Todas as cidades galegas violaron nalgún momento os novos límites de contaminación da OMS

Os datos oficiais de 2019 mostran que ao longo do ano todas as urbes do país superaron algún día os valores establecidos para micropartículas e dióxido de nitróxeno, indican Ecoloxistas en Acción.

Os datos recóllense automaticamente todos os días nas estacións de mostro da Xunta. Algunhas están en lugares con tráfico como rotondas pero outras están en parques.

Pantalla de información meteorolóxica e de calidade do aire diante da Delegación Territorial da Xunta en Lugo, na Rolda da Muralla 

A Organización Mundial da Saúde actualizou os seus niveis de calidade do aire (AQG) establecendo riscos "graves" para a saúde en concentracións que antes se consideraban seguras. Segundo a organización, a contaminación do aire representa un importante risco ambiental para a saúde, ben sexa nos países desenvolvidos ou nos países en desenvolvemento.

NINGUNHA CIDADE GALEGA CUMPRE

Doutra banda, Ecoloxistas en acción lamentou que "todas as cidades galegas" e as súas áreas metropolitanas superen as novas guías de calidade do aire establecidas pola Organización Mundial da Saúde (OMS).

Nun comunicado, a asociación explicou que, a pesar da forte caída dos niveis máis negativos en 2020 por efecto das medidas de loita contra a covid-19, as marxes aínda se incumpren.

Así, e tomando como referencia o último ano sen confinamentos (2019), os niveis de NON2 en Vigo e Ourense duplicaron a nova guía anual da OMS, que tamén foi superada, aínda que en menor medida, no resto das sete principais cidades do país.

Respecto a os niveis de PM2,5, duplicouse a nova recomendación da OMS en todas as principais áreas urbanas, rexistrándose a de maior valor en Vigo (13 *g/m3).

"A importante redución dos niveis de contaminación que a OMS considera malsanos debería ser un estímulo para os diferentes gobernos para avanzar todo o posible na mellora da calidade do aire. Débense ter como meta estes obxectivos e non os límites legais que marca a normativa, que non sempre garanten a protección da saúde", apuntou a asociación. 

ASASINO INVISIBLE
Estímase que a contaminación ambiental do aire, tanto nas cidades como nas zonas rurais, foi causa de 4,2 millóns de mortes prematuras en todo o mundo ao ano; esta mortalidade débese á exposición a partículas pequenas de 2,5 micrones ou menos de diámetro (PM2.5), que causan enfermidades cardiovasculares e respiratorias, e cancro, segundo a OMS

Ademais, as persoas que viven en países de ingresos baixos e medianos soportan desproporcionadamente a carga da contaminación do aire: o 91% dos 4,2 millóns de mortes prematuras por esta causa prodúcense en países de ingresos baixos e medianos, principalmente das Rexións de Asia Sudoriental e o Pacífico Occidental da OMS.

Agora, a OMS endurece por primeira vez desde 2005 os seus criterios sobre contaminación do aire recalcando que existe un marcado aumento de evidencias que fixeron que os novos niveis de calidade do aire axustáronse á baixa.

Así, recoméndanse concentracións máis baixas dos principais contaminantes: material particulado (PM), ozono (Ou3), dióxido de nitróxeno (NON2) dióxido de xofre (SO2) e monóxido de carbono (CO).

NOVOS NIVEIS
Deste xeito, comparado con 2005, a OMS rebaixa o nivel recomendado de PM2,5 de 10 a 10 a 5 microgramos por metro cúbico ao ano na concentración anual e de 25 a 15 en 24 horas); de PM10, de 20 a 15 microgramos ao ano e de 50 a 45 en 24 horas) e NON2; de 40 a 10 microgramos ao ano). Ademais, inclúe novos valores de Ou3, con 60 microgramos por metro cúbico na tempada pico; de NON2, (25 microgramos en 24 horas) e de CO, con 4 microgramos en 24 horas. O único nivel que aumenta é o dioxido de xofre, para o que fixa un nivel de concentración ás 24 horas de 40 microgramos fronte aos 20 fixados en 2005.

"A contaminación atmosférica provocada pola queima de combustibles fósiles é responsable dunha de cada cinco mortes no mundo"

O director interino do Centro para o Clima, a Saúde e o Medio Ambiente Mundial da Escola de Saúde Pública T.H. Chan de Harvard, Aaron Bernstein, sinala que "a contaminación atmosférica provocada pola queima de combustibles fósiles é responsable dunha de cada cinco mortes no mundo". "Provoca asma nos nenos, pneumonía, fai que as mulleres embarazadas teñan bebés prematuros e con máis defectos de nacemento, e está a aumentar o risco das persoas que están enfermos de COVID-19 neste momento", advirte.

Mentres, a directora da campaña de Cidades Limpas, Barbara Stoll, afirma que "a ciencia é clara e estas directrices" o que subliña fai máis "urxente" a necesidade de limpar o aire. "Mesmo niveis baixos de aire tóxico procedentes de coches e furgonetas contaminantes teñen un impacto devastador na saúde dos europeos. Os responsables das cidades deben pasar xa ao transporte de emisións cero para ir máis aló dos límites actuais", engade.

Pola súa banda, o director da OMS para Europa, Henri P. Kluge, subliñou que se coñece a magnitude do problema e como liquidalo. "As directrices actualizadas brindan aos responsables da formulación de políticas probas sólidas e a ferramenta necesaria para abordar este problema a longo prazo", sentenza.