É ético criar polbo? A revolución de ​Nova Pescanova en perigo ante o éxito de ‘O que o polbo me ensinou’

A firma de raíz galega ultima a apertura do primeiro criadeiro de polbos do mundo, algo que podería revolucionar o sector da acuicultura, cun importante impacto tamén na pesca de baixura de Galicia.

Científicos e ecoloxistas opóñense á apertura deste complexo polos estudos que avalan que os cefalópodos son unha especie intelixente, sensible e que non pode ser criada en catividade. A simpatía polos polbos disparouse, ademais, tras o éxito do documental de Netflix ‘O que o polbo me ensinou’ , que gañou o Óscar.

Polbo | Foto: EP

Esta semana saíron os nomeados nos premios Óscar. O próximo 27 de marzo os gañadores da figura ao Mellor Longametraxe Documental recibirán o premio de mans de…un polbo. ‘O que o polbo me ensinou’ foi o último documental que se coroou na última edición dos premios da academia e descubriu a moitos a complexidade desta especie, cunha intelixencia superior á doutros animais segundo os últimos estudos científicos. Con todo, ademais de ser obxecto de estudo, o polbo é todo un manxar, estandarte da gastronomía galega. Desde Nova Pescanova están na recta final da apertura do primeiro criadeiro de polbos industrial do mundo, un investimento que pode ser revolucionaria pero á que se opoñen ecoloxistas e membros da comunidade científica.

UN PROXECTO PIONEIRO

A pesar do seu matriz galega e que o I+D+i se fixo no IEO de Vigo, Pescanova proxecta abrila nas Illas Canarias. A empresa de Redondela busca aproveitarse de a alta demanda do polbo, cuxos prezo non deixou de escalar nos últimos anos, en gran medida pola sobrepesca da especie en augas galegas, que reduciu as capturas. A pesar de que o de ría é o máis perseguido, é un secreto a voces que a maioría de os cefalópodos cociñados no país proveñen de Marrocos ou Mauritania tras a case total esquilmación do galego. Os africanos son considerados de peor calidade porque a pesar de ser a mesma especie polo feito do tempo que pasa entre a captura e o consumo.

A cría en contornas controladas da especie sería un método máis efectivo para o mercado que a explotación dos caladoiros. Pescanova pretende investir preto de 50 millóns para a apertura desta instalación pioneira, na que apostan pola sustentabilidade para garantir a oferta do produto.

As cifras de Pescanova inclúen a creación de 300 empregos e a produción de 3.000 toneladas de polbo a partir do próximo ano. Pero, primeiro, deberá contar co visto e prace do Goberno insular, que por agora se atopa avaliando a Declaración de Impacto Ambiental do proxecto, cunhas dimensións de 52.000 metros cadrados.

ANIMAIS SENSIBLES, FRÁXILES E CON PERSONALIDADE

Con ou sen permiso, o que se atopou Pescanova é coa oposición dos grupos animalistas. Pacma xa celebrou manifestacións nas Palmas como protesta contra o proxecto, á vez que poñen o foco nun debate de actualidade como o das macrogranjas, agora trasladado ao mar coa posible apertura deste criadeiro. Un dilema tanto ético, pola capacidade emocional do polbo, como ambiental, polo temor a que este tipo de negocios proliferen nas costas.

Pola súa banda, os científicos insisten en que, polas súas particularidades, os polbos non son unha especie que poida adaptarse ás condicións dunha granxa. Trátase de animais solitarios, fráxiles, con personalidades variadas e definidas, que precisan de estímulos na súa contorna, polo que a vida nun tanque de auga deixaríaos nun ambiente hostil e estresante, factores que sen dúbida repercutirían tanto na súa saúde como na súa calidade.

De feito, non foi ata fai un par de anos atrás cando se logrou criar en catividade a un polbo grazas ás investigacións do Instituto Español de Oceanografía (IEO) de Vigo e Canarias. O delicado ciclo de vida dos polbos, sobre todo en idades temperás, foi unha das principais barreiras dun proceso de I+D+i que durou décadas.

Agora Pescanova busca aproveitar esa patente conseguida a finais de 2018. Animalistas e algúns científicos  reclaman ao Goberno de España que interceda para evitar que Canarias aprobe esta nova forma de acuicultura, polo menos mentres non existan máis investigacións que poidan precisar máis o método co que garantir o benestar dos polbos e que reduzan o seu sufrimento á hora de ser sacrificados.