Bloquean unha cociña fantasma na Coruña: se está expandiendo este negocio por Galicia?

As cocinas pantasma, “dark kitchens” ou “ghost kitchens” son un negocio en expansión por todo o planeta. Centrar unicamente na elaboración de comida para entregar a domicilio mediante “delivery” , o seu traballo ás veces pode chocar abertamente coa restauración máis tradicional e tamén coas medidas de control sanitario e laboral esixidas pola lei. Hai quen as considera competencia desleal por abrir paso nun nicho de mercado como é a entrega de comida a domicilio, modalidade á que xa se apuntou os restaurantes tradicionais ante os bos resultados que ofrece a entrega a domicilio de pratos que non perden calidades no seu transporte. Con todo, as cociñas pantasma non posúen espazos para clientes pois o seu obxectivo é optimizar a produción de comida e a súa repartición mediante as plataformas Glovo, Uber Eats ou Just Eats. 

COCIÑAS OKUPAS?

O caso máis recente de cociña pantasma ocorreu na Coruña cando un antigo carniceiro denunciaba que no seu local, pechado desde hai uns anos, “operaban” varias cociñas pantasmas que se anunciaban en plataformas de repartición a domicilio ou “delivery”. 
 

“Pode ser alguén que use esta dirección para facer entregas pantasma aproveitando a flexibilidade do sistema “delivery” para dar de alta” sinala Héctor Cañete da Asociación Provincial de Hostalaría da Coruña. “Detrás pode haber alguén con necesidades económicas que usou un subterfugio, en tal caso, xa se falou coas autoridades e coas plataformas que pecharon as contas”. Actualmente tanto as autoridades sanitarias e fiscais están a estudar este asunto.
 

Ademais disto, tamén lle preguntamos a Héctor Cañete sobre a definición que pode dar sobre “cociña pantasma” desde o sector hostaleiro provincial da Coruña: “alguén que se dá de alta dentro dunha plataforma ou app de “delivery” sen ter un establecemento regrado que cumpra coa normativa vixente”.

QUE DI A LEI?

Segundo Ester Domínguez, avogada especializada en dereito dixital do despacho deabogados EDMLEGAL, até hai pouco no que respecta á responsabilidade das plataformas en liña ou marketpklace e os contidos que se proporcionaban “estas podían eximir de responsabilidade na medida que a Lei 34/2002, de 11 de xullo, de servizos da sociedade da información e de comercio electrónico (LSI) no seu artigo 16 recolle que os prestadores de servizo de intermediación consistente en albergar datos proporcionados por destinatario deste servizo non serán responsables pola información almacenada a petición do destinatario”.

Con todo, para estar eximidas, as empresas de entrega a domicilio debían cumprir dous puntos: “que non teñan coñecemento efectivo de que a actividade ou a información almacenada é ilícita ou lesiona bens ou dereitos dun terceiro, ou se o teñen, actúen con dilixencia para retirar os datos ou facer imposible o acceso a eles”. 

No entanto, hai apenas un mes entrou en vigor o novo Regulamento (#UE) 2022/2065 do Parlamento Europeo e do Consello de 19 de outubro de 2022 relativo a un mercado único de servizos dixitais e polo que se modifica a Directiva 2000/31/#CE (DSA), que introduce novas obrigacións para os provedores de mercados en liña ou marketplace. 

Como sinala Esther Domínguez, o artigo 14 do novo regulamento “dispón que devanditas plataformas deben asegurar de que os vendedores proporcionen información verificada sobre a súa identidade antes de que poidan comezar a vender os seus produtos neses mercados en liña”. Ademais, deben garantir que os usuarios poidan identificar facilmente á persoa responsable da venda. E algo moi importante “se a plataforma ten coñecemento da venda dun produto ou servizo ilegal por parte dun vendedor, debe informar os usuarios que compraron o ben ou produto ilegal, así como a identidade do vendedor e as opcións de reparación”. 

Pero ademais engádese que se os clientes son menores “establécese que as plataformas en liña deben restrinxir o uso a menores dos produtos que non poden adquirir”. En caso de incumprimento, o Regulamento establece no seu artigo 52 que os Estados membros imporán as sancións pertinentes que poden chegar a multas económicas de até o 1% dos ingresos anuais, ou do volume de negocios anual en todo o mundo do exercicio fiscal anterior que obteñan devandita plataforma. Por tanto, con esta nova norma preténdese responsabilizar ás marketplace ou plataformas en liña dos servizos que publicitan ou venden de terceiros como intermediarios. 

E As PERSOAS CONSUMIDORAS?

Ante unha fraude en liña convén denunciar o feito directamente á plataforma e se isto non funciona a recomendación é presentar unha denuncia ante a Oficina de Consumo, que é o organismo destinado a investigar accións fraudulentas e aplicar as sancións correspondentes segundo a normativa vixente.

No caso de establecementos que utilicen as plataformas de delivery para obter licenzas de actividade ou promocionar, Domínguez explica que “é necesario solicitar á plataforma a identificación destes terceiros e os seus datos de contacto”. Unha vez feito isto, “realizaranse os procedementos legais pertinentes para deter estas prácticas e obter unha reparación polos danos causados”.

Unha consecuencia das malas praxes por parte das cociñas pantasma é a mala posición en que poden quedar as plataformas de entrega ante o público. En tal caso, estas plataformas supoñen un elemento disruptor dentro do campo da restauración? “Estamos de acordo co sistema de delivery porque ofrece un servizo de entrega para que o cliente goce do seu restaurante favorito ou porque ofrece simplemente comodidade e por outra banda, son vendas a maiores” sinala Héctor Cañete.

As conclusións que se sacan do sucedido en Coruña e outras partes de España coas cociñas pantasma, son que moitas veces non ofrecen as suficientes garantías en canto a seguridade na elaboración e calidade dos alimentos preparados. Por outra banda, desde hai un mes as plataformas dixitais de repartición si terán que asumir responsabilidades ante malos usos e facilitar datos sobre o lugar de elaboración do prato cociñado.