SATSE advirte que se necesita un 30% máis de enfermeiras para soster a sanidade pública

O sindicato Satse manifestou en máis dunha ocasión a perda de horas que supón a final de ano o solape, o momento en que as quendas se intercambian. Estas quendas rotatorias, as noites, os fins de semana e as gardas son comúns, o que xera un ambiente de tensión constante e pode levar ao burnout e a insatisfacción laboral. “Queremos que se retribuyan estas horas, ben no salario ou ben con tempo de descanso” di Verónica Peteiro, de Satse. O ritmo esgotador afecto á saúde mental e física dos profesionais que mesmo poden expor deixar a profesión, aínda con praza fixa.
 

Outro aspecto crucial é o dos salarios. As enfermeiras recentemente graduadas en Galicia enfrontan salarios netos medios que oscilan entre 1.600 e 2.000 euros ao mes, dependendo do tipo de quenda. Estas remuneracións son significativamente inferiores ás ofrecidas noutros países europeos, como Países Baixos, onde os salarios poden superar os 3.000 euros ao mes. Esta disparidade salarial é un poderoso incentivo para a emigración, especialmente cando se consideran as mellores condicións laborais e a xornada laboral máis curta nestes destinos.

O total de persoal de enfermaría na sanidade pública galega en 2023 era de 12.819 das cales 9.668 están en atención hospitalaria. O cociente de enfermeiras por poboación é outro indicador alarmante. Galicia é a segunda comunidade autónoma co peor cociente de enfermeiras en España, con só 3,38 enfermeiras por 1.000 habitantes mentres que a media española está e 5,3 e na UE é de 8,8. “Necesitaríase aumentar o número de profesionais nun 30% en toda España” sinala Peteiro, para dar unha atención axeitada aos e as pacientes. Porque ese é outro problema engadido, o risco de non poder prestar unha atención axeitada aos pacientes.

Isto último reforza a tese de que enfermaría sofre unha forte presión en canto ao seu traballo asistencial. Desde a pandemia non se mellorou este punto e a presión psicolóxica sobre os e as profesionais é moi elevada. Débese atender un elevado número de pacientes nun período de tempo moi curto. Os sindicatos de enfermaría sitúan o índice de baixas por depresión ou sobrecarga laboral nun 30% e sinalan ademais que seis de cada dez enfermeiras están a pensar en abandonar a profesión.

Outros campos asistenciais, como matronas, están aínda por baixo dos cocientes recomendadas. Segundo a ONU, o cociente de matronas sería de 1 por cada mil habitantes, Galicia ten unha por cada dez mil habitantes e España 3 por cada 10.000 habitantes. O caso é que as matronas son necesarias non só para o parto senón que poden realizar tarefas de educación sexual, prevención dano no solo pélvico.

EMIGRACIÓN

Todo o anterior suma para que profesionais educados aquí emigren fose de Galicia e España. En 2023, máis de 8.000 enfermeiras abandonaron as súas provincias natais en España, con 1.473 delas emigrando a outros países, segundo o Consello Xeral dos Colexios de Enfermaría de España. A falta de contratos estables e atractivos no sistema sanitario galego e español é un factor crave nesta decisión. Por exemplo, na última Oferta Pública de Emprego en Galicia, máis de 7.000 aspirantes a enfermeiras quedaron sen poder acceder a un contrato estable, o que pode empuxar a moitas delas a considerar opcións laborais no estranxeiro.

Ademais, a temporalidade no emprego é un problema endémico. Unha alta porcentaxe dos profesionais de enfermaría en Galicia teñen contratos temporais, o que engade inestabilidade e precariedade á súa situación laboral. Este escenario levou aos sindicatos e organizacións profesionais a reclamar contratos estables, melloras salariais e un recoñecemento axeitado da profesión para evitar a continua sangría de talento.
 

A combinación de salarios baixos, cocientes de pacientes insuficientes, quendas esgotadoras e a falta de contratos estables está a provocar unha crise na profesión de enfermaría en Galicia e España. A emigración de mozos profesionais é só unha das moitas consecuencias desta situación, que pon en risco a sustentabilidade e a calidade do sistema sanitario.