​Fin á folga de Medicina… e fin das vexacións dos profesores?: “Non nos merecemos que nos traten como lixo”

Os alumnos da Facultade de Medicina da USC anunciaron a desconvocatoria da folga despois dunha maratoniana xornada de negociacións coa universidade santiaguesa onde se deron pasos para desbloquear a situación. Os alumnos marcaron, entre todas as propostas, seis reivindicacións como “liñas vermellas”, algunhas delas en mans da USC e outras dos profesores ou mesmo do SERGAS.

Estas son: cambio dos criterios de avaliación, redución da presencialiad, descentralización das prácticas no centro de saúde (para os alumnos de 5º), modificación do plan de estudos, axilidade nas convalidaciones e fin ás “vexacións” ás que somete parte do profesorado aos alumnos. Galiciapress tivo acceso a dous documentos onde a Asemblea Aberta de Estudantes recolleu algúns deses abusos que sofren os estudantes, entre os que se atopan ameazas físicas, insultos ou “humillacións públicas”.

Protesta dos alumnos de  Medicina | Foto: @asembleamed

Os estudantes enumeraron algúns dos episodios no que sentiron máis humillados. Ridiculizar a o alumno por formular unha pregunta, malas miradas por preguntar dúbidas unha vez terminada a hora de clase, “vaciles que se prolongan demasiado” ou burlarse por unha resposta incorrecta son só catro dos moitos exemplos recompilados pola Asemblea Aberta de Medicina, onde tamén citan exemplos da falta de comunicación alumnado-pofesorado-administración, con profesores que deixan colgados aos seus alumnos por asistir a conferencias lonxe de Santiago sen notificar á clase que non poderá asistir.

“NON CHE PEGO PORQUE NON ME DEIXAN”

Con todo, desde a Asemblea relatan situacións máis graves, algunhas nas que mesmo sufriron ameazas físicas por parte dos docentes. “Respondera mal a unha pregunta, e a súa resposta foi que se debería poder pegar aos alumnos como antes”, quéixase un dos alumnos. Outro agrega que nunha ocasión, despois de preguntar unha dúbida sobre o material que estaban a dar, o profesor respondeulle: “Non che pego porque non me deixan”.  

Aínda que non fan mención expresa aos profesores que realizan estes comentarios, os documentos si recollen episodios que tachan de “humillacións públicas”, concretamente por parte dunha docente da área de Neuroanatomía que realizaba “pequenos exames para a avaliación continua”. “Despois de recollelos, seleccionaba aleatoriamente dous ou tres e líaos no alto. Por suposto, mandaba á persoa identificarse, tras o cal empezaba a rirse del e a ridiculizarle se non contestara correctamente”, critican. A persoa afectada relata que ía á clase dese profesor “con ansiedade” e “medo” por si ese día tocáballe ser “a vítima”. “Os estudantes non nos merecemos que nos traten como lixo”, sentenza.

Tamén nunha clase de Neuroanatomía censuran que durante un exame unha alumna quixo entregar antes o seu exame porque tiña que asistir ao seu traballo. “Dixéronlle que se entregaba o exame antes suspenderíana”. Por esta clase de comportamentos moitos alumnos deixaron de asistir ás revisións dos exames, onde en ocasións “nin sequera ensínanche o exame, dinche a nota e danche os bos días”. Con todo, esas son só algúns exemplos da variedade de humillacións ás que someten os profesores a algúns alumnos diante dos seus compañeiros de clase. 

INSULTOS

Nese sentido, o alumnado de medicina consideran que en moitas ocasións os profesores “ perden as formas” e en lugar de facer observacións construtivas ou “corrixir amablemente”, realizan comentarios “subidos de ton e fóra de lugar” que provocan “que a participación en clase caia en picado”. En lugar de facer esas consideracións de forma positiva, o alumnado denuncia que as faltas as castigan con “despotismo e insultos”.

Porque os insultos tamén parecen estar á orde do día na Facultade de Medicina, como “chamar idiotas” a dous alumnos por non saber responde a unha pregunta “de materia que aínda non deramos”. Chamalos abertamente “parvos”, suxerir que os alumnos teñen un “baixo Coeficiente Intelectual” ou que sofren “unha enfermidade cognitiva” son outros dos moitos comentarios despectivos e humillantes que teñen que soportar os futuros médicos e médicas de Galicia, matizando que o da enfermidade cognitiva exprésano desa forma “por poñelo de maneira delicada”.

PREPOTENCIA E CLASISMO

Nesa liña, moitos alumnos agregan que senten una certa prepotencia por parte dalgúns profesores. “Si ti non estás ao seu nivel considérache lixo”, lamentan, apostilando que moitos docentes recorren aos seus títulos e expediente curricular ou académico para demostrar aos alumnos os seus amplos coñecementos. “Cren que naceron sabendo; nós estamos aquí para aprender”, replica un alumno, que afea a algúns docentes que xa desde Primeiro de carreira animan aos alumnos con máis dificultades para absorber algúns coñecementos para deixar a carreira “porque se non vai matar a alguén” ou suxerir aos alumnos que compatibilizan os seus estudos cun emprego “que van ter difícil aprobar se teñen un traballo”.

Concentración dos alumnos de Medicina | Foto: @asembleamed

Pero non son os futuros profesionais da sanidade os únicos que saen mal parados das contestacións dos docentes. “Iso sábeo ata a señora da limpeza”, “os que non teñen estudos de grao superior son plebeyos” ou “as enfermeiras só serven para facerlles favores aos médicos” son algúns dos comentarios clasistas que recompilaron os alumnos.

Nese sentido, critican que no grao de Medicina teñan que sufrir comentarios homófobos (“Os homosexuais son máis promiscuos que os heterosexuais”), machistas (“Estou ata os collóns do puto feminismo”) ou racistas (comentarios despectivos a persoas de nacionalidade portuguesa ou alumnos erasmus), ademais de que algúns docentes aproveitan as clases para realizar comentarios políticos, dando a súa opinión sobre a ‘Crise catalá’ por exemplo, ou de carácter adoctrinador, como “comparar o aborto co Holocausto”.

PRÁCTICAS EXTERNAS

Con todo, as actitudes de superioridade non empezan e acaban na aula. Fóra da Facultade de Medicina, nos hospitais e centro de saúde onde os estudantes realizan as súas prácticas formativas obrigatorias, tamén viven episodios denigrantes por parte dos seus titores ou outros profesionais sanitarios.

‘’No terceiro día de prácticas esixíannos saber facer unha exploración completa sen que ninguén no servizo molestásese en ensinarnos e culpáronnos aos estudantes por non ter máis iniciativa’’, afirman os alumnos. “Esquécense de que non fai tanto eran eles os que estaban a facer as prácticas”, reprocha un dos alumnos, antes de considerar que esas actitudes están “lonxe de resultar inspiradoras ou de estimularnos” senón que pola contra son “do todo contraproducentes”.

Entre as moitas queixas que foron recollendo desde a Asemblea, destaca unha gran cantidade de ocasións nas que os propios centros hospitalarios non teñen sitio para que os alumnos realicen as prácticas, mandándoos en ocasións con persoal de enfermería e non cos médicos, que é o grupo profesional que lles corresponde. Noutras ocasións, o titor ou titora que se ten que facer cargo da súa aprendizaxe directamente óbviaos ou lles pon tarefas que nada teñen que ver coa profesión. “Unha organización nefasta e todo isto pagando para aprender. Tes a sensación de que molestas todo o tempo”, protestan. Tamén nos hospitais rexistraron episodios onde os doutores realizaron comentarios machistas ou clasistas.

FIN DO TERROR?

Aínda que a desconvocatoria da folga supón un paso alentador para que se poñan freo a estas actitudes por parte dos docentes, haberá que esperar a ver se as manifestacións que durante unha semana tiveron á USC contra as cordas supoñen un punto e aparte definitivo. 

Grazas polo voso inmenso traballo, por demostrar que en medicina somos un equipo, que ou compañeirismo existe e polas ganas de mellorar as cousas. Que ninguén rache esta unión, compañeiras♥️✊ pic.twitter.com/ygIobICjVt

— Asemblea Aberta Medicina (@AsembleaMed) November 8, 2019

De momento, a universidade comprometeuse a poñer en marcha unha vía rápida de denuncia para estas actitudes, así como, atendendo á gravidade do suceso, poñerse en contacto co profesor e dar un parte anual con todas as queixas para que queden rexistradas, ademais de pedir apoio ao Servizo Xurídico da USC para “amparar os dereitos do vexado e do suposto vejador”. Porque, como manifestaron desde a Asemblea desde o principio, esta folga non é só polos alumnos de hoxe, “senón para todas as xeracións futuras”. Que elas tampouco teñan pavor de entrar na aula polo medo que lle producen os profesores.