O Supremo avala que os autónomos galegos deduzan o IVE das subministracións cando traballen en casa

O Tribunal Supremo ha recoñecido o dereito dos empresarios e autónomos que desenvolven a súa actividade no seu domicilio a deducir o IVE correspondente ás subministracións proporcionais ao espazo do fogar en que traballan.   Até agora, a Axencia Tributaria había denegado de maneira sistemática esta dedución, obrigando aos contribuíntes a acudir aos tribunais a pesar de que o mesmo gasto si era admitido no IRPF. Con esta decisión, o Alto Tribunal fixa doutrina e unifica un criterio que afecta directamente a un número cada vez maior de profesionais que traballan desde casa, unha situación especialmente común en Galicia desde a pandemia.

A orixe do litixio atópase nunha empresa dedicada aos servizos xurídicos que operaba desde a planta baixa dunha vivenda de dous pisos. Tras varios recursos desestimados por Facenda e polo Tribunal Superior de Xustiza de Andalucía, o caso chegou ao Supremo, que concluíu que “uns mesmos feitos non poden considerar existentes para un tributo e inexistentes para outro”, obrigando ao Fisco a admitir as deducións proporcionais das subministracións. Neste caso, o tribunal estimou deducible o 50% do IVE asociado a luz, auga e gas, ao corresponder coa metade do inmoble destinada á actividade profesional.

A maxistrada Sandra María González de Lara Mingo subliñou que negar a dedución suporía un contrasenso xurídico, dado que a normativa de IRPF xa recoñece a posibilidade de atribuír gastos de vivenda a unha actividade profesional. O fallo, por tanto, asinta unha base legal sólida para que miles de contribuíntes poidan reclamar o mesmo ante a Axencia Tributaria.

Galicia, unha comunidade con miles de afectados

En Galicia, onde os autónomos representan máis do 20% do tecido produtivo, a sentenza pode ter un impacto considerable. Moitos profesionais galegos, especialmente en sectores como a avogacía, a arquitectura ou as novas tecnoloxías, traballan desde a súa propia vivenda e pagan facturas de subministracións elevadas. Até agora, a maioría deles non podían desgravar o IVE dos gastos asociados ao seu despacho ou área de traballo, o que xeraba un agravio con respecto a quen alugan locais profesionais.

O Tribunal lembra que a carga da proba recae sempre no contribuínte. O profesional deberá delimitar en metros cadrados a parte da vivenda dedicada á actividade económica e manter dentro dela todos os elementos vinculados ao traballo, como mobiliario, computador ou impresoras. Só deste xeito será posible aplicar a dedución proporcional do IVE nas declaracións trimestrais sen risco de sanción posterior.

Efectos colaterais sobre outras deducións

O fallo chega nun momento en que o Consello para a Defensa do Contribuínte, dependente do Ministerio de Facenda, reclamou actualizar as deducións e reducións fiscais, moitas delas conxeladas pese ao aumento da inflación. Nun recente informe, o organismo advirte da necesidade de adaptar os importes das deducións do IRPF e de simplificar os requisitos que deben cumprir os autónomos para xustificar os seus gastos ante o Fisco.

O documento remarca as dificultades ás que se enfrontan os traballadores por conta propia nas súas relacións con Facenda, especialmente cando deben acreditar o uso profesional de determinados bens como vehículos, teléfonos ou subministracións domésticas. O Consello subliña que a complexidade normativa provoca litixios frecuentes e un elevado custo administrativo, unha situación que se reproduce con forza en comunidades con alta presenza de autónomos como Galicia.

En paralelo, desde a contorna empresarial galego considérase que a sentenza do Supremo podería aliviar a presión fiscal sobre os pequenos negocios, aínda que o proceso de xustificación ante a administración seguirá sendo exixente. Algunhas asociacións de autónomos anunciaron que estudarán o alcance práctico da resolución para coordinar reclamacións ante Facenda nos próximos meses, mentres o Ministerio aínda non se pronunciou sobre si adaptará o seu criterio á nova doutrina xudicial.

Un precedente con efecto inmediato

Na práctica, a resolución do Supremo non crea unha dedución nova, senón que recoñece un dereito que xa debía aplicar en coherencia co resto do marco tributario. A partir de agora, os autónomos galegos poderán incluír o IVE correspondente ás subministracións da área profesional da súa vivenda, sempre que poidan xustificalo. 

Ademais, esta interpretación esténdese á declaración da Renda, onde tamén son deducibles as rendas do aluguer ou parte das cotas hipotecarias cando a actividade se realiza no propio inmoble. O ditame supón un paso máis na modernización do criterio fiscal cara aos novos modelos laborais, nos que o teletrabajo e a economía dixital gañan terreo