Búscase o chiringuito ideal para Galicia, 12.000 euros de premio

A Xunta de Galicia deu un paso adiante na súa estratexia de protección e ordenación do litoral coa posta en marcha dun concurso de ideas arquitectónicas para definir un prototipo de 'chiringuito' biosostenible e desmontable. O obxectivo é lograr que este tipo de instalacións, moi presentes nas praias, poidan integrar de forma harmónica nas contornas naturais máis característicos da costa galega, apostando por un modelo máis respectuoso co medio ambiente.

A iniciativa, presentada este xoves na Illa de Arousa pola conselleira de Medio Ambiente e Cambio Climático, Anxos Vázquez, busca repensar o actual modelo de uso do litoral. O certame, que se enmarca dentro da Lei de ordenación e xestión integrada do litoral de Galicia (Loxilga), está aberto a estudos de arquitectura e profesionais independentes, quen poderán presentar as súas propostas até o 17 de outubro. Posteriormente, un xurado especializado elixirá as mellores ideas, que poderán materializar nun proxecto construtivo de referencia.

Repensar os postos de praia

Segundo explicou a conselleira, a proposta responde á necesidade de que os chiringuitos evolucionen cara a instalacións sostibles. Estas novas construcións deberán cumprir a normativa urbanística de cada municipio e as Directrices da Paisaxe de Galicia, pero ao mesmo tempo constituír un modelo común de referencia. O propósito é garantir a súa adaptación arquitectónica, o uso responsable de materiais, a eficiencia nos sistemas de abastecemento e xestión de residuos, un consumo enerxético reducido e un respecto absoluto polos ecosistemas litorais durante todo o ciclo de vida da instalación.

Vázquez insistiu en que a iniciativa non só pretende reducir o impacto ambiental destas infraestruturas, senón tamén mellorar a relación entre lecer e natureza. Ao tratar de construcións desmontables, a Xunta busca que poidan responder as necesidades dos distintos espazos sen deixar pegada permanente, fomentando un modelo de bioarquitectura adaptada ao litoral galego.

Ademais, a conselleira adiantou que se está valorando a creación dunha liña de axudas económicas para apoiar aos titulares deste tipo de instalacións no proceso de adaptación aos novos estándares de sustentabilidade.

Un concurso con premios de até 12.000 euros

O concurso, coordinado polo Instituto de Estudos do Territorio (IET), conta cunha dotación total de 30.000 euros en premios. O xurado, composto por especialistas en arquitectura, medio ambiente e paisajismo, valorará as propostas tendo en conta a súa calidade arquitectónica, viabilidade técnica, integración paisaxística, impacto ambiental e funcionalidade.

O tres mellores ideas seleccionadas recibirán premios económicos: o primeiro proxecto contará con 12.000 euros e a posibilidade de avanzar cara á redacción do proxecto básico e de execución do prototipo; o segundo clasificado será premiado con 10.000 euros; e o terceiro recibirá 8.000 euros. A resolución coñecerase antes de que finalice o ano, o que permitirá á Xunta comezar a traballar na materialización do modelo ao longo de 2026.

A presentación do concurso serviu ademais para facer balance do traballo realizado desde que Galicia asumiu as competencias de ordenación da súa costa. Segundo destacou Vázquez, a Xunta xa tramitou máis de 300 expedientes relacionados coa xestión dos espazos litorais, o que evidencia a intensidade do traballo nun territorio con máis de 1.500 quilómetros de costa.

A conselleira subliñou que este proceso de planificación e ordenación debe servir para harmonizar o uso turístico e comercial das praias coa conservación dos ecosistemas. Na súa opinión, iniciativas como este concurso de ideas son unha ferramenta eficaz para demostrar que é posible combinar desenvolvemento económico e protección ambiental.

Adaptación ás singularidades de cada praia

Unha cuestión fundamental no deseño dos novos chiringuitos será a adaptación ás características específicas de cada contorna costeira. Non será o mesmo un posto de praia situado nas rías tranquilas que aqueles que se sitúan en cantiis abertos ao Atlántico. Por iso, as propostas deberán demostrar que son flexibles e replicables, con materiais resistentes pero de baixo impacto, sistemas desmontables e deseño integrado na morfología da paisaxe galega.

A Xunta insiste en que non haberá un único modelo uniforme  senón varios prototipos que sirvan de referencia para orientar aos futuros proxectos. A idea é que cada instalación manteña un espírito común biosostenible, pero á vez adáptese aos condicionantes urbanísticos e ambientais locais.