Paco Rodríguez (PSdeG Ourense) “Un cogobierno co BNG podería ser viable”

Francisco Rodríguez (Ourense, 1954) cre que Ourense está nunha situación extraordinaria, coa imaxe polos solos tras os escándalos do alcalde Gonzalo Pérez Jácome. Por iso, di, arríscase a volver á política, convencido que coa súa experiencia -foi alcalde durante cinco anos até 2012- pode facilitar grandes pactos, unha novo PXOM por exemplo.

Ex-director dun instituto de secundaria, nesta entrevista o profesor xubilado móstrase moi preocupado pola falta de expectativas na cidade, capital da provincia máis envellecida de España. Como solución, propón crear vivenda pública, concretamente na zona da estadión de Adif, nos que tamén se podería levantar un hotel e un centro comercial, que non competise co comercio local.

Rodríguez volveu á primeira liña pública tras o arquivo definitivo da Operación Pokemon, na que chegou a ser arrestado, e un rifado congreso local entre os dous bandos que conviven no partido a nivel local, un máis próximo ao ex-secretario xeral Gonzalo Caballero e outro máis próximo á actual dirección de Valentín Gonzalez Formoso.  ‘Paco Rodríguez’, como todo o mundo coñéceo na cidade, non se molla por agora nas cuitas internas do partido a nivel galego, argumentando que el non ten cargos orgánicos no PSdeG Ourense.

Hai que deixar traballar á xustiza xa que desde o punto de vista político Jácome nin está nin lla espera; tampouco sorprende a ninguén creo, pola súa actitude prepotente e arrogante 

A actualidade manda. Varios audios mostran ao alcalde presuntamente tentando endosarlle multas a funcionarios inocentes e planeando como usar diñeiro en B na campaña Gonzalo Pérez Jácome debería dimitir agora ou o xusto é que os ourensáns dean o seu veredicto nas urnas?

Creo que esa é unha decisión que ten que tomar el persoalmente. Na miña opinión, eu creo que a situación que se está vivindo, como consecuencia que cada día están a aparecer estes audios, con acusacións que eu creo gravísimas pois estamos nun contexto onde politicamente eu creo que o oportuno sería dimitir. Iso sería o correcto, pero cando esa persoa considera que non quere ou non o debe facer, pois obviamente a partir de aí entramos noutro territorio que é o territorio da xustiza.

En calquera  caso, a min o que me parece é que o que está a suceder agora mesmo en Ourense é extremadamente grave, creo que nos sitúa no foco mediático a nivel estatal e a visión que outra xente pode ter do que está a suceder en Ourense a verdade é que é triste e lamentable. Gustaríame que non fose así. pero iso é o que hai. En consecuencia vai haber que deixar traballar á xustiza xa que desde o punto de vista político até agora el nin está nin lla espera e tampouco sorprende a ninguén creo, pola súa actitude prepotente e arrogante que practicou nos últimos anos.

Se os cidadáns, esperemos que non sexa o caso, situásenos en segundo lugar, temos tamén a disposición de ser responsables e maduros á hora de chegar a acordos, tamén puntuais, en proxectos estratéxicos para facer gobernable esta esta cidade

A última enquisa, publicada este fin de semana, sitúalle en segunda posición, aínda que non lonxe de Manuel Cabezas (#PP). Descartado, como parece, calquera pacto co alcalde Gonzalo Pérez Jácome (DO), que opcións reais ten o PSOE de lograr a alcaldía?

O PSOE é un partido de goberno e en consecuencia ten que aspirar a gañar as eleccións e sacar unha maioría suficiente. Esa é a intención e é polo que estamos a traballar e polo que imos pelexar. Obviamente, até o día 28 hai que esperar que se pronuncien os cidadáns de Ourense democraticamente e despois a partir de aí abrir todas as opcións. Eu si pódoche adiantar que, máis aló do que o teu ben dis, neste momento o Partido Socialista e o PP, segundo a tendencia que mostran as enquisas, estamos aí, moi parellos. Ademais a última enquisa respecto da anterior ponnos digamos que subindo e o PP está a baixar, pero devandito isto o que si é certo é que aquí en Ourense houbo unha experiencia de cogobierno entre o Partido Socialista e o  BNG e que chegado ao momento se fose posible esa saída pois habería que valorala con tranquilidade e  podería ser viable.

A partir de aí, en Ourense hai unha situación de anormalidad, de anormalidad democrática mesmo. Non é normal que un partido político goberne unha cidade de 105.000 habitantes con tres concelleiros. Non sucede en ningún sitio. Estamos nunha situación excepcional. Haberá que tomar posicións responsables tendo en conta a situación excepcional.

É necesario agora mesmo desde o exercicio da sensatez, da responsabilidade, da madurez, pór a Ourense no foco prioritario antes que ningunha outra consideración por moi lexítima que sexa desde o punto de vista partidario. Se nós estamos como lista máis votada, obviamente tentaremos tamén chegar a acordos puntuais para todos aqueles proxectos estratéxicos. Se os cidadáns, esperemos que non sexa o caso, situásenos en segundo lugar, temos tamén a disposición de ser responsables e maduros á hora de chegar a acordos, tamén puntuais, en proxectos estratéxicos para facer gobernable esta esta cidade, non se poden permitir xa máis bromas nin máis bromas e hai que pór a resolver os grandes problemas. 

Falando de temas municipais concretos, unha das grandes preocupacións da cidadanía para a próxima lexislatura nas cidades é como vai adaptar cada concello a obrigación de establecer zonas de baixas emisións. Cales son os plans do PSdeG respecto diso e en particular si cre que son necesarias multas?

De entrada hai que facer un plan de mobilidade, no marco da necesidade para efectivamente cumprir o obxectivo que fixa a Unión Europea. Son necesarias medidas colaterais como poden ser potenciar o transporte urbano para que os cidadáns non teñan necesidade do privado e en consecuencia redúzase a contaminación. Ademais, se podemos evitar pois eses prexuízos para a xente, que se non se cumpre poden ser, digamos que sancionados, pois moito mellor.

Vostede propuxo a creación dunha empresa pública de vivenda ao fío da modificación legal a nivel estatal. En concreto, prevé a construción de 800 vivendas na zona da Estación de Tren, recuperando o deseño que fixo Norman Foster para a intermodal. Con todo, ten o Concello de Ourense músculo financeiro suficiente para abordar unha operación de tal calado? 

Por suposto, eu creo que facilitar o acceso á vivenda é unha obrigación mesmo ideolóxica, os que armaron coa Constitución estableceron que todos os cidadáns teñen dereito á vivenda digna. Ademais, eu creo que para as persoas o non dispor dunha vivenda é un elemento de exclusión social moi importante, diría mesmo que tanto ou máis que a falta dun posto de traballo. 

Hai que facilitar o acceso á vivenda a todos, pero en especial aos mozos e ás persoas maiores e con necesidades especiais. A proposta que facemos é viable,  recuperar terreos, neste caso da estación, cos cambios urbanísticos que necesitariamos podemos xerar terreos para vivenda pública. 

Non depende esta promesa demasiado do criterio doutras administracións?

Efectivamente, isto hai que facelo en cooperación con outras administracións e con axentes do público e o privado, pero o máis importante é pór no mercado vivenda, sexa en venda, sexa en aluguer, pero que sexa  alcanzable para todos os cidadáns. En especial para os mozos, para que poidan exercer ese dereito a emancipar e poidan desenvolver o seu proxecto de vida, que na situación que hai, coa carestía, é moi difícil facerlle fronte.

Entre todos e con boa vontade, estou seguro que seremos capaces dun acordo para unha novo PXOM, partindo do documento aprobado no 2003, pero adaptándoo á nova realidade lexislativa

Ourense é unha cidade que se rexe por unhas normas urbanísticas dos anos 80, tras tombar a xustiza a PXOM de Cabezas. Durante os seus mandatos tentouse, pero non se logrou aprobar unha PXOM. Hai consenso agora suficiente na cidade para sacalo adiante? 

Si. Non se pode estar a actuar no 2023 como un plan do 86. Nós tentamos unha novo PXOM na nosa etapa na cidade, pero non foi posible. Este é un tema que hai que abordar de inmediato, é un tema importante para a cidade. Hai que recoller as distintas necesidades da cidade nos próximos 30 ou 40 anos. Isto supera con moito a calquera mandato dun alcalde, de dous, de tres ou de cinco.

É conveniente chegar a acordos non só entre os grupos políticos, senón tamén cos representantes sociais. Entre todos e con boa vontade, estou seguro que seremos capaces dun acordo, partindo do documento aprobado no 2003, pero adaptándoo á nova realidade lexislativa. Debemos crear unha PXOM que dea tamén garantías ás persoas que digamos queiran arriscar o seu diñeiro nesta cidade, pero ademais é necesario que debuxemos o futuro dunha cidade adaptada á realidade de Ourense e que a xente poida ter resposta ás súas necesidades, un lugar cómodo para gozar e vivir.

Nese desenvolvemento urbanístico, incluiríase un novo centro comercial, algo que a miúdo os comerciantes locais ven con receo. Cales son as súas propostas para reactivar o comercio local, descartando, como dixo, en principio, repetir o do bono de 100 euros para todos que sacou Jácome?

Esa non é a solución, en absoluto. Si hai que axudar ao comercio local, porque en Ourense é unha referencia, sempre foi de alta calidade, sempre deu dinamismo á cidade e en especial na zona antiga. O da da estación non é que eu faga unha proposta para un centro comercial, o que si se recolle no proxecto de Norman Foster é a posibilidade, non só de vivendas, tamén digamos de solo comercial e de solo hoteleiro. A de Ourense non é unha estación calquera, é a porta de entrada a Galicia. O solo comercial non se expón en plan competitivo co pequeno comercio, que necesita a axuda de todos para que sobreviva.

Unha pregunta non ourensá, pero imprescindible a calquera dirixente do PSdeG. O partido aínda carece de candidato á Xunta, cando Rueda podería adiantar as eleccións galegas e facelas coincidir cos xenerais para aproveitar un suposto efecto Feijóo este mesmo ano. Cando se debe abrir o proceso de elección de candidato e entre os dous nomes que máis soan, Besteiro e Formoso, por cal se inclina vostede? Supoño que, a nivel persoal, vostede terá bastante proximidade con Besteiro, á fin e ao cabo ambos foron vítimas das acusacións de Pokemon, que nin chegaron a xuízo. Cando debería o PSdeG abrir este debate?

Eu quero, como non podería ser doutra maneira, ser moi respectuoso coas decisións que desde o punto de vista orgánico determine o partido. Nese sentido, eu, como non teño ningunha responsabilidade orgánica en ningún sitio, pois dependerá deles.

É o que si quero destacar que tanto o señor Besteiro como Valentín González Formoso  son dúas persoas que podían asumir perfectamente o reto de ser candidatos á presidencia da Xunta. Son dúas persoas válidas, experimentadas e calquera deles podería facelo; calquera dos dous faría un labor extraordinaria .

 Coa miña idade non estou a buscar unha carreira política, nin moito menos. Quero porme a disposición desta cidade para chegar a un gran acordo

Vostede tivo que deixar a primeira liña política ao fío das imputacións da Operación Pokemon, que quedaron, no caso do Concello de Ourense, en nada. Con todo, debeu ser unha pasaxe moi difícil na súa vida. 

Pois si.

Visto o voluble que é a política e a tensión que crea, vostede, que é funcionario e non ten necesidade profesional de meter outra vez en política … 

Quero corrixir, xa non son funcionario, son xubilado (risas).

Xa, pero non estaba vostede máis tranquilo lonxe da política, especialmente tendo en conta o complexa que está a ser esta campaña. En definitiva, que lle animou a dar o paso adiante e arriscar a un novo exame electoral?

Pois a situación que está a vivir neste momento esta cidade onde eu nacín, onde vivo e quero  morrer, e onde viven os meus fillos. A de agora é unha situación diferente doutras ocasións. O que pretendo humildemente é achegar a miña experiencia na xestión e a miña madurez, digamos que biolóxica, para chegar a pactos e encontros. 

Non está escrito que esta cidade teña que resignar a nada. Antes falabamos da estación, pois Ourense merece ter esa gran estación de ferrocarril. Tamén atopar solucións á vivenda e que se xeren posibilidades de futuro para a xente nova.  

Moita xente tamén empúxache, aínda que eu son consciente de que coa miña idade non estou a buscar unha carreira política, nin moito menos. Quero porme a disposición desta cidade para chegar a ese gran acordo, con cidadáns, os seus representantes e asociacións; para conseguir debuxar unha cidade onde todos poidamos sentirnos máis agusto. Ourense é unha cidade que neste momento está á cola en todos os indicadores das cidades de Galicia  e non ten porqué ser así. Con moderación e unha mensaxe xenerosa, entre todos podemos alcanzar outro futuro.