A candidatura de Biden no aire tras o primeiro debate con Trump

O errático rendemento do presidente de Estados Unidos, Joe Biden, durante o seu primeiro debate co seu rival republicano Donald Trump complicou até certo punto o que até esta pasada madrugada era un camiño completamente despexado para o mandatario de face ao seu nomeamento final na convención demócrata de Chicago e os plans do seu partido para finiquitarla mesmo antes do evento.

Tras a conclusión do debate, numerosos responsables de campañas electorais tanto pasadas como actuais, así como mesmo lexisladores do partido Demócrata, todos baixo condición de anonimato expresaron a súa consternación coa falta de claridade de ideas do mandatario e coa facilidade coa que Trump explotou, no seu beneficio, as constantes dúbidas sobre a capacidade de mando do presidente dada a súa avanzada idade.

E é que unha cousa quedou clara ao final do primeiro debate presidencial de 2024: os demócratas estaban en pánico tras a actuación vacilante de Biden na noite do debate. A súa consternación abarcou os corredores do Congreso, as cidades costeiras adiñeiradas dos doantes, os bastións do partido en todo o país e os bares e salas de estar onde os incondicionais demócratas reuníronse para animar ao seu candidato, segundo expón Washington Post.

Maria Shriver, ex primeira dama de California e membro da extensa familia demócrata Kennedy, ofreceu unha homenaxe a Biden na plataforma de redes sociais X, cun subtexto directo e devastador: non estivera á altura das circunstancias.

“Amo a Joe Biden. Sei que é un bo home. Sei que ten un bo corazón. Sei que está dedicado ao noso país e que está rodeado de boas persoas”, escribiu Shriver. “Esta noite foi desgarradora en moitos sentidos. Este é un gran momento político. Hai pánico no Partido Demócrata. Vai ser unha noite longa”.

Despois do debate, Claire McCaskill, ex senadora demócrata de Missouri, fíxose eco do sentimento de Shriver e dixo que aínda que o debate mostrou que Trump é "un mentireiro, un personaxe defectuoso, malo, un idiota, moi desagradable", tamén tivo que abordar a "parte difícil e desgarradora" da noite.

“Tiña unha cousa que facer, que era convencer a Estados Unidos de que estaba á altura da súa idade, e esta noite non o logrou”, dixo McCaskill, e agregou: “Non son a única á que se lle parte o corazón neste momento. Hai moita xente que viu isto esta noite e sentiuse terriblemente mal por Joe Biden”

A tal punto chegou a situación que os consultados deixaron entrever nomes concretos para substituír a Biden en caso de emerxencia, como os do progresista representante saínte por Nova York Jamaal Bowman, a gobernadora demócrata por Michigan, Gretchen Whitmer, ou o gobernador de California, Gavin Newsom. Ninguén, con todo, discutiu publicamente semellante posibilidade e, de portas cara a fóra, declararon o seu respaldo sen fisuras ao mandatario de face á convención que comezará o 19 de agosto; unha cerimonia na que, coas regras na man, Joe Biden é practicamente invulnerable salvo que se dean un par de circunstancias excepcionais.

Como podería caer Joe Biden?

A primeira é que Biden anuncie a súa retirada da carreira electoral e, con ela, a anulación do proceso enteiro de primarias. Biden conseguiu durante estes últimos meses uns 3.900 delegados, dabondo para garantir o nomeamento ao final. É un proceso personalista -- os votos ían directamente á figura de Biden -- que carecería de sentido si o presidente decide finalmente abandonar a carreira electoral.

Se isto ocorre, a convención entraría nun modo de emerxencia, coa convocatoria inmediata do pleno do Comité Nacional do Partido Demócrata, uns 500 membros asignados para decidir un novo proceso de candidaturas e os 4.000 delegados mencionados pasarían a segundo plano en favor dos chamados superdelegados, uns 700 representantes e altos cargos do partido con maior peso de votación.

Para que ocorrese este escenario, con todo, Biden debería anunciar publicamente que se marcha e, como mínimo, expertos consultados por NBC dan por sentado que o mandatario, para entón saínte, exercería unha influencia extraordinaria no proceso para elixir ao novo candidato, tendo en conta ademais que o actual presidente do Comité Nacional, Jaime Harrison, é un devoto aliado. O sucesor de Biden non necesariamente tería que ser a vicepresidenta do país, Kamala Harris, cuxo cargo non lle concede vantaxe algunha neste escenario de crise.

A outra posibilidade é que unha maioría de delegados retire a Biden o seu respaldo, na apertura dun procedemento marcado pola incerteza total porque as regras a este respecto só aplícanse no caso de que o candidato morra, ou dimita, que quede incapacitado. Nada contempla un rexeitamento xeneralizado contra un candidato ao nomeamento e menos do calibre de Biden.

Neste caso o proceso sería parecido ao da retirada voluntaria pero nun escenario aínda máis caótico no que os superdelegados gozarían de máis importancia, sobre todo tendo en conta que só están capacitados para votar si os candidatos substitutos non conseguen os 3.933 delegados para gañar o nomeamento en primeira votación.
 

Todo iso ocorre ademais a contrarreloxo. A convención comeza o 19 de agosto, días despois de que algúns estados do país dean por pecho o prazo de candidaturas ás presidenciais. Por estraño que pareza, é un tema recorrente que ambos os partidos resolveron historicamente sen ningún tipo de friccións para facilitar o desenvolvemento dos comicios e impedir que algún dos dous candidatos quede sen participar nalgún lugar.

O problema reside en que os republicanos van celebrar a súa propia convención o mes que vén, dentro dos prazos electorais, e agora mesmo os demócratas dubidan da súa boa vontade para resolver esta cuestión. O caso de Ohio é un exemplo. A cámara de representantes estatal, de maioría republicana, non se pronunciou sobre a proposta de lei para estender a data límite das candidaturas máis aló do 7 de agosto.