Que emails podo mandar a un alumno? ou Podo gravar ao profe en clase?, cuestións que abordará nova lei

O Goberno galego ha dado luz verde este luns, na súa reunión semanal, a iniciar a tramitación da futura lei autonómica de educación dixital, que o presidente galego, Alfonso Rueda, confía en poder aprobar antes de que finalice este ano ou, como moi tarde, no primeiro trimestre de 2026. O obxectivo é que entre en vigor no próximo exercicio e que regule, entre outras cuestións, as mensaxes por vía dixital de docentes e alumnos fóra do horario lectivo.

Segundo explicou Rueda, que incorporou esta lei no programa electoral co concorreu aos comicios de febreiro de 2024, na comparecencia posterior ao Consello da Xunta, o Executivo autonómico quere continuar avanzando na "regulación" das novas tecnoloxías e da intelixencia artificial (IA) no ámbito educativo.

Deste xeito, o desenvolvemento da futura norma empezará cunha primeira fase de consulta pública. Ante os avances no ámbito dixital, o seu espírito é "regular os dereitos e deberes de toda a comunidade educativa --alumnos, docentes e familias-- ante unha nova realidade "que xa está aquí e que vai evolucionar moitísimo".

Así, o Goberno galego quere "regular" como ten que ser a comunicación dixital entre alumnos e docentes "fóra do horario lectivo", o uso de ferramentas de IA na actividade educativa, ou previr "condutas contrarias á convivencia".

Por exemplo, abordaranse os correos electrónicos entre docentes e alumnos e o resto de comunicación por vía dixital fóra do horario lectivo ou as cuestións relativas á "gravación" das clases e que se fai con devanditos recursos.

A previsión de Rueda é que a norma quede aprobada antes de que finalice este ano ou no primeiro trimestre de 2026 exercicio no que entrará en vigor. Dependerá, recalcou, das "achegas e resultados" das consultas efectuadas coa cidadanía e os distintos colectivos.
 

COMUNICACIÓN DIXITAL FOSE DE HORARIO LECTIVO
Máis en detalle, o texto no que se vai a comezar a traballar e que, defendeu a Xunbta, é "inédito" tanto a nivel estatal como europeo, regulará os dereitos e os deberes de todos os membros da comunidade educativa --administracións públicas, centros educativos, docentes, alumnos e familias-- ante a nova realidade derivada da transformación dixital no ensino.

De feito, para desenvolver este novo marco normativo, vaise a iniciar o procedemento de consulta pública previa no Portal de Transparencia da Xunta e, paralelamente, abrirase un proceso de diálogo con todos os colectivos implicados que abarcan os centros educativos, o profesorado, as familias a través das asociacións de pais e nais, e expertos en tecnoloxía, entre outros.

O texto recollerá cuestións como a regulación da comunicación dixital entre docentes e alumnado fóra do horario lectivo, o aproveitamento responsable da intelixencia artificial, as condutas contrarias á convivencia no campo dixital ou a gravación de clases.

Así, farase especial fincapé en aspectos como o benestar dixital, a privacidade e a protección de datos, o dereito á identidade dixital e á intimidade e a accesibilidade universal.

A Consellería de Educación quere liderar un debate baseado en evidencias científicas e en investigacións co fin de elaborar un texto "rigoroso" para blindar o sistema educativo galego do segundo cuarto do século XXI como "un sistema de calidade, de igualdade e de equidad aproveitando as oportunidades de mellora que brindan as novas realidades como é a intelixencia artificial, entre outras".

Precisamente, Educación vai desenvolver o proxecto EdugalIA, centrado na mellora da gobernanza e no procesamiento de datos a través da intelixencia artificial, para, entre outras finalidades, incidir na prevención do abandono escolar.

Este proxecto --que logrou 9,9 millóns no proceso estatal de Compra Pública Innovadora e do que Rueda tamén proporcionou máis detalles este luns- permitirá a creación do expediente dixital único do alumnado e establecerá un novo modelo no acceso de estudantes e familias á información de interese, cun punto único de contacto e ferramentas informáticas específicas.

FERRAMENTAS DIXITAIS 
A Xunta resalta que o traballo da Consellería para a elaboración desta nova Lei de educación dixital parte da experiencia vivida durante a pandemia, cando "se demostrou a capacidade tecnolóxica do sistema educativo como un elemento crave para garantir o acceso á educación en igualdade".

No entanto, tamén foi un momento fundamental para identificar as necesidades de regular cuestións sobre o uso de ferramentas dixitais na contorna educativa e nos procesos de ensino-aprendizaxe.

Así pois, o novo texto lexislativo abarcará todo o ecosistema STEM nun sentido amplo, o que vai máis aló do uso de pantallas e dos dispositivos electrónicos, xa que abordará os principios e as habilidades da ciencia e da matemática na resolución de retos que supoñan o despregamento do pensamento computacional.

APOIO Ás ANPAS
Noutra orde de asuntos, o Consello informou dunha nova convocatoria de axudas para que as Asociacións de Nais e Pais (Anpas) dos centros educativos poñan en marcha ao longo deste ano programas que fomenten a igualdade e a prevención da violencia machista, así como actividades que faciliten a "conciliación e a corresponsabilidade" nas familias.

O Executivo autonómico destina un millón a esta convocatoria de axudas que nos próximos días publicarase no Diario Oficial de Galicia (#DOG).

A previsión é que máis de 40.000 escolares participen nos programas que se desenvolvan ao longo deste ano con estas achegas. A contía mínima da subvención é de 3.000 euros e pode chegar até os 20.000 para iniciativas de conciliación e corresponsabilidade de federacións ou confederacións de asociacións de nais e pais.