Unha década de éxito da FP Dual, a "revolución silenciosa" que crea emprego, canteira e riqueza

Dez anos despois da súa posta en marcha, a FP Dual erixiuse non só como unha solución contra o desemprego xuvenil, senón como un modelo educativo de éxito para a captación de talento e para a formación de calidade de profesionais cualificados e necesarios para o tecido económico.

Para celebrar esta década, a Xunta organizou un evento con empresarios, docentes e alumnos nos que explicou as claves deste modelo, que tan bos resultados está a dar e que é xa un exemplo a nivel nacional, ademais dos retos de futuro nos que xa traballa a administración.

Para coñecer o impacto nas empresas, Galiciapress charla con representantes de Viaqua e Finsa, dúas das 571 firmas que xa apostaron por este sistema, capaz de revitalizar o sector e crear canteira, cunha empregabilidade do 96,6%. 

Presentación do novo distintivo para as empresas colaboradoras da FP Dual | Foto: Galiciapress

"Unha experiencia incrible, co apoio dos profesores, a integración nunha empresa cos compañeiros e co desempeño das funcións que van máis aló dunhas simples prácticas, unha formación duradeira que che permite chegar un nivel profesional superior... Espero poder repetir algún día". Estas palabras son a voz da experiencia de Leonardo, alguén que, despois de completar os seus estudos nunha FP de robótica, atopouse ante a disxuntiva de se debía seguir estudando ou entrar de cheo no mundo laboral.

Esta é a dúbida ante a que se atopan moitos escolares e para os que a Formación Profesional Dual, de electrónica no caso deste estudante, preséntase como a mellor das alternativas. Formación especializada e de calidade, ademais dunha alta taxa de empregabilidade, son os segredos deste modelo de colaboración público-privada que a Xunta busca impulsar e ao que se suman cada vez máis empresas.

Despois dunha década de desenvolvemento deste modelo, chegou a hora de facer balance e recoller os froitos desta aposta. Por iso, a Xunta organizou este mércores un acto para recoñecer o labor de todas as empresas que se sumaron a esta iniciativa e que, desde 2012, cando arrincou cunha única firma, superan xa o medio milleiro vinculadas á FP Dual, cifras que superan as 11.000 compañías no conxunto da Formación Profesional. Neste tempo, o investimento da administración galega superou os 3.200 millóns de euros.

Leonardo, alumno de FP Dual, na súa intervención | Foto: Galiciapress

"O CAMIÑO para SEGUIR"

Personalidades, docentes, empresas e alumnos déronse cita na Cidade da Cultura para compartir estas experiencias que serviron de trampolín para que moitos mozos poidan dar o salto ao mercado laboral, onde o desemprego xuvenil segue sendo unha importante rémora para a economía galega. Conscientes disto, Nicolás Espasandín, director do Politécnico de Santiago, recalcou na súa intervención a importancia de que cada vez se somen máis empresas a este sistema, pioneiro en España no momento da súa posta en marcha alá por 2013. "É o camiño para seguir", afirmou.

"O éxito da FP Dual en Galicia non cae do ceo, non é froito da casualidade nin xorde por encantamento. É unha aposta firme da Xunta nos últimos anos pola FP e tamén dun labor silencioso da administración educativa, os centros, o profesorado e das empresas que viron a oportunidade de colaborar máis activamente co sistema para enriquecer a formación do noso alumnado", explicou Espasandín. "A inserción laboral na FP Dual alcanza o 96,6%. É unha barbaridade, case imposible de mellorar...pero tentarémolo", puntualizou o director do Politécnico compostelán.

O presidente da Confederación de Empresarios de Galicia, Juan Manuel Vieites Baptista de Sousa, tamén tivo palabras para esta iniciativa coa que felicita "ás empresas, sobre todo polo labor que se recoñece hoxe por ser exemplo de innovación e calidade na Formación Profesional Dual, permitindo que o alumnado se forme e relaciónese en e coas empresas, avanzando neste modelo de aprender e crecer xuntos empresas e traballadores, traballadores do presente e do futuro".

"Non existe Formación Profesional sen empresas, pero tampouco empresas que poidan sobrevivir sen un persoal ben formado e adaptado ás condicións de competitividade que esixe, e que achega a base da FP", proseguiu Vieites, que puxo o foco "nas persoas", polo que considerou fundamental a nova Lei de Formación Profesional "que nos permita recortar distancias cos nosos homólogos europeos", despois de moitos anos de ter á FP nun segundo plano, e que sirva para aplacar as altas taxas de paro xuvenil de Galicia e do conxunto do Estado.

"Temos que situar á FP como unha vía de éxito de primeiro nivel, que ofrece a posibilidade dun acceso máis fácil ao mercado de traballo", remarcou Vieites, que receitou "formación de calidade" para "saír da crise" e dispós de "unha economía máis forte" co que subirse "ao tren da innovación, da dixitalización, da transición ecolóxica e enerxética...". "É fundamental reforzar a FP Dual; é a formación do futuro e motor de crecemento do noso país: a máis coñecemento, a máis competencia, máis futuro", concluíu.

A REVOLUCIÓN SILENCIOSA

Pola súa banda, o presidente da Xunta de Galicia, Alberto Núñez Feijóo, celebrou no evento as extraordinarias cifras que refire o Goberno autonómico neste sentido e que hoxe ten "ao redor de 60.000 alumnos este curso". Só na última década, o número de empresas colaboradoras creceu "un 43%", á vez que lembrou a empregabilidade próxima ao 97% no caso da FP Dual, co 85% logrando un emprego na empresa na que realizou as prácticas.  "É un dato suficientemente significativo", indicou.

"Vivimos un mundo no que todo se acelera. Probablemente sexamos a xeración na que máis cambios producíronse, con cambios nos últimos 40 anos moi superiores aos que se rexistraron en séculos pasados", asumiu Feijóo, que considerou que neste contexto existe "o reto de como formar hoxe aos profesionais de futuro" nun momento no que campos como a informática ou a robótica obrigan a ofertar unha formación cada vez máis especializada e "capaz de adaptarse aos cambios".

Pero, para iso, é necesario contar cun maior coñecemento sobre as necesidades das empresas, algo no que xa traballan en San Caetano: "Mentres non casemos a demanda e a oferta seguiremos cun paro que non reflicte a actividade e a demanda económica obxectiva do tecido produtivo de Galicia".

"Vimos agradecer o que se fixo nesta década de revolución silenciosa da Formación Profesional. Hoxe podemos dicir que a FP galega é un exemplo para seguir en España", festexou Feijóo. Do mesmo xeito, o mandatario lembrou que no pasado a FP non gozaba "de boa fama": "Descubrimos que pensar iso é un erro. Cambiaron tórnalas. As familias saben que hai máis expectativas de traballo a curto e medio prazo que noutros estudos. É unha das alternativas académicas e laborais con máis prestixio en España".

Con ese obxectivo, Feijóo lembrou medidas como a posta en marcha da FP Básica para aqueles alumnos que non finalizasen a ESO, unha medida decisiva para reducir o abandono escolar, así como o impulso da FP Dual, cunha oferta de 162 títulos nestes momentos de 23 familias formativas, ademais dos primeiros máster de FP. Con todo, o presidente da Xunta avanzou que o seu goberno non se deterá aquí, que mañá mesmo o Consello da Xunta dará luz verde á nova Estratexia Galega de FP.

Este plan contará con sete elementos crave: "formación personalizada, para definir unha oferta integrada, inclusiva e adaptada ás necesidades do tecido produtivo galego; avanzar na avaliación, recoñecemento e acreditación das competencias adquiridas a través da experiencia laboral; apostar pola difusión e a orientación; impulsar a innovación e dixitalización, a través da apertura do Centro galego de Innovación Profesional e da formación do profesorado; e favorecer o emprendemento con viveiros de empresas nos centros".

Tamén a Xunta pretende dotar dunha maior internacionalización na formación, co obxectivo non só de mellorar a formación dos galegos no estranxeiro senón de que alumnos de fóra veñan a Galicia a mellorar as súas competencias. Con todo, Feijóo aventurou que para aumentar o número de exportacións, para crecer máis que a media nacional ou diminuír as cifras do paro, fai falta fortalecer esta aposta coa alianza público-privada, para o que anunciou a creación dun "distintivo para as empresas colaboradoras coa FP en Galicia que acredita o compromiso social das empresas coa comunidade autónoma, coa educación e a sociedade", algo que axudará a poñer en valor a estas firmas das que a Xunta está "especialmente orgullosa".   

Feijóo anunciou no acto a creación do distintivo para empresas da FP Dual | Foto: Galiciapress

UNHA CANTEIRA DE TALENTO

Deste novo distintivo poderán presumir grandes compañías como Viaqua ou Finsa, cun éxito sobrado na FP Dual. Sobre as palabras de Feijóo, Alicia Royo, directora de Recursos Humanos de Viaqua, non dubida en considerar que o futuro é a “colaboración público-privada”.

Un claro exemplo dos éxitos desta alianza é a FP Dual da auga no Politécnico de Santiago de Compostela, que xa vai polo seu terceiro ano. “Esa colaboración a tres bandas, entre nós, a Xunta e os docentes, é fundamental. Tanto para desenvolver a Formación Profesional, con esta modalidade nova que cambia o panorama da antiga FP, como a privada, que nos dá esa substitución xeracional que necesitamos”, argumenta Royo.

Miguel Mouzo, responsable de formación de Finsa, agrega ademais a súa experiencia persoal, xa que no seu caso pasou pola educación universitaria e pola FP. "Se ves o que cambiou isto nos últimos anos e ves que non é só algo de futuro, é algo de xa. É xusto o que se necesita e temos que participar todos na formación das persoas, que poden complementar con outros estudos", comenta Mouzo, que ve na FP unha mestura perfecta de "xente nova e xente non tan nova que busca novas saídas".

De feito, leste é un modelo polo que as grandes empresas cada vez parecen máis interesados, xa que lles reporta unha importante canteira de talento. “Con persoais grandes, con necesidade de contar cunha substitución xeracional, esta é unha gran alternativa. Nós estamos constantemente buscando talento para os nosos persoais experimentados nas que algúns profesionais necesitan pasar a testemuña", argumentan desde Viaqua. En termos parecidos exprésanse desde a madeireira Finsa, que sobre todo subliñan as experiencias que ofrecen a FP Dual, onde enriquece a formación dos alumnos á vez que atraen "formas distintas de ver o mundo".

Con todo, este modelo dual é atractivo tamén para os estudantes, a maioría ansiosos por ingresar canto antes no mercado laboral. "Con isto conseguimos revitalizar o sector con ideas novas e frescas. Ademais ofrecémoslles un contorna real de traballo, onde adquirirás novos coñecementos e poderán poñer en práctica os que xa teñen en situacións reais, seguras e tuteladas pero exercendo un traballo real, fóra da supostos da aula. Teñen ese primeiro contacto co mundo laboral que lles permite ver a realidade in situ", apostila Mouzo.

“Os estudantes atoparanse unha formación cun futuro moi interesante nun sector en constante desenvolvemento. Ata o de agora era un sector con aspectos rudimentarios, pero no que foi gañando presencia a tecnoloxía, camiñando cara a unha dixitalización nos servizos. É un desenvolvemento absoluto que vai ofrecer unhas oportunidades laborais moi ligadas á economía circular, o emprego verde…”, razoan desde Viaqua, que tamén fixo unha importante aposta pola investigación e a innovación como proba a súa colaboración con Cetaqua. En gran medida, ese I+D+i é o que axudou a modernizar moitas redes dos concellos nos que opera Viaqua, xa que ao final son os municipios os propietarios desas redes.

Pero, sobre todo, o gran valor deste modelo é o “emprego de garantía, de continuidade, de calidade”. “Agora parece que está de moda dicilo, pero hai que materializalo. Esta é a aposta, por iso realízase un gran investimento na formación, porque se están connosco non é para un ou dous meses", sostén Royo, moi na liña do consello que fixo Leonardo, representante de todos estes alumnos, ao comezo do acto: "Recoméndollo a todos os que dubidan que facer coas súas vidas".