que está especialmente consolidada e non vexo posibilidade de que o PP poida recuperar o control dunha deputación que, con Ourense, foi o exemplo da política máis caciquil que podía facer a dereita neste país, cunha figura como Louzán moi afastada de responder aos mínimos parámetros democráticos. A cidadanía viu o cambio e mesmo os alcaldes do PP viron o cambio ao ver que agora hai unha Deputación transparente, que reparte os fondos obxectivamente. Na rúa non hai vontade de cambio para a Deputación.  
 

Pero neste tempo a Deputación tamén estivo marcada por procesos como as condenas por enchufismo que afectan de forma directa á familia de Carmela Silva. Pode pasar factura no electorado ou pesarán máis as xestións realizadas e os éxitos destes catro anos?

Creo que o importante é a situación persoal, legal e xudicial dos políticos, e Carmela Silva é que nin sequera estivo investigada nin tivo o máis mínimo rozamento legal con este asunto. Non entendo que iso poida afectar de ningunha maneira. Creo que se valorará unha xestión sen tacha ao longo de oito anos. 

"ENCE SI, PERO NON AÍ"

No plano económico un dos temas que máis preocupación esperta na cidade é o futuro de Ence, cuxa continuidade en Pontevedra esclarecerase pronto, unha vez se coñeza o pruninciamento do Tribunal Supremo. O Concello presentarase no proceso como parte da denuncia pola saída da empresa da ría. Cal é a súa postura ao redor disto e, no caso de que Ence abandone Lourizán, por onde pasa o futuro industrial da cidade? Como edil de Desenvolvemento Sostible e Medio Natural terá moito que dicir…

A postura do PSdeG é clara: Ene non está no lugar ideal en Lourizán. Xa no seu día, cando o PP lle concede unha prórroga de 60 anos dunha forma absolutamente irregular, co goberno en funcións, e cunha prórroga que até os defensores máis acérrimos entendían que era excesiva como tamén o entendeu a Audiencia Nacional, defendemos que Ence ten que permanecer en Pontevedra e na súa zona de influencia. Entre todos temos que buscar os recursos e a alternativa para que non se marche e quede, pero nunha localización axeitada, que non xere o impacto que provoca hoxe, pero que poida seguir contribuíndo ao emprego e a riqueza na comarca.
 

O problema é algo que dixemos hai quince anos e cando se asinou a prórroga. Se o Supremo decide a saída de Ence perderiamos xa moito tempo en buscar a alternativa, enrocados como o PP e a empresa na tese de que o traslado é inviable, cando todos sabemos que é posible e que estaba acordado e practicamente asinado durante o bipartito, cando a empresa sabía e aceptaba que o traslado era posible. Se o era entón o é hoxe, só fai falta ver as condicións, a que están dispostos a Xunta e o Goberno de España e todas as administracións implicadas. Pero a postura dos socialistas é a de sempre: Ence si, pero non aí. 

"Todos sabemos que é posible e que estaba acordado e practicamente asinado durante o bipartito, cando a empresa sabía e aceptaba que o traslado era posible. Se o era entón o é hoxe"

Os próximos anos, co impulso dos Next Generation, Galicia promete ser un elemento crave en sectores como as renovables e con outros proxectos de calado. Onde proxecta que se situará Pontevedra nese proceso de dinamización económica?

Os Next Generation teñen dúas patas. A primeira é puramente pública, vinculada á administración e á captación de fondos que chegan ao Concello ou que se invisten directamente na cidade para diversos retos e actividades, como o reverdecimiento e a loita contra o cambio climático. Aquí ao Concello tócalle un labor importante, a de ter estratexias e proxectos que poidan captar eses fondos europeos. 

Particularmente temos un, que é o ‘Pontevedra Flúe’, que é está enfocado á naturalización da ría, o río Lérez e os seus humidais anexos e afluentes, que xa logrou un éxito importante, no último ano e medio captamos 7,5 millóns de euros para investir en Pontevedra. Isto permite tres cousas: traer ese diñeiro aquí para darlle diñeiro a empresas e traballadores de Pontevedra e crecer na súa cidade, que as cousas estean feitas significa contar con espazos urbanos gañados para o lecer e transforman urbanisticamente á cidade, dedicando recursos ao verde e ao azul e non tanto ao cemento, e con eses espazos rexenerados sumamos atractivos turísticos, atraendo visitantes nun turismo de calidade que siga incrementando ese motor económico. Hai que seguir traballando, porque os fondos son moitos, pero non dá para todo e as cidades competimos entre nós.

A segunda parte é a relacionada con eses fondos europeos que poidan vir para iniciativas privadas. Galicia identificou 26 proxectos dos chamados tractores, iniciativas máis importantes para captar os fondos. Deses 26 proxectos, que suman uns 4.000 millóns de euros, en Pontevedra hai 0. Na cidade e a comarca. Somos a única cidade galega que non captou ningún, as demais contan con polo menos un. E pregunto, que falla? Os empresarios? Temos empresas e empresarios en sectores que mesmo son líderes do mercado a nivel mundial. A diferenza é que no resto de cidades hai unha maquinaria ben engrasada entre sindicatos, empresarios e administración que traballa neste tipo de iniciativas, que van da man, e aquí falta construír iso. O reto que temos é crear esa maquinaria e engrasar ese mecanismo para que, desde o Concello, os axentes económicos poidan acceder a eses fondos e participar na dinamización que asentar aquí os grandes proxectos empresariais. Non está só na nosa man, pero podemos axudar como administración a expor e que eses proxectos sexan tidos moi en conta.