No CIGAT Circular a Xunta, Viaqua e Cetaqua unen esforzos para descarbonizar Galicia a través dos residuos

Na súa aposta pola innovación, o Grupo Agbar, Viaqua e CETAQUA celebraron este mércores no AquaHub 'A vila dá auga' de Santiago a presentación do Centro Mixto de Investigación CIGAT Circular, que contou coa presenza de membros da administración pública e empresarios envorcados con este poryecto. 

Galiciapress recolleu a comparecencia dos participantes neste evento que versou sobre os retos da crise climática, a importancia do aproveitamento dos recursos e o valor da colaboración público-privada de face a liquidar xuntos procesos como a descarbonización á que se enfronta Galicia. 

Por incrible que poida parecer, a Galicia tocoulle este ano lidar coa seca. Un país coñecido pola súa choiva viuse de súpeto nunha situación impensable hai uns anos, necesitada de auga polo catro custados. Afortunadamente, un outono moi chuvioso e un inverno que tamén está a deixar unha gran cantidade de precipitacións parecen corrixir este problema que, cos anos, irá a máis. Por iso, para evitar que o problema de hoxe sexa a crise de mañá, Viaqua, CETAQUA e as administracións públicas arrincaron este mércores o programa CIGAT Circular, un proxecto co que seguir espremendo cada centilitro de auga de maneira que este recurso tan escaso e prezado sexa aproveitado até a última pinga.

Nesta posta de longo estiveron presentes personalidades como o vicepresidente primeiro e conselleiro de Economía, Francisco Conde, o alcalde de Santiago de Compostela, Xosé Antonio Sánchez Bugallo, a directora de CETAQUA, Teresa Alvariño, ou o CEO do Grupo Agbar, Manuel Cermerón, encargado de abrir a xornada, na que tamén houbo representantes doutras empresas e das universidades galegas.

Manuel Cermerón: "“Isto vai de sumar, non de restar, dividir e separar"

Cermerón empezou o seu relatorio facéndoo en galego e na súa presentación o CEO do Grupo Agbar puxo o acento na importancia desta clase de iniciativas orientadas á economía circular e aos novos modelos de negocios baseados no residuo cero. Recorrendo ao símil do fútbol, Cermerón valorou a importancia de “pausar o xogo” para “non caer no ensimismamiento e a autocompracencia”.
 

Durante o desenvolvemento dos múltiples proxectos que Viaqua encabezou na comunidade, os avances logrados foron moitos e en diversos campos, o que permitiu a Cermerón facer un repaso do camiño percorrido, sempre coa intención de “permanecer” e “achegar valor no territorio” mediante un “proceso de construción de ecosistema e coñecemento como o que se fixo en Galicia” durante máis de 50 anos. 
 

“A aposta de valor había que superala amplamente. Ao principio era lograr a excelencia operativa e garantir o servizo. Posteriormente houbo unha aposta decidida polo coñecemento, a tecnoloxía e a transferencia do mesmo”, explicou Cermerón, en prol de “crear ese ecosistema” que “quede integrado no territorio” de forma que “haxa un legado que nos permita mirar atrás e dígase que o que se deixou é mellor do que había, pero peor do que está por vir”. 
 

Esa é a reflexión de “Agbar en xeral e de Viaqua en particular” porque, ao seu xuízo, “en Galicia danse as condicións” para poder xerar este ambiente, coa presenza de Viaqua en cidades importantes como a capital galega, pero tamén en Pontevedra, Ourense e “outros moitos municipios”. “Pero tamén porque existe unha administración que che recibe e aprecia a achega de valor que facemos de maneira diaria”, considerou.   

“Míralo e parece fácil de facer, pero é unha aventura que empezou hai once anos coa inauguración de CETAQUA”, recapituló. Nesa liña, puxo de manifesto o peso capital da colaboración público-privada para o desenvolvemento deste tipo de proxectos baseados na investigación e o desenvolvemento e que os situaron “como un referente europeo” con “80 proxectos de I+D” que mobilizaron un orzamento por encima dos 40 millóns de euros na última década vinculados aos retos da xestión da auga e o aproveitamento e tratamento das augas residuais. 
 

FP DUAL, COMPRA PÚBLICA INNOVADORA E “ALIANZAS, ALIANZAS E ALIANZAS”

En paralelo, Cermerón puxo o foco na FP Dual, como a que ofrece Viaqua, e na formación e a captación de talento, parte do legado do Grupo Agbar como é o currículo específico para o mundo da auga na Formación Profesional, algo que pasou “de ser local a transversal en toda España”. “Os alumnos de FP son tan importantes como os universitarios, se non o son máis”, valorou, á vez que convidou a contar no futuro “con máis alumnas, é un reto que temos todos” entre os 30 alumnos “que acabaron e que ingresaron na compañía e que terán un desenvolvemento magnífico”. 
 

A continuación, Cermerón puxo énfase nunha “terceira pata” que é “a compra pública innovadora”, un aspecto para o que volveu tender a man á Xunta para seguir apostando por isto que “non está o suficientemente estendido na administración, salvo en Galicia, que lidera este capítulo”. “Fixemos un acto en Galicia, teño a foto gardada, para promover a compra pública innovadora. Custounos cinco anos e montar isto non é fácil. Houbo que facer a consulta pública de mercado e ao final hai 7 millóns de compra pública innovadora para o mundo da auga”. 
 

Cun patrón de choivas cambiante e inmersos na competencia con empresas “que non son as habituais no sector”, como son empresas centradas na dixitalización, Cermerón recetó “alianzas, alianzas e alianzas”. “Isto vai de sumar, non de restar, dividir e separar. E dígoo desde Catalunya”, apostilou, antes de entrar a valorar apostas decisivas como CETAQUA, que arrincou en 2015, e a biofactoría, dous elementos que axudaron a reforzar a “obsesión” do Grupo Agbar, que é “crear un retorno” e “emprego, e emprego de calidade”. 

CIGAT CIRCULAR O CENTRO DE INVESTIGACIÓN QUE CONVERTE RESIDUOS EN RECURSOS

Xa no apartado da CIGAT Circular, e tras un vídeo explicativo, foi Teresa Alvariño, Xerente de Cetaqua Galicia a responsable de debullar os pormenores deste proxecto que busca “contribuír á descarbonización de Galicia a través da conversión de residuos en recursos”. Trátase da cristalización dun longo proceso que comezou coa Unidade Mixta, os traballos da biofactoría e os resultados que permitiron iniciar o programa ‘Unidades Mixtas 2022’, un proxecto ao que se presentan cun orzamento de 3,5 millóns de euros e que terminará en setembro de 2025.

Os seus obxectivos están centrados a conseguir “auga de calidade e enerxía”. Até agora, os tratamentos de CETAQUA deu solucións que permitiron recuperar na biofactoría antioxidantes como polifenoles e ácidos graxos volátiles. “Traballamos en varios eixos, non só residuos urbanos, senón tamén en rurais e industriais”. 
 

Ademais de obter produtos de alto valor engadido e auga de calidade, a liña de traballo de CIGAT Circular é “definir novos modelos de negocio, xerar novas tecnoloxías, e contribuír a ver como se traballa na depuración e tratar de reducir os custos”, incorporando tamén “unha capa dixital” que permita integralo “no ecosistema galego, facendo unha simbiose a nivel industrial-urbano-rural”.

“Queremos dar servizo, por exemplo para incendios, para o ámbito urbano, regas de xardíns ou limpeza, ou o mundo rural para o seu uso agrícola”, ejemplifica. Ao tempo, pretenden obter recursos como celulosa, aproveitando os residuos, e obter e producir “hidróxeno verde e biometano”, o que á súa vez permitirá “reducir o consumo de auga e reducir o consumo de enerxía”

Facendo uso dos recursos dispoñibles, o primeiro de todos e fundamental  “as persoas, as que integran o proxecto”, a CIGAT Circular espera lograr como resultados: combater a tensión hídrica, a autosuficiencia enerxética das depuradoras e “mesmo promocionar enerxía”, dotar ás depuradoras de novos modelos de negocio e alcanzar esa simbiose que comprende os ámbitos urbanos, rurais e industriais”. 

“A COLABORACIÓN PÚBLICO-PRIVADA XERA VALOR”

Tras o relatorio de Alvariño, chegou a quenda das impresións da Xunta, que se mostrou “agradecida a CETAQUA e a Viaqua da súa visión estratéxica”. Nun ton máis distendido, e volvendo ás metáforas deportivas,  Francisco Conde - Vicepresidente primeiro da Xunta de Galicia e conselleiro de Economía, Empresa e Innovación dirixiuse a Cermerón sobre si ao falar de fútbol situábase “no Camp Nou ou o Bernabéu”, pero “seguramente estaría a pensar en Riazor ou en Balaídos”. 

“Cando falamos de innovación e os programas presentado esta mañá, falamos dun enorme risco porque pode saír ou non saír. Pero a innovación e neste tipo de programas, o risco e os proxectos que expoñen transforman o tecido produtivo. E iso é o que están a apostar, polas persoas e a innovación, axudando a transformar o noso tecido produtivo desde a visión do ciclo da auga pero tamén desde a visión de como valorizar os nosos recursos”.
 

Para Conde estes elementos “permiten que Galicia poida seguir crecendo”. “Aquí hai talento, un elemento indispensable para xerar ecosistemas. Sós non poderiamos avanzar como estabamos a avanzar, nin Galicia, nin CETAQUA nin as dez pequenas e grandes empresas que colaboran”, subliñou, coa importancia do apoio das administracións públicas na “colaboración público-privada para xerar valor”. 

Francisco Conde: "CIGAT Circular é unha iniciativa na que queremos consolidar os centros de investigación en Galicia centrados no ámbito da economía circular"

“CIGAT Circular é unha iniciativa na que queremos consolidar os centros de investigación en Galicia centrados no ámbito da economía circular. Iso só pódese facer cando conflúen diferentes ámbitos, colaboración entre as administracións e o sector privado, e a importancia de ter unha empresa tractora como é Agbar coa súa aposta no territorio a través de CETAQUA e Viaqua”, destacou Conde.
 

Xa de novo no plano da compra pública innovadora, Conde lembrou os máis de 300 millóns investidos nunhas clara apostas por “consolidar proxectos transformadores”. “Permite o desenvolvemento de tecnoloxía innovadora e que o sector privado poida desenvolver e xerar coñecemento. Galicia vai seguir apostando por isto no marco Feder 21-27. Espero que CIGAT Circular teña unha oportunidade para seguir desenvolvendo proxectos na compra pública innovadora”. 
 

A carreira da Xunta é agora por “unha industria máis verde, máis renovable e máis eficiente” e “pechar a circularidad”. “Facemos todo isto para que haxa retorno, e só hai retorno se hai transferencia. Ese é o obxectivo compartido”, puntualizou. 
 

MÁIS IMPORTANTE QUE A ENERXÍA ES A auga

Como colofón, o alcalde compostelán, Sánchez Bugallo, quixo pór o broche centrando o seu discurso no reto que supón manter e coidar un recurso tan prezado como a auga, lembrando a experiencia vivida nun encontro internacional celebrado en 2001, onde a intervención dunha política de Sudáfrica sobre o problema que o país tiña para garantir a subministración da auga á poboación, aos hospitais e ás escolas espertou a reflexión do resto de países. 

“Todos recoñecemos que o gran problema para o futuro da humanidade era garantir a subministración da auga e que a auga manteña o nivel óptimo de calidade pola contaminación de ríos e acuíferos”, rememorou o alcalde da capital galega, “onde chove entre 180 e 200 días ao ano”, pero que non se escapou do escenario de seca vivido en 2022 nun escenario no que cambiaron as condicións climáticas. 
 

Así, incidiu en que o reto agora é “a subministración de auga en cantidade e coa calidade suficiente”, polo que esta clase de proxectos e o desenvolvemento de tecnoloxías supoñen a mellor maneira de tratar de dar resposta. “En Europa obsesiónanos a enerxía, o custo, o transporte, a subministración…pero máis aló diso, e con máis transcendencia, hai un problema relacionado coa preservación da natureza e os nosos recursos acuíferos”, manifestou.

“Estamos contentos e agradecidos de contar con este centro e compartilo con Galicia e múltiples empresas. É un obxectivo no que ou gañamos todos ou perdemos todos. O camiño é o emprendimiento, a innovación tecnolóxica e sen dixitalización non se vai a ningunha parte”, concluíu o rexedor.