A espera para a Dependencia sobe a 349 días en Galicia, a cuarta peor de España

Galicia atópase entre as comunidades autónomas con maior tempo de tramitación na lista de espera da dependencia, en concreto, son 349 días os que pasan desde que se solicita ata que se resolve.

Os datos correspondentes ao período de xullo a setembro de 2025 revelan que Galicia se sitúa entre as comunidades con peor desempeño neste indicador, moi por encima de rexións como Ceuta, que lidera con só 66 días de tramitación, seguida de Castela e León con 113 días e o País Vasco con 130 días. Iso a pesar de que o tempo medio para resolver un expediente acurtouse de maneira substancial desde 2020.

O ministerio sinalou que todas as comunidades son conscientes do problema e traballan para reducir os tempos de espera, aínda que recoñece que a valoración de solicitudes é competencia autonómica. Esta circunstancia converte a mellora da xestión galega nunha responsabilidade directa da Xunta de Galicia.

O tempo medio de xestión galego de 349 días supón unha lixeira subida respecto dos 342 días rexistrados en xuño, aínda que mantén unha redución de 57 días respecto ao pico alcanzado en 2021. Esta cifra contrasta significativamente co mellor desempeño nacional e evidencia as dificultades estruturais que atravesa o sistema galego de atención á dependencia.

En canto ao número de beneficiarios con prestación efectiva, Galicia presenta un nivel intermedio dentro do conxunto autonómico. Aínda que a taxa de beneficiarios por cada mil habitantes maiores de 65 anos é algo inferior á media española, a comunidade mellorou a súa posición relativa nos últimos exercicios grazas ao incremento dos servizos profesionais, especialmente a atención domiciliaria (SAD) e a teleasistencia.

As dificultades estruturais do sistema galego de atención á dependencia están determinadas por distintos factores que impactan tanto a xestión administrativa como a capacidade de resposta ante unha demanda crecente de solicitudes. O principal escollo reside na lentitude na valoración de grao de dependencia, proceso que depende directamente dos servizos autonómicos e que concentra o maior atraso na tramitación, situando a Galicia entre as comunidades con maiores tempos de espera no ámbito nacional. 

Esta situación obedece a unha saturación progresiva dos equipos de avaliación, debido ao aumento constante de solicitudes motivado pola presión demográfica e o envellecemento da poboación. Os recursos humanos e materiais asignados á valoración resultan insuficientes para dar resposta ao volume crecente, xerando un auténtico pescozo de botella administrativo. A isto súmase a rixidez normativa, que retarda os trámites e limita a flexibilidade na xestión, impedindo unha adaptación eficaz ás circunstancias cambiantes do sistema.

O pescozo de botella na valoración

A secretaria de Estado de Dereitos Sociais, Rosa Martínez, explicou que o problema principal concéntrase na fase de valoración de grao, unha competencia que recae directamente sobre as comunidades autónomas. "Desde que unha persoa fai a solicitude ata que ten a resolución de grao aí é onde se produce o maior incremento de días", precisou Martínez durante a presentación do informe.

O ministerio atribúe estes atrasos a un "pescozo de botella" xerado polo incremento constante de solicitudes, que provoca saturación nos equipos de valoración autonómicos. Con todo, Martínez destacou que unha vez obtida a resolución de grao, o tempo para recibir a prestación mellorou considerablemente.

Redución nacional da lista de espera

A nivel nacional, 174.406 persoas atópanse actualmente na lista de espera da dependencia, o que representa unha redución do 9,8% respecto de setembro de 2024. Esta cifra supón 18.851 persoas menos esperando por unha resolución ou prestación efectiva.

Do total de persoas en lista de espera, 99.751 xa teñen resolución de grao pero levan máis de seis meses sen recibir prestación sen motivo xustificado. Outras 68.246 persoas permanecen pendentes de resolución de grao con máis de seis meses de espera, mentres que 13.205 beneficiarios teñen prestación recoñecida pero non efectiva tamén con máis de medio ano de demora.

A pesar dos problemas de tramitación, o sistema rexistra cifras marca en prestacións efectivas. Durante 2025, 1.575.682 persoas reciben actualmente unha prestación efectiva, o que supón un incremento do 8,5% respecto de 2024 con 123.168 persoas máis atendidas.

O número total de prestacións recoñecidas ascende a 2.274.461, cun crecemento do 11,2% respecto ao mesmo período do ano anterior. Estes datos reflicten, segundo o ministerio, unha tendencia sostida de expansión do SAAD que mantén a súa capacidade para incorporar máis beneficiarios.

O sistema atende actualmente preto de 2,5 millóns de solicitudes, un 6,5% máis que hai un ano e case un 23% máis que hai cinco anos. Este incremento responde fundamentalmente á presión demográfica e ao envellecemento progresivo da poboación española.

Durante os últimos seis meses, o número de persoas con prestación efectiva aumentou en 68.520, alcanzando cífraa marca actual. Esta expansión demostra a capacidade de crecemento do sistema a pesar das dificultades de tramitación que enfrontan algunhas comunidades.

Os datos revelan que a dependencia ten un marcado rostro feminino. As mulleres representan o 62% do total de solicitantes (1.408.385 mulleres fronte a 864.180 homes), e o perfil predominante é o dunha muller maior de 80 anos.

Do total de beneficiarios, o 52,3% supera os 80 anos (1.189.128 persoas), o que reflicte a concentración da dependencia nas franxas de maior idade. Esta realidade replícase no ámbito dos coidados, onde as coidadoras non profesionais son principalmente mulleres (72,3%), das cales máis do 72% teñen máis de 50 anos e coidan principalmente aos seus proxenitores.

A feminización esténdese tamén aos coidados profesionais, un sector onde máis do 80% das traballadoras son mulleres, evidenciando a sobrecarga de xénero que caracteriza todo o sistema de atención á dependencia.

Retos pendentes para Galicia

A tendencia sostida de crecemento do sistema e a redución nacional das listas de espera demostran que é posible mellorar a eficiencia sen comprometer a calidade da atención. Para Galicia, o reto consiste en adaptar as súas estruturas administrativas ao volume crecente de solicitudes e optimizar os procesos de valoración para reducir significativamente os actuais 349 días de tramitación.