Galicia expón abordar unha regulación máis estrita sobre o uso dos móbiles en centros educativos

As comunidades autónomas de Madrid, Galicia e Castela-A Mancha son as únicas que até o momento prohiben o uso dos teléfonos móbiles en todos os centros educativos durante os períodos lectivos.

No resto de rexións, aínda que algunhas expoñen a implantación dunha norma similar á destas tres comunidades, non existe prohibición xenérica e é cada centro o encargado de limitar o uso destes dispositivos.

COMUNIDADES QUE XA O PROHIBIRON

Castela-A Mancha foi a primeira comunidade autónoma en prohibir o uso dos teléfonos móbiles nos centros educativos. A Lei de Protección Social e Xurídica da Infancia e a Adolescencia de 2014 así o establecía. Indicaba que os menores "non deberán manter operativos teléfonos móbiles nin outros dispositivos de comunicación nos centros escolares, salvo nos casos previstos expresamente no proxecto educativos do centro ou en situacións excepcioneales, debidamente acreditadas".

A lei rexional sinala por tanto que "deben facer un uso axeitado e responsabel das tecnoloxías da información e a comunicación, preservando a súa intimidade e respectando os dereitos dos demais".

Un ano despois, en 2015, Galicia prohibiu o uso de móbiles e dispositivos electrónicos durante os períodos lectivos. Así, o entón presidente da Xunta , Alberto Núñez Feijóo, destacaba que prohibían o uso dos dispositivos móbiles e outros dispositivos electrónicos como mecanismo de comunicación durante os períodos lectivos". "Excepcionalmente, os centros poderán establecer normas para a correcta utilización como ferramenta pedagóxica. A prohibición é expresa e taxativa", resolvía o popular.
 

GALICIA QUERE ABORDAR UNHA REGULACIÓN MÁIS ESTRITA

A pesar de que a norma galega continúa en vigor, o agora presidente da Xunta, Alfonso Rueda, considera necesario abordar unha regulación aínda máis estrita en canto ao uso do móbil nas aulas. Sostivo que a decisión deber ser "colectiva" e contar co "máximo consenso posible".

O máximo mandatario autonómico sostén que é unha cuestión que se "debe falar" para ver si débese prohibir dunha forma "moito máis taxativa". Sostén desta maneira que debe tratar dunha situación a abordar polos centros educativos coas familias para chegar así ao maior contexto posible e "con racionalidade".

"Creo que é unha cuestión a falar, está encima da mesa e creo que a tendencia maioritaria é que debe regular e non debe permitir utilizar o teléfono ao libre albedrío", defende o presidente da Xunta de Galicia.

Pola súa banda, a Comunidade de Madrid limitou o uso do móbil nos colexios ao comezo do curso 2020/2021 "para mellorar o rendemento académico e loitar contra o acoso escolar". Este cambio na regulación madrileña incorporaba a prohibición expresa do uso dos teléfonos móbiles e dispositivos electrónicos durante a xornada escolar, permitindo, exclusivamente, o seu uso como ferramenta didáctica ou por razóns de saúde.

Esta medida, contemplada na Estratexia integral para a Convivencia escolar e no Plan de Ciberseguridad do Executivo rexional, afecto a todos os centros públicos e concertados

A prohibición do uso dos teléfonos móbiles e outros dispositivos electrónicos na Comunidade de Madrid establece unha marxe de autonomía dos centros para que, no seu contexto e dentro das normas de convivencia aprobadas, poidan permitir o uso destes medios, de forma excepcional, en determinado períodos, ou con fins didácticos, así como a aqueles alumnos que por razóns de necesidade ou excepcionalidade necesíteno.

CATALUNYA

No entanto, o Departament d'Educació da Generalitat de Catalunya ha impusado xa un proceso participativo, que comezará a próxima semana, co obxectivo de regular tamén o uso dos teléfonos móbiles nos centros educativos e prevé que o novo marco regulador chegue ás escolas en xaneiro de 2024.

Este proceso será conducido polo Consell Escolar de Catalunya, que dará indicacións ao departamento para elaborar o marco regulador e que, unha vez estea feito, enviarase en xaneiro a todos os centros educativos catalás. Este novo marco regulador terá orientacións claras para as escolas e pretende homoxeneizar os elementos de referencia que se deberán regular nos colexios sobre o uso do móbil.
 

CANARIAS

Fontes da Consellería de Educación do Goberno de Canarias explicaron que a regulación do uso de dispositivos móbiles nas aulas é un tema que está sobre a mesa. Asegura que se vai a abordar e calquera decisión que se adopte será debatida previamente cos centros, o profesorado e as familias, co obxectivo de que sexa unha iniciativa consensuada coa comunidade educativa.
 

Os DOCENTES PODEN RETIRAR Os MÓBILES Aos ESTUDANTES

Os colexios madrileños permiten o uso destes dispositivos ao alumnado que o necesite por razóns de saúde ou discapacidade, como así o indica a normativa de convivencia. Con todo, os docentes e a Dirección dos centros educativos poderán proceder á retirada dos móbiles dos estudantes que incumpran esta obrigación, que lles serán restituídos segundo a normativa aprobada polo centro.

A normativa da Comunidade de Madrid establece tamén que os dispositivos de gravación de son ou imaxe que fosen empregados para atentar contra a intimidade das persoas ou o seu dereito á propia imaxe, podendo ser os feitos constitutivos de delito, serán entregados aos corpos de seguridade ou ao Ministerio Fiscal.

Algunhas países europeos han optado por regular o uso de móbiles en colexios ou institutos. Por exemplo, en Francia , nos centros que imparten ensinos até os 15 anos non están permitidos. Portugal tamén ha probido o uso nas aulas, aínda que será só cando o profesor non outorgue autorización para o seu uso. Italia tamén os prohibiu e, segundo afirma o seu ministro de Educación, son "tan malos como a cocaína". No isto dos países, como norma xeral, non hai prohibicións específicas establecidas.
 

EFECTOS NEGATIVOS DO USO DO MÓBIL NAS AULAS

Múltiples estudos aseguran que o uso do móbil nas aulas é causas de varios efectos negativos. Un estudo da Universidade de Chicago indica que os teléfonos móbiles reducen a concentración, mesmo se estes se enceuntran apagados, xa que provocan unha falta de atención por parte dos alumnos á hora de adquirir coñecementos.

En canto ás redes sociais, moitas persoas utilizaron estas canles para indicar a súa satisfacción ou inconformidad coa prohibición de uso dos móbiles nas aulas.

Moitos afirman que o móbil creou "dependencia" non só nos mozos, senón tamén nos seus pais, que o utilizan como unha ferramenta para controlar aos seus fillos. Así o indicaba Estaban Álvarez, exdirector da Asociación de Directores de Institutos Públicos de Madrid ao dirario O País: "Case o 100% dos estudantes de secundaria teñen móbil e as familias queren estar conectadas para controlar os seus horarios e por unha cuestión de tranquilidade, moitos rapaces teñen activa a geolocalización".

Pola súa banda, a directora xeral de Ordenación e Innovación Educativa da Xunta de Galicia, Judith Fernández, indicaba que é importante contar co soporte legal da consellería, xa que existen moitas familias "que están en contra da prohibición". Con todo, se se conta, como sucede en Galicia, cunha normativa externa ao centro "as familias reaccionan e enténdeno doutra maneira".

RELACIÓN ENTRE O USO DE MÓBILES E O ACOSO ESCOLAR

Segundo o estudo Prohibir os móbiles na escula: evidencias de políticas rexionais en España, publicado no 2022, existe tamén unha relación entre a prohibición do uso do móbil e o descenso dos casos de acoso escolar tanto en Galicia como na comunida de Castela-A Mancha. Utilizando datos da Policía, a Garda Civil e a Policía Autonómica, xa que o Ministerio de Educación non dispón de datos oficiais sobre o acoso escolar, a prohibición do uso dos teléfonos móbiles nas aulas suporía "unhas reducións significativas".

O estudo fala dun descenso do 15% en mozos de entre 12 e 14 anos e do 18% entre os 15 e 17 anos en caso de Galicia. “Iso mostra que o uso dos móbiles non está estendido entre os nenos desa idade”, engade Pilar Beneito, catedrática de Fundamentos da Análise Económica da Universitat de València e coautora do estudo.

En canto a datos do #INE recollido polo diario O País, estes indican que actualmente un 70% dos nenos e adolescentes de entre 10 e 15 anos de idade teñen teléfono móbil. A organización Safe The Children indicou, pola súa banda, que o primeiro acceso a internet prodúcese aos 7 anos e un 95,1% dos nenos de entre 10 e 15 anos utiliza a rede.